Khách hàng ký kết thỏa thuận tham gia Chương trình DR tại Bắc Ninh. Ảnh VGP/ Toàn Thắng
Phấn đấu giảm ít nhất 30% công suất phụ tải đỉnh
Phát biểu tại Hội thảo “Toàn cảnh Chương trình quản lý nhu cầu điện và điều chỉnh phụ tải tại Việt Nam”, ông Trần Tuệ Quang, Phó Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công thương) cho biết: Trong bối cảnh các nguồn nhiên liệu sơ cấp ngày càng cạn kiệt, tốc độ tăng trưởng phụ tải ngày càng cao, nhưng hiệu quả sử dụng điện còn thấp, ngành điện đang đối mặt với những nguy cơ lớn trong đảm bảo an ninh cung cấp điện.
Để giải quyết những vấn đề này, Việt Nam đã nghiên cứu, học tập kinh nghiệm của nhiều quốc gia về các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng điện, đặc biệt là các giải pháp quản lý nhu cầu điện (DSM) và điều chỉnh phụ tải điện (DR).
Chính phủ cũng đã phê duyệt Chương trình quốc gia về quản lý nhu cầu điện giai đoạn 2018 - 2020, định hướng đến năm 2030. Trong đó, Chương trình điều chỉnh phụ tải (DR) được xác định là chương trình trọng tâm.
Thông qua Chương trình DR, Việt Nam phấn đấu giảm ít nhất 30% công suất phụ tải đỉnh của hệ thống điện quốc gia, tương ứng giảm ít nhất 90 MW vào năm 2020, 300 MW vào năm 2025.
Chương trình DR khuyến khích khách hàng chủ động điều chỉnh hoặc thay đổi nhu cầu sử dụng điện trong giờ cao điểm. Nhờ đó, giảm công suất cực đại của hệ thống điện, giảm tình trạng lưới điện bị quá tải, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế của hệ thống điện. Đồng thời, cũng sẽ tạo điều kiện để cộng đồng nhận thức rõ hơn về tiết kiệm điện, sử dụng điện hiệu quả, góp phần bảo vệ tài nguyên đất nước.
Cơ chế hỗ trợ tài chính – hấp lực để khách hàng tham gia DR
Ông Trần Viết Nguyên, Phó Ban Kinh doanh Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, để triển khai Chương trình này, EVN đã tiến hành dự báo phụ tải của hệ thống, phân tích các mẫu và tính toán đường phụ tải cơ sở của khoảng 4.500 khách hàng lớn, là những đơn vị sử dụng năng lượng trọng điểm.
Các Công ty Điện lực trực thuộc EVN đã tích cực tuyên truyền, giúp khách hàng hiểu đúng về lợi ích và tầm quan trọng của Chương trình. Đồng thời, phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố, tuyên truyền, vận động khách hàng tự nguyện tham gia DR phi thương mại.
Để tăng tính hấp dẫn của Chương trình, EVN còn thực hiện nhiều giải pháp chăm sóc khách hàng, ưu đãi nâng cao độ tin cậy cung ứng điện và nâng cao chất lượng dịch vụ điện cho những khách hàng ký kết tham gia DR.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, Việt Nam mới chỉ thực hiện Chương trình DR phi thương mại, nghĩa là khách hàng chưa được hưởng lợi trực tiếp về tài chính khi tham gia chương trình. Dù đã ký kết thỏa thuận tham gia DR nhưng khi EVN thông báo thực hiện sự kiện này, một số khách hàng lại không nhiệt tình, thậm chí từ chối tham gia, với lý do ngại thay đổi, điều chỉnh kế hoạch sản xuất.
“Chương trình DR phi thương mại hoàn toàn dựa trên sự tự nguyện tham gia của khách hàng. Chúng ta chưa có chế tài mang lại lợi ích cụ thể, nên rất khó thu hút khách hàng tham gia và gắn bó lâu dài với chương trình” , ông Trần Viết Nguyên cho biết.
Trao đổi thêm với phóng viên về các cơ chế hỗ trợ cho Chương trình DR, ông Trần Viết Nguyên, Phó Ban Kinh doanh EVN cho biết: “Hiện nay EVN đang nghiên cứu xây dựng cơ chế hỗ trợ cho Chương trình DR trong đó có chủ trương hỗ trợ thông qua cơ chế tài chính để khuyến khích khách hàng tham gia và cơ chế thông qua biểu giá bán lẻ điện, điều chỉnh giá bán lẻ điện theo thời gian”.
Được biết, hiện nay trên thế giới để thu hút khách hàng thực hiện DR, nhiều nước đã đưa ra những cơ chế tài chính rất hấp dẫn. Chẳng hạn, tại Hàn Quốc, khi tham gia Chương trình DR, khách hàng sẽ được nhận khoản hỗ trợ tài chính tương ứng với công suất thực đã tiết giảm.
Đối với các nước Châu Âu như tại Tây Ban Nha, khách hàng có thể thực hiện “chào giá” cạnh tranh để được thực hiện DR và thu lợi nhuận từ chương trình. Năm 2018, tổng số tiền do Chương trình DR mang lại cho các khách hàng sử dụng điện ở Tây Ban Nha là 319 triệu euro.
Cùng với lợi ích hấp dẫn, các chương trình DR thương mại tại các quốc gia này cũng yêu cầu khách hàng phải thực hiện nghĩa vụ cụ thể về công suất, thời gian điều chỉnh, cắt giảm phụ tải…
Hiện nay, EVN đã kiến nghị cấp có thẩm quyền sớm ban hành cơ chế tài chính, thương mại khuyến khích thực hiện DR. Chỉ khi có cơ chế tài chính cụ thể, thị trường DR tại Việt Nam mới có thể thu hút đông đảo lượng khách hàng tham gia, góp phần quan trọng vào việc nâng cao hiệu quả thực hiện chương trình này.