Điện lưới quốc gia đã về với xóm cũ, bản Ra Mai.
Trong chuyến công tác với đoàn cán bộ, công nhân viên PC Quảng Bình lên biên giới, chúng tôi đã có dịp trở lại bản Ra Mai, xã Trọng Hóa (Minh Hóa). Đây là bản làng nằm dưới chân núi Giăng Màn. Trước năm 2006, bản Ra Mai nghèo xơ xác và chưa có lưới điện quốc gia. Thấy cuộc sống bà con nghèo khổ, nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết (thời điểm đó là Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh) đã hỗ trợ 3 tỷ đồng cho 50 hộ dân làm nhà mới ở một vị trí khác. Số hộ còn lại vẫn ở vị trí cũ trong những ngôi nhà tạm bợ và không có điện lưới.
Để có điện sử dụng, các hộ ở xóm cũ đã góp mỗi người trên 3 triệu đồng kéo một đường dây tạm từ xóm mới qua và dùng chung một công tơ điện. Tuy nhiên, điện chỉ đáp ứng một phần thắp sáng chứ không thể dùng thêm các thiết bị khác như nấu cơm, đun nước... Nguồn điện rất yếu, thường xuyên bị nhảy cầu chì dẫn đến mất điện.
Trước khó khăn của bà con bản Ra Mai, PC Quảng Bình đã đầu tư xây dựng “Công trình hoàn thiện, chống quá tải lưới điện trung hạ áp khu vực Minh Hóa năm 2022”, trong đó có hạng mục cấp điện cho xóm cũ, bản Ra Mai. Công trình có tổng chiều dài 549m, sử dụng cáp ABC-4x70 với 17 vị trí cột, mức đầu tư khoảng 200 triệu đồng. Công trình đã được khởi công trong quý I/2022 và hoàn thành đưa vào sử dụng trong quý II/2022, mang lại niềm vui cho 20 hộ dân trong bản.
Để hoàn thành công trình này, PC Quảng Bình cùng với Điện lực Minh Hóa đã làm việc với UBND xã Trọng Hóa, bản Ra Mai về chủ trương đầu tư trước khi đưa dự án vào khảo sát thiết kế, phối hợp với đơn vị thi công thông báo cho địa phương và bà con nhân dân biết chủ trương và công tác giải phóng mặt bằng. Ngay sau khi PC Quảng Bình thi công hoàn thành đường điện mới cho xóm cũ, bản Ra Mai, Điện lực Minh Hóa đã cử lực lượng lên giúp bà con đấu nối các thiết bị điện, tặng bóng, dây điện cho các hộ khó khăn và các hộ trước đây chưa được cấp điện.
Ông Hồ Niên, Trưởng bản Ra Mai cho biết: “Để thi công công trình điện vào bản, bà con đã sẵn sàng hiến đất, chặt cây. Có điện, nhiều hộ dân phấn khởi mua tivi, nồi cơm điện và nhiều thiết bị điện về sử dụng. Các cháu học sinh được học bài dưới ánh điện sáng trưng.”
Hơn 6 giờ chiều, khi trời ở biên cương đã chạng vạng tối, ông Hồ Sâm bật sáng 2 bóng đèn rồi quây quần cùng gia đình bên mâm cơm, vừa xem tivi vừa trò chuyện vui vẻ. Ông Sâm kể: “Trước đây, nhà tôi chỉ dùng một bóng điện nhưng ánh sáng rất mờ, có khi tắt hẳn. Nhưng giờ có nguồn điện ổn định, gia đình đã mua tivi, nồi cơm điện, ấm đun nước để phục vụ sinh hoạt. Trong nhà có việc quan trọng cũng không lo thiếu điện, mất điện như trước nữa. Sắp tới, tôi tính sẽ mua thêm một số máy móc dùng điện để phục vụ cho việc sản xuất, kinh doanh”.
Ông Hồ Phin, Chủ tịch UBND xã Trọng Hóa cho biết: “Công trình lưới điện quốc gia kéo từ bản Ra Mai mới về vị trí bản cũ thực sự giúp cải thiện lưới điện trên địa bàn. Từ đây, nguồn điện sinh hoạt, sản xuất của bà con ổn định, bảo đảm an toàn. Thời gian tới, xã sẽ kêu gọi để thực hiện các công trình ánh sáng vùng biên, thắp sáng đường quê phục vụ cho bà con trong xã, góp phần bảo đảm an ninh trật tự, củng cố an ninh quốc phòng trên địa bàn. Xã cũng rất mong ngành Điện và các cấp chính quyền tiếp tục quan tâm, giúp đỡ để kéo điện về các bản còn lại trên địa bàn xã; thay thế lưới điện ở một số cụm dân cư do bà con tự mua dây, dựng cột để kéo điện về”.
Cũng theo ông Hồ Phin, hiện xã Trọng Hóa còn 5 bản chưa có điện lưới quốc gia, gồm: Ka Oóc, Sy, Cha Cáp, Dộ-Tà Vờng, Lòm với 312 hộ dân. Các bản này đều nằm trên tuyến đường vào Lòm. So với các bản khác, đời sống vật chất, tinh thần của người dân 5 bản này gặp khó khăn hơn rất nhiều. Để có điện thắp sáng, một số hộ dân đã ngăn các con suối, lắp đặt tuốc-bin nước làm máy phát điện. Tuy nhiên, đến mùa mưa lũ, hay hạn hán thì những máy phát điện này không thể phát huy hiệu quả.
Ông Hồ Tha, Trưởng bản Ka Oóc nói: “Thấy các bản làng khác có điện, miềng cũng ưng cái bụng lắm. Ước chi bản miềng cũng có điện để bà con thắp sáng, xem tivi, con cái học bài dưới ánh điện chứ không phải dùng đèn dầu như bây giờ”.
Theo quan sát của chúng tôi, xóm Dừa của bản Ka Oóc chỉ cách đường điện chừng 200m và cách trung tâm bản khoảng 2km. Tuy nhiên, do địa hình cách trở, dân cư ít lại sống thưa thớt và chia thành nhiều cụm nên rất khó khăn cho việc kéo lưới điện quốc gia. Mặt khác, đường giao thông lên bản khó khăn, rừng già bao quanh nên muốn kéo điện cũng sẽ rất tốn kém.
Ông Nguyễn Hoàng, Giám đốc Điện lực Minh Hóa chia sẻ: “Hiện nay, trên địa bàn huyện còn 5 bản của xã Trọng Hóa chưa có lưới điện quốc gia. Trong thời gian tới, Điện lực Minh Hoá sẽ tham mưu cho UBND huyện cũng như PC Quảng Bình bố trí nguồn vốn để đầu tư, cấp điện cho 5 bản này”…
“Đến thời điểm này, nhiều thôn, bản tại các vùng núi, vùng biên giới trên địa bàn tỉnh vẫn chưa có lưới điện quốc gia hoặc đang dùng các nguồn điện khác, không ổn định. Nguyên nhân là do địa hình nơi đây toàn núi cao, vực sâu, hệ thống giao thông còn thiếu, dân cư lại thưa thớt nên rất khó khăn cho việc đầu tư lưới điện. Tuy nhiên, nếu được sự quan tâm, ủng hộ của các cấp chính quyền hoặc khi có dự án, chúng tôi sẽ tiến hành khảo sát, đầu tư kéo điện về cho bà con”, ông Vũ Thanh Phong, Phó Giám đốc PC Quảng Bình cho biết.