Cục Điều tiết điện lực ra đời theo Quyết định số 258/2005/QĐ-TTg ngày 19/10/2005 của Thủ tướng Chính phủ với nhiệm vụ thực hiện các chức năng điều tiết hoạt động điện lực được Luật điện lực quy định nhằm cung cấp điện ổn định, an toàn, chất lượng cao, sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả, đảm bảo công bằng, minh bạch, đúng quy định pháp luật.
Ngày đầu thành lập Cục mới chỉ có 10 cán bộ công chức tập hợp từ các Cục, Vụ, Viện thuộc Bộ Công thương và EVN , đến nay, bộ máy ERAV đã tương đối hoàn chỉnh với 5 phòng chuyên môn, Văn phòng và Trung tâm nghiên cứu phát triển thị trường Điện lực.
Qua 5 năm xây dựng và phát triển, ERAV đã hoàn thành nhiều văn bản có tính pháp lý giúp Bộ Công thương thực hiện các chức năng điều tiết hoạt động điện lực theo Luật như: đề án Thiết kế tổng thể cho thị trường phát điện cạnh tranh và tái cơ cấu ngành điện cho phát triển thị trường điện, hòan thành thiết kế thị trường phát điện cạnh tranh hoàn chỉnh Việt Nam, ban hành các Thông tư quy định phục vụ vận hành thị trường phát điện cạnh tranh….; Xây dựng khung pháp lý để chuyển dịch dần giá bán điện theo cơ chế thị trường cho các năm 2009-2012, quy định phương pháp lập, trình tự, thủ tục ban hành giá điện theo cơ chế thị trường. Song song, Cục thực hiện công tác quy hoạch phát triển điện lực và giám sát cân bằng cung cầu điện, cấp giấy phép và kiểm tra hoạt động điện lực cũng như xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật.
Tại lễ kỷ niệm 5 năm thành lập, ông Phạm Mạnh Thắng, Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực cho biết: Để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của Chính phủ quy định khi hình thành Cục, năm 2010-2011, Cục sẽ hoàn thành xây dựng, trình cấp có thẩm quyền thiết kế thị trường phát điện cạnh tranh, quy định vận hành thị trường phát điện cạnh tranh, hoàn thành khung pháp lý điều tiết giá điện… Giai đoạn 2011-2014, thực hiện điều tiết hoạt động của thị trường phát điện cạnh tranh, khung pháp lý cho việc điều tiết giá bán lẻ điện theo cơ chế thị trường, chuẩn bị các bước phục vụ thị trường bán buôn điện cạnh tranh và từ năm 2015-2022 cùng các cơ quan chức năng đưa thị trường bán buôn điện cạnh tranh vào hoạt động với đầy đủ khung pháp lý để điều tiết hoạt động thị trường nhằm từng bước trở thành cơ quan hoạt động minh bạch, công khai, thực hiện tốt chức năng điều tiết điện lực mà Chính phủ đã đặt ra./.