Kazakhstan phải mua điện từ Nga để giải quyết nhu cầu trong nước. Ảnh: Reuters.
Matthew Heard, một kỹ sư phần mềm đến từ San Jose bày tỏ sự lo lắng về 33 máy đào Bitcoin của mình ở Kazakhstan. Trong tuần qua, quốc gia này liên tục cắt điện nhằm hạn chế nguồn cung năng lượng cho thợ khai thác tiền mã hóa.
“Đã nhiều ngày từ lúc máy đào bắt đầu kết nối mạng. Nhưng trong tuần trước, chúng gần như chẳng thể hoạt động”, Matthew nói.
Kazakhstan phải vật lộn để đối phó với sự thiếu điện diện rộng do khai thác tiền mã hóa tại nước này. Tình trạng càng tệ hơn khi thợ đào Bitcoin di cư ồ ạt từ Trung Quốc sang biên giới Kazakhstan vào tháng 5.
Trong tháng trước, 3 nhà máy nhiệt điện lớn nhất nước này phải đóng cửa khẩn cấp. Coindesk cho biết sau sự cố, Bộ Năng lượng Kazakhstan bắt đầu hạn chế các “trại đào” tiền số sử dụng hơn 100 MW điện trong vòng hai năm. Đồng thời, Trung tâm Điều hành Lưới điện liên bang cảnh báo rằng chỉ phân bổ điện cho 50 công ty khai thác có đăng ký với chính phủ. Ngoài ra, nếu mạng lưới gặp vấn đề, các doanh nghiệp này sẽ bị cắt điện đầu tiên.
Khai thác tiền số đang gây áp lực lên hệ thống điện lưới Kazakhstan. Việc này khiến nhiều thị trấn và làng mạc trên 6 khu vực của đất nước bị thiếu điện từ tháng 10. Bộ Năng lượng nước này ước tính nhu cầu điện tại quốc gia Trung Á đã tăng 8% từ đầu 2021, sau khi các công ty khai thác tiền số di cư khỏi Trung Quốc. Trước đó, Kazakhstan chỉ tăng 1-2% lượng điện tiêu thụ mỗi năm.
Theo dữ liệu từ Financial Times, có ít nhất 87.849 máy đào tiền mã hóa được chuyển từ Trung Quốc sang Kazakhstan.
Xive.io, công ty Kazakhstan chuyên cung cấp nơi đặt máy khai thác cho thợ đào nước ngoài phải đóng cửa một trung tâm lớn vào 24/11. Họ tháo dỡ 2.500 dàn đào vì không có điện để hoạt động.
“Quá nhiều công việc, hy vọng công ty của chúng tôi không sụp đổ”, Didar Bekbau, đồng sáng lập Xive.co đăng trên Twitter hôm 24/11.
Nhà chức trách Kazakhstan cho rằng nhóm “thợ đào xám” (công ty bất hợp pháp) đã gây ra tình trạng thiếu điện tại nước này. Bộ Năng lượng ước tính các doanh nghiệp này đã lấy 1.200 MW từ lưới điện, nhiều gấp đôi so với những “thợ đào trắng” (công ty có đăng ký với chính phủ).
Để bù đắp cho sự thiếu hụt, kể từ 2022, những người đào tiền số phải trả trên phụ phí 1 tenge Kazakhstan (0,0023 USD) cho mỗi kWh. Tuy nhiên, cho đến khi quy định được áp dụng, Kazakhstan phải đàm phán với Inter RAO, công ty năng lượng có trụ sở tại Moscow, Nga để mua thêm điện.
“Chắc chắn việc mua điện từ Nga sẽ giải quyết được vấn đề trong ngắn hạn. Nhưng tôi nghĩ rằng cần có một cuộc thảo luận lớn về chính sách năng lượng mà Kazakhstan đang theo đuổi”, Luca Anceschi, Giáo sư nghiên cứu Á-Âu tại đại học Glasgow (Scotland) cho biết.
Ông cho rằng chính phủ Kazakhstan đang tập trung vào lợi nhuận từ khai thác Bitcoin mà không quan tâm đến năng lực sản xuất điện. “Đây là một trong những quốc gia giàu năng lượng nhất châu Á. Trên lý thuyết, việc thiếu điện không nên xảy ra”, ông Anceschi nói.
Trước tình trạng này, một số công ty đã tìm cách chuyển máy đào khỏi Kazakhstan.
“Kazakhstan là nơi đầu tiên tôi đưa giàn đào đến vì điện rẻ. Tuy nhiên, giờ năng lượng đã mất hoàn toàn. Tôi sẽ đưa máy móc của mình đến Nga”, Ricky Hoo, thợ đào người Australia đang sở hữu 40 máy khai thác tiền số đặt ở Kazakhstan cho biết.
Tình trạng thiếu điện vì đào tiền số không chỉ có ở Kazakhstan. Iran đã cấm khai thác tiền mã hóa từ tháng 5-9 để ngăn chặn vấn đề thiếu điện.