Ảnh minh họa.
Thông tin được đưa ra tại Hội nghị tham vấn Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (Luật SDNL TK&HQ) khu vực miền Bắc được Bộ Công Thương tổ chức ngày 05/3/2025.
Bộ Công Thương nhấn mạnh bốn nhóm chính sách sẽ được lấy ý kiến rộng rãi để chỉnh sửa Luật SDNL TK&HQ. Thứ nhất, đó là các nội dung về nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; Thứ hai là nội dung về quản lý, phát triển đối với dịch vụ tư vấn năng lượng, kiểm toán năng lượng, đào tạo nhân lực trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; Thứ ba là nội dung quy định về chính sách ưu đãi, công cụ hỗ trợ tài chính cho lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; Thứ tư là nội dung về chuyển đổi thị trường và quản lý hiệu suất phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng.
Về lý do cần phải sửa đổi Luật SDNL KT&HQ, bà Nguyễn Thị Lâm Giang - Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) nhấn mạnh, cùng với việc bám sát các chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước, việc sửa đổi Luật SDNL TK&HQ còn để phù hợp hơn với các định hướng mới về bảo vệ môi trường cũng như các yêu cầu của thị trường quốc tế đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.
"Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, Chuyển đổi số dựa trên nền tảng công nghệ dữ liệu lớn như Big data, công nghệ điện toán đám mây, công nghệ trí tuệ nhân tạo đang tác động một cách toàn diện lên các quá trình sản xuất, thay đổi mô hình kinh doanh, đem lại tiềm năng lớn trong việc sử dụng năng lượng tiết kiệmm hiệu quả cũng như sử dụng hiệu quả các nguyên vật liệu cho sản xuất kinh doanh. Như vậy, việc sửa đổi Luật tạo hành lang pháp lý để chúng ta có thể đẩy mạnh việc chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, để phù hợp hơn với xu thế về công nghệ trong giai đoạn hiện nay".
Góp ý tại Hội nghị, ông Nguyễn Hồng Việt - Phó Trưởng phòng Quản lý năng lượng, Sở Công Thương thành phố Hà Nội cho biết, hiện nay có trên 20.000 chủng loại sản phẩm trong 3 nhóm thiết bị gia dụng, thiết bị công nghiệp, thiết bị văn phòng đã thực hiện theo quy định về dán nhãn năng lượng và hàng năm có khoảng 10.000 mã sản phẩm mới thuộc 26 chủng loại thiết bị có yêu cầu cần dán nhãn năng lượng. Như vậy, nhu cầu về số lượng sản phẩm dán nhãn năng lượng rất lớn. Cùng với đó là công tác tăng cường hỗ trợ công tác tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra, giám sát việc thực hiện dán nhãn năng lượng của các doanh nghiệp để đảm bảo thực thi hiệu quả luật sử dụng tiết kiệm hiệu quả.
Trên cơ sở phân tích đánh giá trên, ông Nguyễn Hồng Việt - Phó Trưởng phòng Quản lý năng lượng, Sở Công Thương thành phố Hà Nội kiến nghị: "Đề nghị Bộ Công Thương xem xét phân quyền cho các địa phương được đào tạo, cấp chứng nhận cho cán bộ quản lý năng lượng, kiểm toán viên năng lượng và tiếp nhận hồ sơ đăng ký thực hiện công tác kiểm tra, giám sát để dán nhãn năng lượng tại địa phương; xem xét quy định thời hạn chứng chỉ về quản lý năng lượng, kiểm toán năng lượng. Đây là một yêu cầu có tính chất liên tục, thường xuyên để các cán bộ sau khi đã được cấp chứng chỉ tiếp tục thực hiện cập nhật bổ sung kiến thức mới và có thể duy trì hoạt động hiệu quả tại đơn vị, doanh nghiệp mình".
Ông Trần Viết Nguyên- Phó trưởng Ban Kinh doanh, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đề xuất cần thiết phải bổ sung vào Luật SDNL TK&HQ mô hình ESCO, các cơ chế chính sách tạo hành lang pháp lý, khuyến khích hoạt động các công ty ESCO nhằm thúc đẩy thị trường dịch vụ năng lượng phát triển nhanh ở Việt Nam. Đồng quan điểm này, ông Đào Sỹ Thanh - nguyên Giám đốc Trung tâm Tiết kiệm năng lượng thành phố Hải Phòng cho rằng, nhu cầu sử dụng hiệu quả và tiết kiệm năng lượng trong khối doanh nghiệp rất cao, trong khi hiện nay năng lực trong lĩnh vực SDNL TK&HQ của các đơn vị dịch vụ tiết kiệm năng lượng còn hạn chế. Vì thế, hành lang pháp lý cho các đơn vị làm dịch vụ tiết kiệm năng lượng cần được làm rõ, đồng thời cần hỗ trợ nguồn lực và giải pháp cho đơn vị ESCO (bao gồm tài chính, nhân lực, thiết bị công nghệ).
Theo các chuyên gia, cần siết chặt các quy định, tăng chế tài để thúc đẩy việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Đây là yếu tố rất quan trọng góp phần đảm bảo an ninh năng lượng. Và để dự án Luật được thực thi hiệu quả, cần mạnh dạn trao quyền cho địa phương.
Bộ Công Thương xác định việc xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật SDNL TK&HQ hiện hành là hết sức cần thiết, nhằm tiếp tục quán triệt, thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước giải quyết được các vấn đề của thực tiễn trong nước đặt ra, phù hợp với luật pháp, thông lệ quốc tế, đồng thời tăng cường hiệu quả, hiệu lực trong quản lý nhà nước, loại bỏ vướng mắc, rào cản, tạo hành lang pháp lý thuận lợi, tăng cường các cơ chế khuyến khích, thúc đẩy hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, kịp thời tận dụng, thu hút và huy động được các nguồn lực quốc tế để hỗ trợ, thúc đẩy quá trình đầu tư tiết kiệm năng lượng, chuyển đổi thị trường các sản phẩm tiết kiệm năng lượng.
"Căn cứ quy trình thực hiện xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, hiện tại Bộ Công Thương đã thực hiện thành lập Ban soạn thảo Tổ biên tập xây dựng Dự án Luật, tiến hành tổ chức họp Ban soạn thảo, Tổ biên tập thông qua Dự thảo 2: Tờ trình, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và gửi lấy ý kiến rộng rãi bằng văn bản tới các đơn vị liên quan và Cổng thông tin điện tử của Chính phủ, Cổng thông tin điện tử của Bộ Công Thương", bà Giang cho biết.