Phát biểu kết luận tại phiên họp, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đánh giá cao Tập đoàn Điện lực Việt Nam, nhà thầu Sông Đà, Ban Quản lý dự án đã chỉnh trang công trình Thủy điện Sơn La Xanh-Sạch-Đẹp, trở thành điểm du lịch nổi bật tại tỉnh miền miền núi này. Từ công trình này đi vào hoạt động thấy rõ cuộc sống của đồng bào nơi đây đã có sự thay đổi, có đất sản xuất, có trường học, trạm y tế…
Đối với những tồn tại tại hai dự án Thủy điện Sơn La và Lai Châu, Phó Thủ tướng cho rằng mặc dù khối lượng thực hiện lớn nhưng công tác quyết toán còn chậm, đặc biệt là di dân tái định cư. Do vậy, Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ ngành và địa phương liên quan cần phải nỗ lực và quyết liệt hơn, nhất là giao đất sản xuất nông nghiệp cho dân tái định cư.
Về nhiệm vụ của các thành viên trong Ban Chỉ đạo, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải chỉ đạo Bộ Công Thương sớm trình TTCP phê duyệt Bộ đơn giá xây dựng công trình Thủy điện Lai Châu. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn lên kế hoạch chi tiết danh mục dự án thành phần trên địa bàn các tỉnh về Quy hoạch tổng thể di dân, tái định cư và xây dựng mô hình trồng rừng mới để quản lý được đất trồng rừng đó. Về nguồn vốn liên quan đến đền bù di dân tái định cư, theo Phó Thủ tướng sẽ xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ tiếp tục lấy từ nguồn trái phiếu Chính phủ.
Đối với dự án đường dây 500kV Sơn La-Lai Châu, Phó Thủ tướng đề nghị 3 tỉnh Sơn La, Điện Biên và Lai Châu tập trung giải phóng mặt bằng để dự án triển khai đúng tiến độ, trước khi phát điện tổ máy 1 Thủy điện Lai Châu vào cuối năm 2015, sớm trước 1 năm so với yêu cầu của Quốc hội đề ra.
Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải, Trưởng Ban Chỉ đạo chủ trì phiên họp. Ảnh: Ngọc Hà
Tại cuộc họp, ông Vũ Đức Thìn, Uỷ viên Thường trực Ban Chỉ đạo cho biết, dự án Thủy điện Sơn La đang thực hiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư hạng mục đường tránh vai trái đập để đáp ứng yêu cầu công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia, đồng thời tiếp tục xử lý công tác thử nghiệm chạy bù đồng bộ 3 tổ máy, dự kiến sẽ hoàn thành trong tháng 7 năm nay. Tính đến hết tháng 2/2014, tổng sản lượng điện sản xuất của Thủy điện Sơn La đạt 22 tỷ kWh, tổng giá trị nộp ngân sách nhà nước cho 3 tỉnh Sơn La, Lai Châu và Điện Biên là 2.246 tỷ đồng; tổng giá trị nộp phí môi trường rừng là 434 tỷ đồng.
Đáng chú ý, các tỉnh Sơn La, Điện Biên và Lai Châu đã cơ bản hoàn thành xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu tại các khu, điểm tái định cư; trong đó các tỉnh Sơn La và Lai Châu đã cơ bản hoàn thành công tác thu hồi, giao đất sản xuất nông nghiệp và hỗ trợ sản xuất cho các hộ dân tái định cư. Tuy nhiên, công tác thu hồi và giao đất sản xuất nông nghiệp của tỉnh Điện Biên; công tác thu hồi và giao đất sản xuất lâm nghiệp, xác định giá trị bù chênh về đất cho các hộ tái định cư và xây dựng phương án chuyển đổi ngành nghề cho các hộ tái định cư phi nông nghiệp của cả 3 tỉnh; công tác phê duyệt quyết toán đoạn tránh ngập Quốc lộ 12 và cầu Hang Tôm còn bị chậm.
Đối với dự án Thủy điện Lai Châu, theo ông Thìn, công tác thi công công trình chính đang bám sát theo mục tiêu đề ra. Các nhà thầu đã hoàn thành đào hố móng các hạng mục công trình và hoàn thành đổ bê tông đầm lăn (RCC) khu vực dưới tràn xả mặt. Hiện nhà thầu đang tập trung đổ bê tông RCC khu vực lỗ xả sâu; đổ bê tông thường (CVC) nhà máy, cửa nhận nước, lỗ xả sâu, mũi phóng tràn xả mặt; lắp đặt thiết bị cơ khí thủy công và chi tiết đăt sẵn khu vực cửa nhận nước, đường ống áp lực, nhà máy và lỗ xả sâu; lắp đặt thiết bị cơ điện các tổ máy; tiếp tục khoan phun gia cố nền và màng chống thấm khu vực vai trái… Tổng khối lượng đào hố móng gần 15 triệu m3, đổ bê tông CVC 661,2 ngàn m3, đổ RCC trên 1 triệu m3, lắp đặt 5,4 ngàn tấn thiết bị…, với giá trị giải ngân 7.891 tỷ đồng.
Về công tác di dân tái định cư tại dự án thủy điện Lai Châu, đã hoàn thành phê duyệt Quy hoạch chi tiết 5 khu tái định cư tập trung nông thôn là Nậm Khao, Mường Tè, Can Hồ, Mường Mô và khu tái định cư mặt bằng công trường nhà máy và 1 khu tái định cư đô thị thị trấn Mường Tè có khả năng bố trí 1.925 hộ dân tái định cư trên tổng số 1.760 hộ dân phải di chuyển theo Quy hoạch tổng thể. Riêng 2 tháng đầu năm nay đã di chuyển được 343 hộ dân đến nơi tái định cư.
Đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, cùng với việc cấp đất còn có giải quyết đất sản xuất đang bị vướng mắc. Nếu đảm bảo vốn theo kế hoạch, Bộ này sẽ đảm bảo hoàn thành quyết toán di dân tái định cư trong năm 2015.
Đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng còn tồn đọng khoảng 20% đất nông nghiệp chưa được bàn giao, chủ yếu tập trung ở Mường La (Sơn La) do đất lâm nghiệp chưa thu hồi được, làm chậm quá trình thu hồi giao cho dân tái định cư.
Về phía Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu ý kiến trong thời gian tới sẽ làm việc với Bộ Tài chính về nguồn vốn 828 tỷ đồng và đề nghị Sơn La tạm hoãn thu hồi 1.000 tỷ đồng. Về vốn vay ODA cho đường dây 500kV Sơn La-Lai Châu, cần có ý kiến của các Bộ ngành liên quan. Nguồn vốn còn thiếu khoảng 2.500 tỷ đồng có thể tiếp tục dùng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ.
Ông Phạm Lê Thanh, Tổng Giám đốc EVN cho biết, Dự án thủy điện Lai Châu có khả năng đẩy nhanh tiến độ phát điện tổ máy 1 vào cuối năm 2015, nên Tập đoàn đang tập trung chỉ đạo Tổng Công ty Truyền tải điện Quốc gia hoàn thành đường dây 500kV Sơn La-Lai Châu để đóng điện vào tháng 10/2015.
Để thực hiện được mục tiêu này, ông Thanh kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Phát triển Việt Nam tiếp tục cho EVN vay bổ sung 3.943,3 tỷ đồng cho dự án di dân tái định cư thủy điện Sơn La. Bộ Tài chính sớm cấp bảo lãnh cho hợp đồng vay tín dụng nước ngoài cho gói thầu cơ điện (108 triệu USD) để hợp đồng sớm có hiệu lực, đảm bảo vốn thanh toán cho phần thiết bị nhập về theo tiến độ. Đồng thời chỉ đạo 3 tỉnh Sơn La, Điện Biên và Lai Châu hỗ trợ EVN trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tuyến đường dây 500kV Sơn La-Lai Châu và công tác di dân ra khỏi lòng hồ, đảm bảo chống lũ 2014. Bên cạnh đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm thẩm tra điều chỉnh Quy trình vận hành liên hồ chứa thủy điện Sơn La-Hòa Bình-Thác Bà-Tuyên Quang trong mùa lũ hàng năm và báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước 15/4 tới để Thủ tướng Chính phủ có quyết định phê duyệt trước mùa lũ năm 2014./.