Công trình Thủy điện Sê San 3A.
Vì vậy, việc đảm bảo an toàn cho chính các công trình thủy điện và các hoạt động sản xuất, sinh hoạt của người dân vùng hạ du trong mùa mưa lũ là yêu cầu cấp thiết đối với công tác quản lý vận hành các nhà máy thủy điện.
Chủ động xây dựng các biện pháp đảm bảo an toàn vùng hạ du
Ông Vũ Tuấn Hưng – Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần đầu tư và phát triển điện Sê San 3A cho biết: Trước mùa mưa bão, Công ty phối hợp với chính quyền địa phương kiểm tra, đánh giá công tác an toàn hạ du theo phương án ứng phó với các tình huống khẩn cấp, kịp thời đề ra biện pháp khắc phục các tồn tại; thống nhất với địa phương bổ sung địa điểm lắp đặt cảnh báo vận hành phát điện và xả lũ (nếu cần). Đồng thời cùng với chính quyền địa phương kiểm tra, rà soát tất cả các công trình, hoạt động kinh doanh, sản xuất trên lòng hồ, phía hạ lưu, trên đất dọc hai bên lòng hồ cũng như hạ lưu để từ đó tổ chức di dời đối với những công trình trong vùng nguy hiểm, cảnh báo và đề nghị nhân dân điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh, trồng cấy hoa màu, nuôi trồng cho phù hợp, an toàn trong mùa mưa lũ.
Công ty đã thực hiện công tác tuyên truyền về vai trò, nhiệm vụ và tầm quan trọng của công trình thủy điện Sê San 3A, các yêu cầu trong công tác phòng, chống thiên tai, vận hành hồ chứa, an ninh trật tự khu vực nhà máy đến từng thôn, làng bằng nhiều hình thức như tuyên truyền trực tiếp tại nơi cư trú, phát tờ rơi, tuyên truyền thông qua hệ thống loa phát thanh của địa phương... Người dân trên lòng hồ và phía hạ lưu đã có những hiểu biết và phối hợp tốt với Công ty trong công tác phòng, chống thiên tai mùa mưa lũ. Người dân cũng hiểu rõ hiệu lệnh còi thông báo, quy trình chạy máy, xả lũ của nhà máy, nguy cơ lũ quét có thể bất ngờ xuất hiện cho dù chỉ có một vài cơn mưa to ở đầu nguồn nên đã chủ động trong công tác sản xuất, sinh hoạt. Trong nhiều năm qua, không có thiệt hại về con người, hoa màu, thủy sản của người dân khi nhà máy thủy điện Sê San 3A chạy máy, xả lũ.
Công ty cũng đã tổ chức kiểm tra, đánh giá, bảo dưỡng, sửa chữa, xử lý các khiếm khuyết thiết bị đảm bảo vận hành an toàn trong mùa mưa bão, các hạng mục, thiết bị tham gia điều tiết lũ được kiểm tra chặt chẽ, bố trí dự phòng vật tư sẵn sàng để đảm bảo tuyệt đối vận hành an toàn. Đồng thời tổ chức xây dựng phương án ứng phó thiên tai theo phương châm “4 tại chỗ” đó là: chỉ huy tại chỗ; lực lượng tại chỗ; vật tư, phương tiện tại chỗ và hậu cần tại chỗ để từ đó chuẩn bị đầy đủ các nguồn lực, lập kế hoạch chi tiết triển khai đảm bảo theo phương án đã được phê duyệt. Nguồn điện cấp cho các thiết bị phòng lũ luôn được dự phòng và sẵn sàng ở nhiều cấp độ; Các thông số quan trắc của Nhà máy nằm trong phạm vi cho phép, công trình đảm bảo an toàn để ứng phó thiên tai trong mọi tình huống.
Thiết bị quan trắc thân đập giúp nâng cao hiệu quả vận hành
Ông Vũ Tuấn Hưng – Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần đầu tư và phát triển điện Sê San 3A cho biết: Hồ chứa nước và đập thuỷ điện là các hạng mục quan trọng nhất quyết định tới hiệu quả hoạt động và tính an toàn theo thời gian của một nhà máy thuỷ điện trước những tác động của điều kiện khí hậu thời tiết và thiên tai. Đập thuỷ điện là hạng mục công trình xây dựng đòi hỏi trình độ công nghệ cao, hoạt động ổn định mang tính vĩnh cửu. Đập thuỷ điện luôn phải chịu một áp lực nước rất lớn của hồ chứa nhất là về mùa mưa lũ khi lưu lượng nước đổ về hồ chứa rất lớn hoặc khi mở cửa xả đáy đập. Nếu như đập không ổn định và không đủ bền vững trước áp lực của nước dẫn đến việc vỡ đập thì đây thật sự là một tai hoạ, vì không chỉ gây thiệt hại về mặt kinh tế mà còn gây thiệt hại lớn tới con người và tài sản tại vùng hạ lưu mà thiệt hại này nhiều khi không thể lường hết được.
Tại Công trình NMTĐ Sê San 3A hệ thống quan trắc đập được thiết kế và lắp đặt trong giai đoạn xây dựng công trình, các thiết bị quan trắc để theo dõi trạng thái làm việc của công trình bê tông đập dâng, đập tràn, nhà máy thủy điện và kênh xả.
Các thiết bị quan trắc thấm Pezomet, quan trắc áp lực thấm dưới nền công trình là loại dây rung bao gồm 17 Pezomet có ký hiệu từ P1 đến P17 bố trí theo khu vực đập tràn và tuyến năng lượng – nhà máy được thiết kế và lắp đặt để quan trắc áp lực nước thấm ở dưới nền và dưới đáy công trình bê tông. Các thiết bị đo ứng suất trong bêtông tại mặt đáy đập dâng, đập tràn và nhà máy là loại dây rung bao gồm 10 thiết bị có ký hiệu từ TP1 đến TP10 bố trí theo 2 tuyến mặt cắt I (khu vực đập tràn) và II (tuyến năng lượng – nhà máy) được thiết kế và lắp đặt để quan trắc ứng suất của công trình lên nền đá.
Các thiết bị quan trắc chuyển vị qua các khe biến dạng bao gồm 39 thiết bị đo chuyển vị qua khe nối bê tông loại dây rung bố trí tại 13 cụm, mỗi cụm bao gồm 3 thiết bị đo chuyển vị theo 3 chiều x, y, z trong không gían nhằm theo dõi sự dịch động của công trình qua các khe biến dạng K1, K2, K3 và K4 của công trình.
Hệ thống ghi đo tự động được cấu tạo bởi các các thiết bị phần cứng bao gồm các tổng đài hiện trường CR 800 datalogge thu số đo từ các cảm biến (thiết bị), các thiết bị truyền tín hiệu giữa các tổng đài với máy tính, máy tính, máy in…và phần mềm LoggerNet và phần lập trình riêng cho hệ thống được cài đặt trong máy tính để liên lạc với các tổng đài hiện trường nhập chương trình, thu số liệu, tính toán số liệu và hiển thị số liệu.
Sau khi công trình đã hoàn tất đưa vào vận hành, hệ thống quan trắc đã giúp người vận hành theo dõi tình trạng và độ ổn định của đập, thường xuyên đo đạc hàng giờ, cung cấp và lưu trữ các thông số của đập cũng như các tác động xấu của môi trường và quy luật vận động tự nhiên ảnh hưởng đến độ bền vững của đập và đưa ra tín hiệu cảnh báo nếu có. Định kỳ các chuyên gia thuỷ công đã căn cứ vào dữ liệu mà hệ thống quan trắc cung cấp để đánh giá tình trạng đập, có các giải pháp kịp thời để khắc phục sự cố giúp đập vận hành an toàn vĩnh cửu và hiệu quả.
“Qua quá trình đưa vào vận hành đến nay, thiết bị luôn cung cấp những dữ liệu tin cậy và đưa ra cảnh bảo chính xác giúp cho Công ty luôn có các giải pháp quản lý và vận hành công trình thủy điện Sê San 3A đảm bảo an toàn và hiệu quả”, ông Vũ Tuấn Hưng – Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần đầu tư và phát triển điện Sê San 3A cho biết.