Ngày 06/9/1995 chính thức khởi công thi công công trình điện khí hóa xã Gio Hải, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị.
Các dự án cải tạo nâng cấp hoặc phát triển lưới điện trên địa bàn Quảng Trị mà các tổ chức tài chính quốc tế, khu vực cũng như các quốc gia lớn cho vay vốn hoặc tài trợ như WB, ADB, KFW, Plan, SIDA, JICA, JBIC, OECF... thường mang lại hiệu quả to lớn trong việc đầu tư cấp điện cho những vùng chưa có điện, sửa chữa, cải tạo, nâng cấp lưới điện đối với những khu vực lưới điện đã xuống cấp nghiêm trọng, góp phần quan trọng trong việc xây dựng nông thôn mới.
Điện khí hóa xã Gio Hải -xã hai lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng
Gio Hải là xã vùng bãi ngang nằm ở phía Bắc Cửa Việt, phía Nam Cửa Tùng thuộc huyện Gio Linh tỉnh Quảng Trị. Là một xã không xa trung tâm huyện nhưng đến năm 1995 giao thông trên địa bàn xã chủ yếu là những con đường cát, họa hoằn lắm mới có đoạn đường đất, đời sống người dân còn nhiều khó khăn, thiếu thốn.
Ngày 06/9/1995 chính thức khởi công thi công công trình điện khí hóa xã Gio Hải, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị.
Trong hai cuộc kháng chiến, Đảng bộ và nhân dân Gio Hải luôn đoàn kết, sát cánh, đùm bọc nhau để chiến đấu và phục vụ chiến đấu chống quân xâm lược giải phóng quê hương đất nước. Chính những thành tích đáng trân trọng đó Gio Hải được Nhà nước hai lần phong danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang và cũng là 1 trong 3 xã của cả nước và là xã đầu tiên của miền Trung - Tây Nguyên được chọn làm thí điểm về điện khí hóa nông thôn. Từ những năm 1992, 1993, Bộ Năng lượng đã giao cho Viện Năng lượng khởi động chương trình nghiên cứu, khảo sát, thiết kế, dự toán công trình. Sau 15 tháng thi công từ tháng 9/1995 đến tháng 12/1996, công trình với quy mô 31 km đường dây trung hạ áp, 5 trạm biến áp với dung lượng 750 kVA, và hàng ngàn công tơ được lắp đặt với giá trị trên 6 tỷ đồng đã đi vào vận hành trong điều kiện thi công chủ yếu bằng thủ công. Đây là công trình chứng kiến sự phối hợp, sự chung sức đồng lòng của Nhà nước, ngành điện, chính quyền địa phương và nhân dân trong vùng triển khai dự án.
Có thể nói rằng công trình điện khí hóa này đã mở đầu cho một giai đoạn phát triển điện lực với quy mô ngày càng lớn hướng về nông thôn, vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào nghèo khó ở vùng biên. Điện khí hóa Gio Hải cùng với các chương trình mục tiêu khác của nhà nước như đường giao thông, trường học, trạm xá, chợ búa... và sự thay đổi trong tư duy về phát triển kinh tế cũng như tăng cường các thiết chế văn hóa đang biến xã nghèo Gio Hải thành một vùng kinh tế trù phú, Gio Hải xưa đã vươn mình thành một tiểu đô thị với các khu dịch vụ du lịch mênh mông cát vàng biển biếc dọc theo con đường quốc phòng nối Cửa Tùng-Cửa Việt.
Công trình điện Pa Nho - Đông Khánh: Triển khai thiết bị công nghệ châu Âu
Lễ khánh thành công trình điện Pa Nho – Đông Khánh.
Công trình điện Pa Nho - Đông Khánh là món quà của Công ty Điện lực Cộng hòa Pháp (EDF) tặng cho Quảng Trị. Công trình được thực hiện trong năm 1996 với địa danh ghép cho một công trình điện. Khó có thể hình dung công trình này lại được thực hiện trên mấy làng, bản nhỏ ở hai khu vực cách nhau gần 100 km đường bộ. Trong lúc Pa Nho là bản nhỏ người Vân Kiều thuộc thị trấn Khe Sanh huyện Hướng Hóa thì Đông Khánh là tên ghép của hai làng vùng cát Đông Dương và Diên Khánh thuộc xã Hải Dương, xã vùng trũng của huyện Hải Lăng, Quảng Trị.
Đây là lần đầu tiên trên mảnh đất Quảng Trị lưới điện trung hạ áp được triển khai với các thiết bị điện được coi là khá tiên tiến lúc bấy giờ bao gồm máy biến áp (MBA) nạp dầu bằng phương pháp chân không, có lớp đệm nitơ, các MBA này với tuổi thọ 40 năm không cần phải thí nghiệm định kỳ. Điều đặc biệt là kết cấu trạm biến áp (TBA) không có thiết bị bảo vệ như máy cắt, cầu chì phía cao áp, mà chỉ có bảo vệ quá điện áp khí quyển, phía hạ áp MBA dùng dao cách ly kết hợp cầu chì. Các MBA hoặc cụm MBA được cách ly với lưới trung áp bằng dao cách ly không có buồng dập hồ quang mà dùng tiếp điểm phụ được tăng tốc bằng thép vuốt. Xà đỡ sứ theo kiểu cánh tay nhỏ gọn, sứ cách điện có bộ khóa dây vào cổ sứ theo kiểu gài chắc chắn. Lưới hạ thế 3 pha với cáp hạ thế vặn xoắn, hộp bảo vệ công tơ dùng vật liệu composite được sử dụng đầu tiên trên lưới điện Quảng Trị.
Với công trình này, các hộ trong vùng dự án còn được lắp đặt các thiết bị hoàn chỉnh bao gồm công tơ đo đếm, áptômat vi sai đảm bảo về an toàn điện, đường dây vào nhà, các thiết bị bảng điện và đèn điện trong nhà. Với đội ngũ 5 chuyên gia lành nghề - 2 chuyên gia cho khu vực Pa Nho, 2 chuyên gia cho khu vực Đông Khánh, 1 chuyên gia chỉ đạo chung - cùng với các phương tiện, trang thiết bị, dụng cụ, đồ nghề phục vụ công tác thi công lắp đặt đã mang lại một cách thức tiếp cận mới về vấn đề thi công những công trình điện, về tác phong làm việc trách nhiệm, cẩn trọng, an toàn của người công nhân điện theo kiểu Châu Âu. Qua gần 20 năm vận hành, lưới điện Pa Nho - Đông Khánh ngày ấy vẫn bền bỉ với thời gian, chất lượng của thiết bị vẫn đáng tin cậy.
Công trình điện A Dơi - Pa Tầng: Quà tặng của Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải
Lễ khánh thành công trình điện xã A Dơi – Pa Tầng quà tặng của Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải.
A Dơi, Pa Tầng là hai xã xa trung tâm nhất thuộc 7 xã vùng Lìa của huyện Hướng Hóa có đường biên giới với nước bạn Lào, đời sống của đồng bào 02 xã chủ yếu dựa vào trợ cấp của nhà nước. Từ ngã ba Tân Long (tính từ Đường 9) vào đến xã A Dơi, xã Pa Tầng vào những năm 2001, 2002 là hơn 40 km đường đất nhỏ hẹp uốn lượn quanh co qua các sườn núi và hầu như chưa có một cây cầu nào được bắc qua các con suối lớn, nhỏ. Ngày ấy, người và các phương tiện vận tải đi vào A Dơi - Pa Tầng phải qua một trạm kiểm soát biên giới đóng ở đầu con đường xuống ngầm của con suối La La. Việc đưa điện vào A Dơi, Pa Tầng được xem là một nhu cầu chính đáng không chỉ của cán bộ nhân dân hai xã mà là nỗ lực chung của huyện Hướng Hóa, ngành điện và lãnh đạo tỉnh Quảng Trị.
Nhân chuyến thăm Quảng Trị, Thủ tướng Phan Văn Khải lúc bấy giờ đã quyết định xây dựng công trình điện A Dơi - Pa Tầng làm quà tặng góp phần cải thiện đời sống kinh tế xã hội của bà con Vân Kiều mang họ Bác Hồ hai xã miền Tây Hướng Hóa, Quảng Trị. Với tính chất quan trọng và yêu cầu khẩn trương về tiến độ, Công trình điện A Dơi - Pa Tầng nhận được sự quan tâm rất lớn của Tổng công ty Điện lực Việt Nam, Công ty Điện lực 3. Điện lực Quảng Trị và Xí nghiệp cơ điện Công ty Điện lực 3 được giao thi công công trình có ý nghĩa này. Toàn bộ các công việc khảo sát, thiết kế, cung cấp vật tư thiết bị, thi công, nghiệm thu đóng điện được thực hiện một cách khoa học; các khó khăn vướng mắc của thực tế hiện trường đã được bàn bạc giải quyết nhanh chóng, thấu đáo. Tất cả lãnh đạo của Điện lực Quảng Trị, các phòng ban bộ phận, những đội xung kích, đặc biệt là Chi nhánh điện Khe Sanh đã thực sự vào cuộc theo phương châm tất cả cho A Dơi - Pa Tầng.
Vào những giai đoạn quyết liệt nhất, anh Ngô Việt Hải - Giám đốc Xí nghiệp cơ điện thuộc Công ty Điện lực 3 (nay là Tổng giám đốc Tổng Công ty phát điện 2 - trực thuộc EVN) đã trực tiếp ra hiện trường cùng ăn cùng ngủ với anh em cán bộ công nhân để chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ. Chính vì vậy mà trước Tết Nhâm Ngọ (mồng sáu tháng Chạp Tân Tỵ, tức 18/01/2002) công trình đã hoàn thành nghiệm thu đóng điện. Việc xây dựng Công trình điện A Dơi - Pa Tầng được xem là một kỷ lục về thời gian về xây dựng lưới điện miền núi trên địa bàn Quảng Trị.
Quảng Trị đã hoàn thành đưa điện đến các xã trong toàn tỉnh từ năm 2007, đến nay những bản làng cuối cùng đang được Tổng công ty Điện lực miền Trung vay vốn ADB thi công cấp điện. Lưới điện nông thôn, miền núi đang được tiếp tục nâng cấp, sửa chữa. Công cuộc điện khí hóa đã và đang đang trở thành động lực lớn cho công cuộc xây dựng nông thôn mới, nhưng dấu ấn của các công trình điện khí hóa nhỏ, tình nghĩa ấy vẫn như đang hiện hữu, vang vọng thanh âm của những bài ca đi cùng năm tháng.