Cuộc giao lưu có sự tham dự của Tiến sĩ Nguyễn Sơn - Phó trưởng ban Phát triển thị trường chứng khoán - Ủy ban Chứng khoán, Thạc sĩ Trần Văn Dũng - Giám đốc Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, ông Phạm Trung Minh, Phó phòng Lưu ký - Trung tâm Lưu ký Chứng khoán, ông Đặng Xuân Giang - Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Các nhà đầu tư chứng khoán, ông Nguyễn Quang Bảo, Phó giám đốc Khối dịch vụ chứng khoán kiêm Giám đốc Công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI) - chi nhánh Hải Phòng, ông Phan Anh - Tổng giám đốc Công ty Quản lý quỹ Hà Nội.
Chúng tôi xin trích lại một số nội dung của cuộc giao lưu, nhằm giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về thị trường OTC và cách thức giao dịch trên thị trường này.
* Một công ty đại chúng tham gia vào thị trường OTC thì cần những thủ tục nào? Các thủ tục này có gì khác so với các thủ tục khi đăng ký niêm yết trên hai sàn HOSE và HASTC? (Dang Van Phuong, Hải Phòng)
- Thạc sĩ Trần Văn Dũng - Giám đốc Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội: Để tham gia thị trường OTC có tổ chức, công ty đại chúng phải đăng ký với Ủy ban Chứng khoán, đồng thời đăng ký lưu ký tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán và được một công ty chứng khoán giới thiệu làm thủ tục đăng ký giao dịch tại Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội.
Thủ tục đăng ký giao dịch tại Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội đơn giản hơn nhiều so với thủ tục niêm yết cả về hồ sơ lẫn thời gian xem xét.
Về hồ sơ, chủ yếu bao gồm đơn đăng ký, hồ sơ công ty đại chúng đã nộp cho Ủy ban Chứng khoán và giấy chứng nhận đăng ký lưu ký của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán. Về thời gian, Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội sẽ xem xét và thông báo kết quả cho công ty đại chúng trong vòng 5 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ.
* Tôi ở Cần Thơ và đang đầu tư cổ phiếu trên OTC. Khi mà các giao dịch OTC được đưa vào tập trung, những nhà đầu tư ở xa phải giao dịch thế nào? (Huy Bằng Giang, Cần Thơ)
* Ông Nguyễn Quang Bảo: Theo dự thảo giao dịch cổ phiếu OTC, các nhà đầu tư phải mở một tài khoản tại một công ty chứng khoán để giao dịch các cổ phiếu này.
Đối với những nhà đầu tư ở xa, nên lựa chọn các công ty chứng khoán có thể cung cấp các dịch vụ nhận lệnh từ xa qua điện thoại, Internet... để giao dịch.
* Xin hỏi thủ tục để công ty đại chúng đăng ký lưu ký chứng khoán gồm những gì? Trang web của Trung tâm Lưu ký có đăng tải bộ hồ sơ này không? Chi tiết thì liên hệ bộ phận nào, điện thoại? Xin cảm ơn! (hufahp@yahoo.com)
- Ông Phạm Trung Minh: Hồ sơ đăng ký công ty đại chúng tại Trung tâm Lưu ký tương tự như hồ sơ đăng ký các công ty niêm yết gồm một số hồ sơ cơ bản sau:
- Giấy đề nghị đăng ký chứng khoán
- Sổ đăng ký quyền sở hữu
- Thông tin về chứng khoán đăng ký
- Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và điều lệ công ty
- Hợp đồng tư vấn giữa tổ chức phát hành và công ty chứng khoán
Hồ sơ này được quy định tại Quy chế Đăng ký chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký và hiện chúng tôi đã soạn thảo xong Quy chế này để trình Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận trước khi ban hành. Sau khi ban hành, toàn bộ thông tin về các Quy chế của Trung tâm Lưu ký sẽ được đăng tải trên website của trung tâm tại địa chỉ: http://vsd.vn.
* Hiện tại các công ty chứng khoán có bộ phận giao dịch OTC, xin ông cho biết độ an toàn trong khi giao dịch thông qua các công ty chứng khoán so với các giao dịch bên ngoài như thế nào? Liệu sau khi triển khai giao dịch tập trung trên HASTC, loại hình giao dịch như hiện nay tại các công ty chứng khoán có còn tồn tại? (Một bạn đọc)
- Thạc sĩ Trần Văn Dũng: Khi chưa có thị trường OTC có tổ chức thì việc các công ty chứng khoán tổ chức bộ phận giao dịch OTC là nhu cầu tự nhiên và không bị cấm bởi các luật liên quan.
Về mức độ an toàn tùy thuộc vào cách thức tổ chức và quản lý của từng công ty chứng khoán và các công ty chứng khoán phải chịu trách nhiệm về các hoạt động tổ chức giao dịch OTC của mình.
Sau khi triển khai giao dịch cổ phiếu của các công ty đại chúng qua HASTC thì tất cả các công ty chứng khoán phải thực hiện báo cáo tất cả các giao dịch đã thực hiện đối với các công ty đã đăng ký giao dịch trên HASTC. Đồng thời phải báo cáo toàn bộ lệnh dư mua dư bán của khách hàng để Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội tổng hợp thành một bản thông tin chung. Toàn bộ các giao dịch đều được thực hiện thanh toán thống nhất qua Trung tâm Lưu ký Chứng khoán.
Như vậy có thể nói rằng sau khi doanh nghiệp đã đăng ký giao dịch trên trung tâm thì tất cả các giao dịch đều được phản ánh tập trung và các thị trường riêng lẻ tại các công ty chứng khoán đều được phản ánh tập trung qua Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội.
* Khi tham gia giao dịch OTC tại trung tâm thông qua các công ty chứng khoán thị thời hạn thanh toán có áp dụng theo phương thức T+3 không? (Dang Van Phuong, Hải Phòng - phuonge2@yahoo.com)
- Thạc sĩ Trần Văn Dũng: Các giao dịch cổ phiếu công ty đại chúng sẽ được thanh toán theo phương thức T+3. Chúng tôi cũng đang phối hợp với trung tâm lưu ký chứng khoán để tổ chức thực hiện thanh toán T+1 đến T+3 (tùy theo các bên đối tác lựa chọn) cho các giao dịch cực lớn.
Khi tổ chức được hệ thống, chúng tôi sẽ báo cáo Ủy ban Chứng khoán cho áp dụng.
* Xin hỏi, thị trường OTC là của các nhà đầu tư nhỏ lẻ, còn đối với một doanh nghiệp tham gia thị trường OTC thì lợi và không lợi là ở những điểm nào? (Nguyen Tri Chau, Nghệ An - cpxd-tm423@vnn.vn)
- Thạc sĩ Trần Văn Dũng: Theo tôi doanh nghiệp tham gia thị trường cũng có được thuận lợi rất nhiều vì hoạt động mua bán cổ phiếu của họ được diễn ra một cách công khai, minh bạch và có sự bảo đảm. Do vậy, giá trị của doanh nghiệp được thể hiện tương đối sát với thực tế.
Bên cạnh đó, việc doanh nghiệp tham gia thị trường và thực hiện công bố thông tin một cách đầy đủ theo quy định của pháp luật cũng sẽ nâng cao hình ảnh doanh nghiệp. Do vậy, doanh nghiệp sẽ có rất nhiều lợi thế khi tiếp tục phát hành cổ phiếu để huy động thêm vốn cũng như trong việc tạo uy tín cho các đối tác làm ăn với họ.
* Nếu tôi đã mua thành công hay khớp lệnh một loại cổ phiếu OTC rồi, nhưng sau đó giá của cổ phiếu OTC này tăng nhanh, tôi có thể bán lại ngay như trên thị trường OTC trao tay hiện nay không? (Phuong Mai, Tp.HCM - phuongmai@yahoo.com)
- Thạc sĩ Trần Văn Dũng: Sau khi cổ phiếu đã đưa vào lưu ký và đăng ký giao dịch thì toàn bộ giao dịch phải được thực hiện qua hệ thống và thanh toán theo nguyên tắc T+3. Hiện nay quy định của Luật chưa cho phép bán khống. Do vậy, bạn không thể bán trao tay và cũng không thể bán cổ phiếu khi cổ phiếu chưa có trên tài khoản. Bạn có thể liên hệ với công ty chứng khoán của bạn để được tư vấn thêm về các nhu cầu tương tự.
* Tôi đã mở tài khoản tại một công ty chứng khoán. Nay tôi muốn mở tài khoản tại một công ty chứng khoán khác để giao dịch cổ phiếu OTC, như vậy có được không? (Mai Huong - Hà Nội)
- Ông Nguyễn Quang Bảo: Theo dự thảo về giao dịch cổ phiếu OTC các nhà đầu tư vẫn chỉ được mở 1 tài khoản tại 1 công ty chứng khoán. Tài khoản này, các nhà đầu tư có thể sử dụng để mua bán các cổ phiếu niêm yết và cổ phiếu OTC.
* Xin hỏi, công ty cổ phần tham gia thị trường OTC có tổ chức nếu thành công, thì công ty đó có phải công bố thông tin rộng rãi không? (Nguyễn Thế Quang, Tp.HCM)
- Ông Phan Anh: Hiện nay chưa có những quy định chính thức về thị trường OTC có tổ chức. Tuy nhiên, nếu những công ty chưa niêm yết là công ty đại chúng theo luật chứng khoán thì phải có nghĩa vụ công bố thông tin.
Thực tế cho thấy, việc thực hiện nghĩa vụ này ở các công ty đại chúng chưa niêm yết, nhìn chung tinh thần tuân thủ chưa cao và điều này tạo ra rất nhiều rủi ro cho các nhà đầu tư cá nhân khi đầu tư vào thị trường OTC.
* Sắp tới, thị trường OTC đấu vào quản lý giao dịch tại các công ty chứng khoán thì thời gian giao dịch có phải là cả ngày làm việc hay cũng chỉ vào các buổi sáng như hiện nay? Và phương thức khớp lệnh có giống với thị trường tập trung như hiện nay không, có bảng giá giao dịch trực tuyến không? (Dang Van Phuong, Hải Phòng - phuonge2@yahoo.com)
* Thạc sĩ Trần Văn Dũng: Theo dự kiến hiện tại, thời gian giao dịch của thị trường công ty đại chúng là từ 10h sáng - 3h chiều, có thể có thời gian nghỉ trưa từ 12h - 1h. Sau một thời gian áp dụng chúng tôi sẽ căn cứ vào phản ứng cụ thể của thị trường để có thể điều chỉnh thời gian theo hướng tăng thêm hoặc rút ngắn.