Năng lượng mặt trời ở Mauritania.
Báo cáo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho thấy Mauritania có tài nguyên gió và mặt trời rất dồi dào giúp quốc gia cung cấp điện cho người dân và phát triển kinh tế bền vững.
Theo báo cáo của IEA, việc triển khai năng lượng tái tạo sẽ mang lại nhiều lợi ích cho Mauritania. Theo báo cáo EITI năm 2022, lĩnh vực khai thác mỏ đóng góp khoảng 25% tổng thu ngân nhà nước. Năng lượng sạch, đặc biệt là năng lượng mặt trời thúc đẩy điện khí cho các vùng khu vực nông thôn. Sản xuất hydro xanh từ năng lượng sạch đang thu hút các tập đoàn năng lượng và nhà đầu tư lớn.
Năng lượng tái tạo mang lại nhiều lợi ích cho Mauritania nhưng quốc gia này vẫn chưa đầu tư mạnh phát triển năng lượng tái tạo. Nền kinh tế của Mauritania chủ yếu phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và công suất phát điện của Mauritania tương đối thấp.
Báo cáo của IEA nhận định, vào năm 2021, tổng nguồn cung cấp năng lượng ở Mauritania đạt 80 PJ, tương đương khoảng 17 GJ/người. Người dân chủ yếu sử dụng dầu nhập khẩu, củi và than củi. Hoạt động vận tải và khai thác phụ thuộc vào dầu mỏ - nguồn năng lượng chính để phát điện.
Tổng mức tiêu dùng (TFC) đạt 54 PJ, gần 13GJ/người. Trong đó mức tiêu dùng ở lĩnh vực giao thông vận tải chiếm gần 50%, mức tiêu dùng ở các tòa nhà dân cư chiếm 35% và mức tiêu dùng trong lĩnh vực công nghiệp chiếm 11%. Mức tiêu dùng ở các lĩnh vực khác như công nghiệp, đánh bắt cá và dịch vụ chiếm 8%.
Mặc dù tổng mức tiêu dùng cuối cùng (TFC) của Mauritania đã tăng hơn gấp 2 lần kể từ năm 2000, nhưng mức tiêu thụ bình quân đầu người vẫn rất thấp so với quốc tế, TFC bình quân đầu người trên thế giới đạt 54 GJ, cao gấp 4 lần so với Mauritania. Mức tiêu thụ điện bình quân đầu người trên thế giới đạt khoảng 34.500 kWh, cao hơn gần 10 lần.
Vào năm 2021, theo IEA, lượng khí thải CO2 lên tới 4,3 Mt, tương đương khoảng 0,01% tổng lượng khí thải toàn cầu. Lượng phát thải CO2 bình quân đầu người đạt gần 1 T, gần bằng mức trung bình của châu Phi (0,9 T), bằng 1/4 mức trung bình toàn cầu.
Ngoài chi phí về khí hậu, các sản phẩm dầu nhập khẩu của Mauritania rất đắt. Theo báo cáo của CrossBoundary, năm 2019, Mauritania chi khoảng 987 triệu USD cho nhập khẩu, tương đương khoảng 10% GDP của Mauritania.
Theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới, khoảng 48% dân số Mauritania được sử dụng điện vào năm 2021. Theo Công ty Điện lực Mauritania (SOMELEC), vào cuối tháng 12/2022, không có sự phân bố điện đồng đều cho các lĩnh vực sản xuất: công trình của Tổ chức Phát triển Sông Sénégal (OMVS) sử dụng 25%, công viên nhiệt điện của SOMELEC sử dụng 61%, nhà máy điện gió sử dụng 6,82% và nhà máy điện mặt trời sử dụng 7,21%.
Năng lượng từ các công trình thủy điện OMVS cung cấp điện cho người dân nằm ở thung lũng sông Sénégal của Mauritania. Nhìn chung, tỷ trọng năng lượng tái tạo từ gió và mặt trời đạt 14% trong tổng sản lượng điện vào năm 2022 và tổng công suất nguồn lắp đặt của công viên quốc gia SOMELEC lên tới 490 MW.
Mauritania sẽ bắt đầu sản xuất khí đốt tự nhiên vào quý I/2024, dự kiến bổ sung thêm công vài trăm megawatt điện gió vào năm 2030 và sử dụng 180 MW khí đốt cho nhà máy điện lớn nhất khu vực Nouakchott.
Hoạt động khai thác mỏ tốn nhiều năng lượng và chủ yếu sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Theo IEA, vào năm 2021, khai thác mỏ thải ra 4 đến 7% khí CO₂ trên toàn cầu. Nhiên liệu hóa thạch được sử dụng chủ yếu cho xe tải, máy khoan, máy xúc, trong khi điện được sử dụng cho việc nghiền vật liệu khai thác.
Ở Mauritania, tất cả các mỏ đều lộ thiên, nằm ngoài khu dân cư và cách xa lưới điện. Khai thác mỏ chủ yếu sử dụng máy phát điện chạy dầu diesel và máy HFO, máy móc và xe tải chạy bằng diesel để vận hành và vận chuyển. Theo Văn phòng Thống kê Quốc gia Mauritania, SNIM đã khai thác 65 triệu tấn dầu nhiên liệu vào năm 2016.
Việc nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong hoạt động khai thác giúp giảm mức tiêu thụ năng lượng, chi phí tổng thế và lượng khí thải CO₂. Quản lý nhu cầu điện, tận dụng nhiệt thải và cải thiện phân tích dữ liệu giúp nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng.
IEA chỉ ra rằng việc nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng đã được thực hiện tại mỏ vàng Tasiast, giúp giảm thời gian vận chuyển, giảm tiêu thụ năng lượng nhiên liệu diesel và giảm lượng khí thải CO₂ hàng năm xuống 10.000 tấn.
Chuyển hướng sang phát triển các các nguồn năng lượng tái tạo có thể giúp giảm lượng khí thải. Khoảng 40% nhiên liệu tiêu thụ trong ngành công nghiệp khai thác ở Mauritania cung cấp điện để cho các quá trình nghiền, lọc và bơm. Quá trình này cung cấp năng lượng gió cho các nhà máy điện mặt trời.
Báo cáo của IEA chỉ ra thêm rằng giá tham chiếu các dự án điện tái tạo thực hiện gần đây khoảng 15-38 USD/MWh đối với các dự án quang điện mặt trời quy mô lớn. Chi phí điện tái tạo ở Mauritania thấp hơn nhiều so với chi phí ước tính (80-110 USD/MWh) và giúp tiết kiệm điện đáng kể trong lĩnh vực khai thác mỏ.
Nguồn tài nguyên tái tạo chất lượng cao và dồi dào của Mauritania cũng như quỹ đất rộng lớn giúp Mauritania có triển vọng sản xuất hydrogen xanh giá rẻ. Xuất khẩu hydro xanh có thể tạo ra nguồn doanh thu từ thị trường carbon, đa dạng hóa kinh tế, cải thiện khả năng tiếp cận năng lượng và tăng cường an ninh năng lượng.
Các dự án xuất khẩu năng lượng tái tạo có thể mang lại nguồn doanh thu ổn định và cho phép chính phủ Mauritania tận dụng dòng tiền mạnh để thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
Báo cáo của IEA xác định một số lộ trình khả thi để phát triển tiềm năng năng lượng tái tạo của Mauritania, bao gồm: vận chuyển amoniac đến thị trường thế giới, xuất khẩu sắt thép sang châu Âu, vận chuyển hydro bằng đường ống dẫn khí đốt tới châu Âu…
Link gốc