Một hệ thống khai thác Bitcoin tại New York. Ảnh: Greenidge Generation
Giá đồng tiền mã hoá lớn nhất thế giới đạt 66.700 USD cuối tháng 10, phá kỷ lục lập ra vào giữa tháng 4 năm nay. Đà tăng của Bitcoin cũng giúp Ether, tiền mã hoá lớn thứ hai, tăng lên hơn 4.054 USD một đồng.
Điều này cũng kéo theo nhiều người chạy đua khai thác tiền số, khiến mức tiêu thụ năng lượng của toàn mạng lưới tăng cao. Năng lực khai thác (hashrate) của Bitcoin được đẩy nhanh và nhiều khả năng sẽ lập đỉnh mới, cùng với đó là mức tiêu thụ năng lượng kỷ lục, theo dữ liệu từ Đại học Cambrigde của Anh.
Hệ thống Bitcoin sử dụng lượng điện tương đương cả nước Hà Lan, một thực tế khó chịu giữa lúc các lãnh đạo thế giới tham gia hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu COP26 ở Glasgow, Scotland.
Đào Bitcoin
Bitcoin và Ethereum đang vận hành theo phương thức bằng chứng công việc (PoW), trong đó thợ đào sử dụng máy tính để giải các bài toán phức tạp nhằm xác thực giao dịch và được nhận phần thưởng là đồng tiền mới. Phương thức này đòi hỏi hệ thống máy tính cấu hình cao hoặc thiết bị chuyên dụng, vốn tiêu tốn điện năng.
Giá Bitcoin càng cao, hoạt động đào càng hấp dẫn. Doanh thu của giới thợ đào Bitcoin trong tháng 10 tăng vọt lên 1,72 tỷ USD, gần bằng đỉnh 1,75 tỷ USD lập hồi tháng 3.
"Hashrate và tiêu thụ năng lượng sẽ sớm đạt đỉnh mới với mức giá Bitcoin hiện nay, khi ngày càng nhiều người tham gia đào", Alex de Vries, người sáng lập công ty dịch vụ dữ liệu năng lượng Bitcoin Digiconomist, cho hay.
Ngoài sử dụng lượng điện khổng lồ, quá trình đào tiền mã hóa cũng tạo ra nhiều chất thải điện tử, trong bối cảnh giới thợ mỏ liên tục thay máy móc cũ bằng sản phẩm mới có hiệu suất cao hơn. Báo cáo của Digiconomist cho thấy một giao dịch Bitcoin có thể tạo ra lượng chất thải bằng vứt bỏ hai điện thoại iPhone.
Tranh cãi nảy lửa
Mức tiêu thụ năng lượng tăng không đồng nghĩa với phát thải carbon cũng tăng theo, nhất là khi nhiều doanh nghiệp lớn trong ngành khai thác Bitcoin đang tìm cách chuyển dịch sang nguồn năng lượng tái tạo và thành lập Hội đồng Khai thác Bitcoin (BMC) để thúc đẩy hoạt động đào tiền mã hóa xanh hơn.
Dữ liệu năm 2020 của Đại học Cambridge ước tính, khoảng 40% hoạt động khai thác Bitcoin dùng nguồn năng lượng xanh. BMC tháng trước cho biết tỷ lệ này hiện đã tăng lên 58%, biến đào Bitcoin trở thành một trong những ngành công nghiệp xanh nhất thế giới, dù nhiều người vẫn chỉ trích và cho rằng năng lượng đổ vào đào tiền mã hóa có thể được sử dụng ở những nơi khác.
Đợt trấn áp khai thác tiền số ở Trung Quốc hồi giữa năm cũng thúc đẩy Bitcoin trở nên xanh hơn. Phần lớn hoạt động khai thác ở nước này dựa vào nguồn nhiệt điện than đá, nhưng lệnh cấm của chính quyền buộc nhiều thợ đào chuyển sang Mỹ, nơi năng lượng tái tạo là nguồn cấp điện rẻ nhất.
Các nỗ lực thúc đẩy bảo vệ môi trường trong ngành tài chính cũng tạo nên sự khác biệt, khi các nền tảng ít tiêu thụ năng lượng sẽ thu hút nhiều khoản đầu tư từ những tên tuổi lớn.
Ethereum đang chuẩn bị cho đợt nâng cấp đầy tham vọng là Ethereum 2.0, trong đó mạng lưới sẽ chuyển sang phương thức bằng chứng cổ phần (PoS), dựa vào những người đã nắm giữ tiền mã hóa để xử lý giao dịch mới. Phương thức này không đòi hỏi hệ thống máy tính tiêu tốn điện, thân thiện với môi trường hơn PoW hiện nay.