Lãnh đạo Tổng công ty Điện lực miền Trung bấm nút khởi động hệ thống đo đếm điện tự động RF-SPIDER tại huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum - Ảnh: B.D.
Đem thắc mắc này hỏi ông Thái Thành Nam - Phó giám đốc Trung tâm sản xuất thiết bị đo điện tử (Tổng công ty Điện lực miền Trung), ông Nam giải thích: hiện nay, việc ghi chỉ số điện kế được thực hiện bằng hệ thống tự động do đội ngũ kỹ sư trẻ của công ty chế tạo.
Theo ông Thái Thành Nam, từ trước năm 2013, việc ghi chỉ số điện hoàn toàn bằng thủ công.
Người của công ty điện lực tới từng hộ gia đình, bắc thang lên trụ điện ghi chép lượng điện dùng của mỗi hộ, sau đó về nhập dữ liệu ở trung tâm, rồi in hóa đơn thông báo cho khách hàng.
Từ năm 2013, việc ghi chỉ số điện đã được đơn giản hóa khi ngành điện lực cho lắp đặt điện kế điện tử. Tuy nhiên, điện kế này cũng không tự động hóa hoàn toàn, mà chỉ giải quyết được khâu bắc thang leo lên trụ điện đọc chỉ số.
"Người ghi điện vẫn phải tới từng nhà, cầm thiết bị để kết nối với đồng hồ điện, lấy chỉ số điện" - ông Nam giải thích.
Từ thực tiễn lao động sản xuất, vào cuối năm 2013, những ý tưởng đầu tiên về một hệ thống đo đếm - tính tiền điện tự động đã được đội ngũ kỹ sư Trung tâm sản xuất thiết bị đo điện tử mày mò nghiên cứu.
Tại thời điểm này trên thế giới, việc đo chỉ số điện kế từ xa đã được áp dụng nhưng chi phí cho việc sử dụng công nghệ này khá cao, các tính năng kỹ thuật, điều kiện chưa cho phép áp dụng ở nước ta.
Theo ông Nam, dựa vào kinh nghiệm về lưới điện và quá trình nghiên cứu sản xuất các sản phẩm điện kế điện tử, nhóm kỹ sư của Tổng công ty Điện lực miền Trung đã đề xuất giải pháp kỹ thuật thu thập chỉ số điện kế hoàn toàn tự động, ứng dụng công nghệ không dây theo kiểu mắt lưới, sử dụng đường truyền sóng vô tuyến tầm ngắn với tên gọi hệ thống RF-SPIDER.
Hệ thống RF-SPIDER là hình thức sử dụng công nghệ tích hợp, có khả năng tự tìm đường tới đầu đồng hồ và giải thuật các chỉ số, từ đó truyền về lại trung tâm.
Hệ thống như một máy tính thông minh, có thể giúp người vận hành thao tác từ mọi vị trí thông qua Internet.
Ông Nam cho biết khi hoàn thiện hệ thống và áp dụng thực tiễn, tất cả chỉ số được truyền đi hoạt động hoàn hảo.
Công nghệ này đã mở ra một cách thức thu thập chỉ số điện kế hoàn toàn mới: loại bỏ hẳn việc tính toán bằng thiết bị thủ công, từ khách hàng tới chủ cung cấp dịch vụ có thể theo dõi chỉ số điện trên máy tính, điện thoại mà không cần phải có hóa đơn...
Theo Tổng công ty Điện lực miền Trung, từ năm 2014 hệ thống RF-SPIDER được chính thức thử nghiệm ở 522 điểm thuộc tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Sau đó, hệ thống được áp dụng đại trà tại ba tỉnh Quảng Trị, Bình Định, Gia Lai với hàng chục ngàn hộ gia đình. Hiện hệ thống này tiếp tục được nhân rộng ra 13 đơn vị điện lực trên toàn tổng công ty. Ngoài ra, nhiều đơn vị điện lực trên cả nước đang mua lại hệ thống này để áp dụng tại đơn vị mình.
Hệ thống thu thập chỉ số điện kế tự động RF-SPIDER của nhóm kỹ sư Tổng công ty Điện lực miền Trung đã nhận được nhiều giải thưởng như giải ba Hội thi sáng tạo khoa học công nghệ VN năm 2015, được Trung ương Đoàn tặng bằng khen tuyên dương tại Festival sáng tạo trẻ toàn quốc năm 2015. Công trình cũng được công nhận là sáng kiến cấp Tập đoàn Điện lực Việt Nam.