Thủy điện vận hành điều tiết nước hợp lý sẽ giúp các địa phương phía hạ nguồn đảm bảo nguồn nước cho sản xuất, sinh hoạt. Ảnh: Ngọc Nhơn/Icon.com.vn
Phối hợp chặt chẽ
Trong những năm trở lại đây, với việc phối hợp chặt chẽ từ Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Nam và các nhà máy thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn, đặc biệt sự chủ động của thủy điện A Vương mà bài toán cấp nước phục vụ sản xuất, đời sống sinh hoạt của bà con hạ du được giải quyết cơ bản.
Ông Trương Xuân Tý – Chi Cục trưởng Chi Cục Thủy lợi thuộc Sở Nông ngiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Quảng Quảng Nam chia sẻ thêm, Quảng Nam nói riêng và miền Trung nói chung với địa hình đồi núi trải dài từ Nam xuống Bắc, núi lại có độ dốc lớn nên việc tích nước trong mùa mưa để dành điều tiết cho mùa hạn chính là nhờ vào các hồ thủy lợi. Với thiên tai biến đổi bất thường, bài toán cấp nước mùa hạn trở nên nan giải.
Ngay từ đầu năm, nhu cầu nước phục vụ sản xuất đều được Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Nam tính toán và trên cơ sở lượng nước tại các hồ thủy điện thuộc lưu vực Vu Gia – Thu Bồn mà kế hoạch chạy máy được ban hành. Như ông Tý cho biết thêm, việc chủ động phối hợp sẽ giúp cho Sở có sự tính toán chính xác và kịp thời triển khai các phương án điểu tiết nước cụ thể và ngay cả có sự chủ động cho những phương án dự phòng trong trường hợp khẩn cấp.
Theo số liệu từ Nhà máy thủy điện A Vương, năm 2015 tổng lượng nước xả qua phát điện trung bình tháng cao hơn lượng nước về hồ khoảng 190% (gần 2 lần). Ông Lê Đình Bản – Phó Tổng Giám đốc Công ty CPTĐ A Vương cho biết, nhờ sự phối hợp với Sở NN&PTNT mà Công ty biết được nhu cầu nước mùa khô hạn, từ đó Công ty chủ động yêu cầu giảm công suất phát điện trong những tháng đầu năm để giữ lượng nước cho các tháng cao điểm. Ông Bản cũng giải bày thêm, lượng nước tích được từ mùa mưa năm trước không phải lúc nào cũng đủ, như đầu năm 2015 hồ thủy điện A Vương thiếu hụt 10m nước, tương đương với 86 triệu m3 nước.
Hiệu quả thấy rõ
Nước điều tiết mùa hạn về hạ du sẽ thông qua từ nhà máy từ việc sản xuất điện. Ảnh: Ngọc Nhơn/Icon.com.vn
Theo dự báo của các cơ quan khí tượng thời tiết sẽ ngày càng cực đoan với mùa khô hạn nắng nóng kéo dài, nhiệt độ tăng cao. Vì vậy để đảm bảo sản xuất nông nghiệp và ổn định đời sống sinh hoạt của cộng đồng, thời gian qua việc chuyển đổi cây trồng cũng như sửa chữa và nâng cấp hệ thống thủy lợi đã được nhiều địa phương quan tâm triển khai. Tuy nhiên, một điều không bàn cãi là nếu không có mưa, thiếu nước thì tất cả giải pháp trên cũng khó thể phát huy tác dụng, chính vì vậy việc các nhà máy thủy điện cung cấp điều tiết nước luôn đóng vai trò quan trọng trong phục vụ sản xuất nông nghiệp cho các địa phương phía hạ nguồn.
Ông Hồ Ngọc Mẫn - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Đại Lộc, địa phương được xem là chịu ảnh hưởng trực tiếp và rõ nét nhất từ hệ thống Vu Gia - Thu Bồn cho rằng, mấy năm nay, hàng nghìn héc ta hoa màu vụ hè thu của huyện đã được giải cứu khỏi khô hạn từ lượng nước điều tiết của hồ thủy điện một cách hợp lý, đúng thời điểm. Điều này thể hiện vai trò quan trọng của thủy điện trong việc tích trữ cũng như vận hành đóng xả. “Có thể vẫn còn những ý kiến trái chiều về thủy điện nhưng nếu các nhà máy vận hành điều tiết nước hợp lý, vai trò của thủy điện là rất quan trọng” - ông Mẫn nói. Đồng tình với ý kiến trên, ông Nguyễn Đức Chơi - Trưởng phòng Kinh tế thị xã Điện Bàn cho hay, nhờ nguồn nước điều tiết của thủy điện, đặc biệt là từ khi thị xã đắp đập ngăn mặn và tích nước trên sông Vĩnh Điện (khu vực phường Điện Ngọc) tình trạng khô hạn, thiếu nước tại các trạm bơm đã không còn tái diễn.
“Những năm trước khoảng 1.700 héc ta đất nông nghiệp của thị xã luôn đối diện với khô hạn nhưng từ năm 2013 đến nay đã cơ bản được khắc phục. Theo tôi đạt được kết quả này không thể phủ nhận vai trò của thủy điện, nhất là trong việc vận hành điều tiết nước về hạ nguồn” - ông Chơi khẳng định.