Công nhân Công ty Điện lực Vĩnh Phúc kiểm tra thiết bị trạm biến áp 110kV Vĩnh Phúc. Ảnh: Ngọc Hà/Icon.com.vn
Để đảm bảo cung cấp điện, cùng với các giải pháp về kỹ thuật vận hành, tăng cường năng lực truyền tải...thì thực hiện các giải pháp sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả là vô cùng quan trọng, trong đó, “Điều chỉnh phụ tải điện” (DR) được xác định là giải pháp sử dụng điện hiệu quả đem lại lợi ích cho cả doanh nghiệp và ngành điện.
“Điều chỉnh phụ tải điện (DR) là một trong những chương trình quản lý nhu cầu điện nhằm khuyến khích khách hàng chủ động điều chỉnh giảm nhu cầu sử dụng điện được cung cấp từ hệ thống điện quốc gia theo các tín hiệu về giá điện hoặc các cơ chế khuyến khích khi có yêu cầu của đơn vị thực hiện chương trình điều chỉnh phụ tải điện, góp phần giảm công suất cực đại vào giờ cao điểm của hệ thống điện, giảm tình trạng lưới điện bị quá tải hoặc cần nâng cao hiệu quả kinh tế của hệ thống điện”.
Theo ông Võ Quang Lâm - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), điều này đã được khẳng định tại Thông tư số 23 của Bộ Công Thương ban hành từ ngày 16/11/2017 có hiệu lực từ đầu năm 2018 “quy định nội dung trình tự thực hiện các chương trình điều chỉnh phụ tải điện (DR)”.
Để thực hiện thành công chương điều chỉnh phụ tải điện (DR) nói riêng, sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả nói chung, ông Võ Quang Lâm cho rằng, ngoài sự nỗ lực của EVN thì vai trò của doanh nghiệp là vô cùng quan trọng. Chương trình DR hướng tới đối tượng khách hàng là các khách hàng sản xuất kinh doanh có mức tiệu thụ điện từ 1 triệu kWh/năm trở lên và là các khách hàng thuộc danh sách cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm (theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành hàng năm) có tiềm năng tham gia DR.
Trong bối cảnh căng thẳng nguồn cung ứng điện thời gian cao điểm mùa nắng nóng năm nay, EVN yêu cầu các công ty điện lực khu vực miền Bắc thông báo trước cho các khách hàng lớn về tình trạng có khả năng thiếu công suất đỉnh trong các tháng 5,6,7 để khách hàng biết và chủ động sản xuất. Đồng thời, nhấn mạnh tiếp tục kiên trì chương trình DR, đẩy mạnh thực hiện DR tự nguyện tại khu vực phía Bắc trong thời gian này.
Theo ông Lê Văn Trang - Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC), để chương trình phát huy hiệu quả rất cần sự chung tay ủng hộ, tham gia của các khách hàng sử dụng điện. EVNNPC cũng có nhiều chính sách khuyến khích khách hàng tham gia chương trình DR.
"EVNNPC tạo điều kiện tốt nhất cho các khách hàng tham gia bằng việc hỗ trợ nâng cao độ tin cậy cung cấp điện; đưa vào danh sách khách hàng ưu tiên cung cấp điện; rút ngắn thời gian xử lý sự cố lưới điện; hỗ trợ tối đa các quá trình phát sinh trong sử dụng điện; tư vấn miễn phí về sử dụng điện an toàn, tiết kiệm, hiệu quả; miễn phí bảo trì trạm biến áp của khách hàng; hỗ trợ tư vấn kiểm toán năng lượng. Ngoài ra, hiện nay EVN đang xây dựng cơ chế khuyến khích thưởng bằng tiền mặt đối với các khách hàng tham gia tích cực trong công tác điều chỉnh phụ tải…".
GS.VS.TSKH Trần Đình Long, Phó Chủ tịch Hội Điện lực Việt Nam khẳng định, DR là chương trình quản lý nhu cầu, một giải pháp mang lại rất nhiều lợi ích cho cả 3 đối tượng là nhà nước, doanh nghiệp và cho người sử dụng nên cần có cơ chế khuyến khích, hỗ trợ cụ thể cho các bên tham gia.
Đồng quan điểm này, chuyên gia kinh tế năng lượng - PGS. TS Bùi Xuân Hồi, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Điện lực miền Bắc nêu quan điểm: "Thực tế thì doanh nghiệp mới có công suất sử dụng lớn cho nên khi họ tham gia vào chương trình điều chỉnh phụ tải thì sẽ rất hiệu quả, vì những điều chỉnh của họ là điều chỉnh với công suất lớn. Họ có thể sắp xếp những ca kíp sản xuất, để thay vì sử dụng vào các thời kỳ cao điểm thì chuyển sang vào thời kỳ thấp điểm, hoặc những múi giờ bình thường. Và như thế thì xét trên bình diện vận hành hệ thống thì chúng ta sẽ có một đồ thị phụ tải “phẳng hơn”. Điều đó giúp an ninh trong cung cấp năng lượng được đảm bảo, chi phí cung cấp điện cũng sẽ tối ưu hơn và có thể tiết kiệm được đầu tư phần nguồn điện đối với cả hệ thống điện… Tuy vậy, để làm được điều đó thì những quy định về chính sách phải thực sự rõ ràng. Bản thân các doanh nghiệp họ cũng phải nhận được lợi ích từ việc họ tham gia vào chương trình này..".
Trên thực tế (tại Thông tư 23 của Bộ Công Thương), chương trình điều chỉnh phụ tải tự nguyện là chương trình kêu gọi khách hàng tự nguyện giảm tiêu thụ điện năng trong những điều kiện thời tiết khắc nghiệt hoặc thiếu nguồn cung cấp hoặc sự cố nguồn điện dẫn tới mất cân bằng cung cầu nhưng không có cơ chế khuyến khích tài chính cụ thể cho khách hàng khi tham gia chương trình này. Khách hàng tự nguyện điều chỉnh, thay đổi thói quen sử dụng điện hoặc chủ động tiết giảm phụ tải điện vào thời điểm cao điểm của hệ thống điện vì lợi ích chung của hệ thống điện và toàn xã hội.
Chia sẻ về vấn đề này, đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng cho rằng, khi khách hàng thực hiện các chương trình điều chỉnh phụ tải (DR) thì về nguyên tắc khách hàng cũng phải bố trí nguồn lực thực hiện, thay đổi kế hoạch sản xuất kinh doanh, đầu tư giải pháp tiết kiệm năng lượng, tốn kém chi phí v.v... Do vậy, để khuyến khích khách hàng tham gia tích cực vào các chương trình DR thì Chính phủ cần sớm ban hành các cơ chế chính sách và nên tập trung vào các chính sách thương mại, khuyến khích tài chính.