Các quan chức cấp cao họp trực tuyến tại Hội nghị quan chức cấp cao Năng lượng ASEAN lần thứ 38. Ảnh: Uyên Hương/BNEWS/TTXVN
Tiếp theo các hoạt động thuộc chuỗi Hội nghị Quan chức cấp cao Năng lượng ASEAN lần thứ 38 (SEOM 38) đã được tổ chức tại Hà Nội từ ngày 24-27 tháng 8 năm 2020, các Hội nghị trù bị cho Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng lần thứ 38 lần này được tổ chức trong các ngày 17-18 tháng 11 năm 2020 tại Hà Nội. Đây là các Hội nghị quan chức trù bị quan trọng cho Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng lần thứ 38, ASEAN+3 lần thứ 17, Hội nghị Bộ trưởng các nước Đông Á lần thứ 14.
Với tư cách là Trưởng SEOM của Việt Nam trong ASEAN, Bộ Công Thương đã chủ trì điều hành và phối hợp với các cơ quan liên quan tham dự hội nghị. Tham dự SEOM về phía Việt Nam, ngoài đại diện của Bộ Công Thương còn có đại diện của Tập đoàn Điện lực, Tập đoàn Dầu khí và Tập đoàn Than - Khoáng sản. Phía quốc tế có các Trưởng Quan chức năng lượng Cao cấp của các thành viên ASEAN; đại diện Ban Thư ký ASEAN và một số cơ quan liên quan khác.
Phát biểu khai mạc tại hội nghị trù bị, ông Hoàng Tiến Dũng- Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) - Trưởng SEOM của Việt Nam tại ASEAN nhấn mạnh, tháng 8 năm 2020, tại Hội nghị SEOM 38 đã cùng nhau đánh giá lại kết quả hoạt động về năng lượng của năm 2019 - 2020, tổng kết đánh giá kết quả hoạt động của Chương trình hợp tác năng lượng ASEAN (APAEC) giai đoạn 2016 – 2020, và thảo luận về dự thảo APAEC cho giai đoạn 2021 – 2025; trong đó một số nội dung cần có thời gian nghiên cứu, xem xét trước khi trình lên tại Hội nghị AMEM 38, gồm tỷ lệ giảm cường độ năng lượng, chủ tịch luân phiên và bản tham chiếu của các nhóm năng lượng.
Theo ông Hoàng Tiến Dũng, thời gian qua Trung tâm năng lượng ASEAN và Ban Thư ký ASEAN đã điều phối hoạt động kết nối giữa các nước để thống nhất các nội dung nói trên. Bên cạnh đó, Ban Thư ký ASEAN và Trung tâm Năng lượng ASEAN đã hỗ trợ Việt Nam trong việc xây dựng, hoàn thiện các nội dung về năng lượng trước khi trình tại Hội nghị AMEM 38.
Trước khi Hội nghị AMEM 38 diễn ra, hôm nay hội nghị trù bị này nhằm một lần nữa xem xét lại các vấn đề chính về năng lượng của khu vực ASEAN, đặc biệt nội dung và kế hoạch thực hiện của Chương trình APAEC giai đoạn 2021 - 2025 và dự kiến các hoạt động hợp tác về năng lượng với các đối tác quốc tế, đặc biệt là cùng nhau thống nhất Dự thảo Tuyên bố chung của Bộ trưởng tại Hội nghị AMEM.
Tại hội nghị, các bên đã rà soát toàn bộ các hoạt động của các mạng lưới, nhóm, các tổ chức hợp tác trong khuôn khổ hợp tác năng lượng ASEAN. Theo đó, cập nhật thông tin về các quyết định, chỉ đạo từ Hội nghị cấp Bộ trưởng năng lượng ASEAN lần thứ 37 và các hội nghị liên quan khác.
Ngoài ra, Ban Thư ký ASEAN đã tóm tắt các điểm nổi bật của các quyết định/hoạt động liên quan đến năng lượng kể từ sau AMEM lần thứ 37 và các cuộc họp liên quan khác của ASEAN.
Cụ thể gồm, thực trạng triển khai Chương trình hợp tác năng lượng ASEAN (APAEC) giai đoạn 2 với chủ đề: “Thúc đẩy chuyển dịch năng lượng và tăng cường khả năng phục hồi thông qua đổi mới và hợp tác hơn”.
Đặc biệt, các nước đã thống nhất đưa mục tiêu tỷ lệ năng lượng tái tạo đạt 23% và giảm cường độ năng lượng xuống 32% vào năm 2025.
Các nước thành viên tiếp tục xây dựng lộ trình phát triển năng lượng tái tạo và giảm cường độ năng lượng tại khu vực vào năm 2030 thông qua triển khai các chương trình, kế hoạch nhằm đạt được mục tiêu đề ra.
Các hoạt động chính của các Mạng lưới và các cơ quan chuyên môn năng lượng (SSN/SBE) bao gồm hoàn thành Diễn đàn ASEAN về than; triển khai các công việc trong các mạng lưới và các cơ quan chuyên môn năng lượng ASEAN năm 2019; thông qua kế hoạch thực hiện/các mốc quan trọng hàng năm cho năm 2020 để thực hiện hoàn thành giai đoạn 1 của Kế hoạch hành động hợp tác năng lượng ASEAN (APAEC).
Mặt khác, ghi nhận tiến trình sửa đổi các điều khoản tham chiếu của các mạng lưới năng lượng (SSN) bao gồm việc sửa đổi nhiệm kỳ Chủ tịch của mỗi SSN sẽ trùng với chu kỳ 5 năm thực hiện APAEC; ghi nhận nhiều sáng kiến mới khác nhau được thực hiện trong các SSN với sự hợp tác của các Đối tác đối thoại và các Tổ chức quốc tế; tiến độ của Đường ống dẫn khí xuyên ASEAN (TAGP); tiến độ triển khai lưới điện ASEAN (APG)
Hội nghị đã ghi nhận kế hoạch của Malaysia với tư cách là Chủ tịch sắp tới của Ủy ban Tham vấn lưới điện ASEAN, xem xét các điều khoản tham chiếu của Hội đồng tư vấn lưới điện ASEAN bao gồm chức năng và nhiệm vụ của Hội đồng tư vấn lưới điện ASEAN nhằm đáp ứng các yêu cầu tối thiểu đối với thương mại điện đa biên, với sự phối hợp/tham vấn với Ban Thư ký Hội đồng các nhà Lãnh đạo ngành điện ASEAN (HAPUA), Trung tâm năng lượng ASEAN và Ban Thư ký ASEAN.
Ghi nhận các kết quả chính của cuộc họp Mạng lưới các Cơ quan điều tiết năng lượng ASEAN (AERN) lần thứ 10 (tháng 12 năm 2019, Siem Reap), bao gồm Kế hoạch làm việc của AERN cho năm 2020 và vai trò được đề xuất (hoặc cơ quan quản lý trong tương lai) trong việc thực hiện thương mại quyền lực đa phương ASEAN phù hợp với vai trò của HAPUA.
Hội nghị đã nghe đại diện Liên minh châu Âu (EU) trình bày các ưu tiên chính sách của EU trong phát triển năng lượng và các triển vọng hợp tác ASEAN-EU trong lĩnh vực chuyển dịch năng lượng bền vững khu vực ASEAN.
Bên cạnh đó, Hội nghị đã kiểm điểm tình hình triển khai các chương trình, dự án hợp tác giữa ASEAN và các đối tác đối thoại, tổ chức quốc tế bao gồm ASEAN+3, EAS, LB Nga, Hoa Kỳ, Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA), Cơ quan Năng lượng tái tạo quốc tế (IRENA), Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (METI), đồng thời thông qua các kế hoạch hợp tác trong thời gian tới.