Các Giải thưởng này được tổ chức thường niên (kể từ năm 2017) nhằm ghi nhận, tôn vinh những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, những công trình xây dựng tiêu biểu trong việc thực hiện các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
Theo thống kê của Bộ Công Thương, ngành công nghiệp chiếm hơn 50% tổng tiêu thụ năng lượng toàn quốc. Qua khảo sát thực tế cho thấy, tiềm năng tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp tại Việt Nam được đánh giá vào khoảng từ 20 - 30%.
Còn đối với các công trình xây dựng tại Việt Nam, với tỷ lệ gia tăng diện tích sàn đưa vào sử dụng hàng năm là trên 40% thì tiềm năng tiết kiệm năng lượng trong các công trình xây dựng tại Việt Nam ước tính từ 30 - 35%.
Những con số trên cho thấy dư địa tiết kiệm năng lượng trong các lĩnh vực vẫn còn rất tiềm năng. Theo tính toán của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), cả nước có 3.068 cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm có mức tiêu thụ năng lượng từ 1.000 TOE (tấn dầu quy đổi) tương đương 6 triệu kWh điện/năm trở lên. Các doanh nghiệp này có mức tiêu thụ điện bình quân là 80 tỷ kWh/năm. Nếu các cơ sở này tiết kiệm tối thiểu 2% điện năng tiêu thụ/năm theo yêu cầu tại Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2023 – 2025, hàng năm cả nước sẽ tiết kiệm được khoảng 1,6 tỷ kWh điện (tương đương tiết kiệm chi phí tiền điện được hơn 3.200 tỷ đồng).
Đã có trên 400 sản phẩm được công nhận và dán nhãn hiệu suất năng lượng cao nhất, 15 thương hiệu đã được Bộ Công Thương tôn vinh và ghi nhận là những thương hiệu dẫn đầu và thực sự là những thương hiệu có sản phẩm chất lượng, tiết kiệm điện vượt trội so với các sản phẩm cùng loại trên thị trường. Các sản phẩm bao gồm: điều hòa không khí, máy giặt, bình nước nóng, đèn led chiếu sáng, máy biến áp, động cơ điện…
Về ý nghĩa của các Giải thưởng hiệu quả năng lượng, bà Nguyễn Thị Lâm Giang - Vụ trưởng Vụ TKNL & PTBV, Bộ Công Thương cho biết, các giải thưởng này là hoạt động thường niên, được tổ chức nhằm ghi nhận, tôn vinh những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, những công trình xây dựng tiêu biểu trong việc thực hiện các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, ghi nhận và thông tin đến công chúng, người tiêu dùng những sản phẩm có hiệu suất năng lượng cao nhất. Các giải thường đồng thời cũng nhằm thúc đẩy, khuyến khích các doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân thực hiện giải pháp quản lý và công nghệ tiên tiến nhằm sử dụng năng lượng có hiệu quả hơn, đưa ra thị trường các sản phẩm có tính năng kỹ thuật vượt trội, hiệu suất năng lượng cao, tiết kiệm năng lượng. Đóng góp nhiều hơn vào việc giảm thiểu biến đổi khí hậu và đạt mục tiêu tiến tới trung hòa các bon vào năm 2050 như cam kết của Chính phủ Việt Nam về ứng phó với biến đổi khí hậu. Thông qua các giải thưởng này Bộ Công Thương cũng kỳ vọng đóng góp cho mục tiêu đạt mức tiết kiệm năng lượng từ 8 - 10% trong giai đoạn từ 2019 đến năm 2030 của Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 - 2030.
Hội đồng giám khảo của các giải thưởng là các chuyên gia đại diện các cơ quan nghiên cứu, các trường đại học, hiệp hội ngành nghề liên quan có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực năng lượng. Hội đồng sẽ làm việc với tinh thần khách quan, công tâm, minh bạch, dựa trên các thông số kỹ thuật để thực hiện đánh giá các giải pháp, công nghệ sử dụng, thiết bị, sản phẩm đăng ký giải thưởng.
Thời gian nhận hồ sơ tham gia các giải thưởng bắt đầu từ ngày 25/9/2024 đến hết ngày 15/11/2024. Sau khi thời gian nhận hồ sơ kết thúc, Hội đồng kỹ thuật giải thưởng sẽ tiến hành đánh giá và lựa chọn các công trình, sản phẩm, doanh nghiệp đạt tiêu chí xét tặng giải thưởng. Ban tổ chức sẽ nhận hồ sơ theo cả 2 hình thức là bản giấy và bản điện tử; và tạo điều kiện hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp trong quá trình gửi hồ sơ tham dự giải thưởng. Dự kiến công bố và trao giải vào tháng 12 năm 2024.
aCũng nhân sự kiện này, Bộ Công Thương tổ chức toạ đàm “Giải pháp hiệu quả năng lượng trong công nghiệp”. Toạ đàm là dịp để các chuyên gia và doanh nghiệp gặp gỡ, trao đổi kinh nghiệm, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả năng lượng trong công nghiêp. Tại toạ đàm, Bộ Công Thương chia sẻ các giải pháp kỹ thuật và tài chính cho doanh nghiệp công nghiệp triển khai các giải pháp hiệu quả năng lượng thông qua các dự án hợp tác quốc tế. Bên cạnh đó, toạ đàm cũng chia sẻ các giải pháp công nghệ nhằm sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong hệ thống lạnh, động cơ và hệ thống quản lý đến từ các thương hiệu như Daikin, Toshiba, Schneineider.