Bà con nông dân tỉnh Hải Dương xuống đồng gieo cấy lúa vụ Đông Xuân 2016-2017.
Theo đó, vụ Đông Xuân năm 2016-2017, khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc bộ gieo cấy tổng cộng 620.748 ha lúa. Để bảo đảm cung cấp đủ nước phục vụ làm đất, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp với Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các địa phương thống nhất kế hoạch điều tiết bổ sung nước từ các hồ chứa thủy điện cho hạ du hệ thống sông Hồng làm 3 đợt lấy nước, thời gian tổng cộng 18 ngày. Thực tế, do tiến độ lấy nước được thực hiện nhanh hơn dự kiến, thời gian lấy nước đã rút ngắn 4,5 ngày so với kế hoạch. Để duy trì các đợt lấy nước, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã tăng cường xả nước các hồ chứa Sơn La, Hòa Bình, Thác Bà và Tuyên Quang.
Trong thời gian các đợt lấy nước, mực nước sông Hồng tại Hà Nội đã được duy trì ở mức trung bình đợt 1 là 2,46 m; đợt 2 là 2,24 m; đợt 3 là 2,18 m. Tổng lượng xả của các hồ chứa thủy điện tổng cộng 3 đợt là 4,67 tỷ m3 nước. Nhìn chung, dòng chảy hệ thống sông Hồng được duy trì bảo đảm yêu cầu lấy nước, một số ngày mực nước sông tương đối cao, tạo điều kiện thuận lợi đẩy nhanh tiến độ lấy nước.
Sau khi kết thúc đợt 3, các đơn vị khai thác công trình thủy lợi tiếp tục vận hành công trình thủy lợi cấp nước, tính đến hết ngày 21/2/2017, hầu hết các địa phương trong khu vực đã cấp đủ nước phục vụ gieo cấy, trừ khoảng 4.000 ha của một số huyện miền núi của tỉnh Bắc Giang, sẽ tiếp tục được cấp nước từ các hồ chứa thủy lợi và khoảng gần 800 ha thuộc thành phố Hà Nội (chủ yếu tại huyện Quốc Oai), tiếp tục được cấp nước bằng bơm dã chiến.
Các đợt xả nước đã bảo đảm yêu cầu cung cấp đủ nước cho làm đất gieo cấy lúa Đông Xuân, lượng nước xả từ các hồ chứa thủy điện (4,67 tỷ m3) tiết kiệm khoảng 0,5 tỷ m3 so với dự kiến. Tuy nhiên, tập quán làm đất khác nhau dẫn đến nhu cầu nước giữa các địa phương không thống nhất thời gian (vùng ven biển làm đất sớm, vùng trung du làm đất muộn), dẫn đến phải kéo dài thời gian lấy nước. Thời gian lấy nước đợt 1 phù hợp với các tỉnh ven biển nhưng các địa phương vùng trung du chưa có nhu cầu lấy nước cao, dẫn đến tiến độ lấy nước các địa phương không đồng đều.
Ngoài ra, hiện tượng xói lòng sông vẫn tiếp diễn, dẫn đến mực nước hạ du hệ thống sông Hồng (đặc biệt thượng lưu các cửa lấy nước của một số hệ thống công trình thủy lợi) bị hạ thấp, gây khó khăn cho việc lấy nước của các hệ thống công trình thủy lợi và làm tăng lượng nước xả của các hồ chứa thủy điện.
Để khắc phục các khó khăn, tồn tại trong thời gian tới, Bộ NN&PTNT chỉ đạo các cơ quan liên quan phối hợp với các địa phương nghiên cứu giải pháp, vận động người dân thay đổi tập quán làm đất sớm (tăng cường phương tiện cơ giới để rút ngắn thời gian làm đất,…v.v.), tạo điều kiện rút ngắn thời gian lấy nước. Tổng hợp kết quả thực hiện Đề tài nghiên cứu “Dự báo xu thế biến đổi hạ thấp lòng dẫn và đề xuất giải pháp khắc phục, khai thác hiệu quả công trình thủy lợi trên hệ thống sông Hồng - Thái Bình” để đánh giá nguyên nhân và đề xuất giải pháp khắc phục việc hạ thấp lòng dẫn hệ thống sông Hồng;
Đặc biệt, Bộ sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các địa phương tổ chức Hội nghị Tổng kết 10 năm thực hiện công tác lấy nước phục vụ gieo cấy vụ Đông Xuân khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ, trong đó đánh giá toàn bộ các đợt xả nước đã thực hiện (bắt đầu từ năm 2007), lấy ý kiến các cơ quan chuyên môn, các nhà khoa học và địa phương về phương án xả nước tối ưu (đủ nước phục vụ gieo cấy và tiết kiệm nước).
Để việc cấp nước phục vụ sản xuất và dân sinh được tốt và bảo đảm tiết kiệm nước để phát điện, Bộ NN&PTNT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan và các địa phương: Quản lý chặt chẽ việc khai thác cát để hạn chế việc hạ thấp, biến đổi lòng dẫn, hạ thấp mực nước sông Hồng để hỗ trợ các hệ thống công trình thủy lợi lấy nước; Ưu tiên bố trí nguồn vốn để đầu tư xây dựng các trạm bơm cho các khu vực khó khăn về nguồn nước, giúp đẩy nhanh tiến độ lấy nước, kịp kế hoạch chung của khu vực; Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các địa phương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam để đầu tư xây dựng các trạm bơm lấy nước dọc sông Hồng, có thể lấy nước chủ động, không phụ thuộc nguồn xả bổ sung từ các hồ chứa thủy điện.