Thủy điện Lai Châu là công trình đầu nguồn của dòng chính sông Đà, trên thủy điện Sơn La và thủy điện Hòa Bình. Thủy điện Lai Châu sẽ cung cấp lên lưới điện quốc gia khoảng 4,797 tỷ KWh mỗi năm, đồng thời góp phần chống lũ vào mùa mưa và cấp nước vào mùa kiệt cho đồng bằng Bắc bộ. Đập chính thủy điện cao 137 m, dài 493,5 m, sử dụng vật liệu chính là bê tông đầm lặn.
Cùng với thủy điện Hòa Bình (1.920 MW) và Sơn La (2.400 MW), khi xây dựng xong và đưa Nhà máy thủy điện Lai Châu (1.200 MW) vào hoạt động sẽ nâng tổng công suất các nhà máy thủy điện trên sông Đà đạt 6.500 MW, cung cấp khoảng 25 tỷ kWh điện và đem lại giá trị sản lượng điện khoảng 1,2 - 1,3 tỷ USD mỗi năm.
Chủ đầu tư Dự án là Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Nhà thầu thi công xây dựng là Tổ hợp nhà thầu do Tổng Công ty Sông Đà làm Tổng thầu, bao gồm các nhà thầu thành viên: Tổng Công ty Lắp máy Việt Nam (LILAMA), Tổng Công ty Xây dựng và Phát triển hạ tầng (LICOGI) và Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn.
Theo đại diện chủ đầu tư,các khối lượng công tác chính đạt tiến độ tốt. Cụ thể, công tác đào hố móng đã hoàn thành; đổ bê tông CVC đạt 88%; Đổ bê tông đầm lăn RCC đạt 79%; khoan phụt gia cố và chống thấm đạt 68% và lắp đặt thiết bị đạt 33%.
Nhìn chung chất lượng, các bộ phận công trình đã hoàn thành đảm bảo yêu cầu thiết kế. Các số liệu kiểm tra về tim tuyến, kích thước các hạng mục công trình phù hợp thiết kế; kết quả kiểm tra khoan phụ gia cố và chống thấm nền,các kết quả thí nghiệm cường độ bê tông các kết cấu cống dẫn dòng, đập dâng, đập tràn, cửa nhân nước, nhà máy… đều đạt yêu cầu.
Chủ đầu tư nhấn mạnh: Công trình được khởi công ngày 5/1/2011, ngăn sông đợt 1 vào tháng 4/2012 và đợt 2 vào tháng 10/2014; dự kiến đóng cống tích nước hồ chứa vàotháng 6/2015. Do tiến độ được duy trì và đẩy nhanh, tổ máy số 1 của thuỷ điện Lai Châu dự kiến phát điện vào tháng 12/2015, sớm 3 tháng và hoàn thành công trình vào năm 2016, vượt tiến độ cũ 1 năm.
Tại công trường, Chủ tịch Hội đồng Nghiệm thu nhà nước các công trình xây dựng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng nhận định: Thuỷ điện Lai Châu là một công trình có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với yêu cầu rất cao về chất lượng, tiến độ và phải đảm bảo an toàn cao nhất trong quá trình thi công.
Bộ trưởng đánh giá cao các lực lượng tham gia trên công trường, bao gồm chủ đầu tư, các nhà thầu, tổng thầu Sông Đà và các nhà thầu LICOGI, LILAMA, Trường Sơn.
Công trình thủy điện Lai Châu có vai trò quan trọng, vừa cung cấp điện năng lớn, để cho CNH, HĐH. Khi công trình đi vào hoạt động còn góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương và đất nước, góp phần trị thủy dòng sông, điều tiết dòng sông cho hạ lưu.
Bộ trưởng nhận định: Công trình được tập trung cao độ các nhà thầu, nhà quản lý, giám sát nên đạt chất lượng cao, thường xuyên được kiểm tra, giám sát, được Hội đồng Nghiệm thu nhà nước đánh giá cao và có chất lượng tốt hơn so với các công trình đã thi công.
Hiện tiến độ công trình đang đảm bảo rất tốt với sự liên kết chặt chẽ của chủ đầu tư, Ban quản lý dự án, Tổng thầu Sông Đà, đơn vị giám sát và đặc biệt là công tác kiểm tra thường xuyên, sát sao của Cục Giám định Nhà nước về chất lượng các công trình xây dựng.
Nếu duy trì tiến độ hiện nay, công trình này sẽ rút ngắn được thời gian thi công theo yêu cầu của Quốc hội và Chính phủ, về đích sớm khoảng 1 năm và làm lợi cho Nhà nước khoảng 5.000 tỷ đồng.
Bởi vậy, tại giai đoạn này, công trường tiếp tục được tập trung cao độ, duy trì thường xuyên 6.500 lao động. Ngay trong dịp Tết nguyên đán Ất Mùi có khoảng 2.000 người lao động thuộc các đơn vị sẽ ở lại bám công trường để đảm bảo các mục tiêu tiến độ.
Bộ trưởng yêu cầu chủ đầu tư, Ban quản lý dự án, Tổng thầu không được chủ quan, phải đảm bảo an toàn cho công trình và người lao động trong quá trình thi công.
Bộ trưởng đồng thời biểu dương các đơn vị nhà thầu đã nỗ lực đóng góp và xây dựng hạ tầng, trường học, nhà ở cho giáo viên tại khu vực này. Các công nhân tại công trường xây dựng thủy điện rất vất vả, khó khăn do phải sống và làm việc ở địa bàn vùng sâu nhưng đã tình nguyện bám trụ cùng Dự án, ngay kể cả dịp tết. Ban quản lý, các nhà thầu cần tạo điều kiện thuận lợi nhất để người lao động trực tết tại công trường được đón Tết Nguyên đán đầy đủ, trọn vẹn, ấm cúng.
Nhân dịp này, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng đã tặng quà các lực lượng tại công trường, tặng 100 triệu đồng cho cán bộ, công nhân viên, người lao động ở lại ăn Tết trên công trường.