Nhìn từ phía biển, vẫn là những cồn cát tiếp nối, kéo nhau đến tận chân trời, vẫn là gai góc những bãi xương rồng trổ bông trong cái gió như Phan, nắng như Rang muôn thuở. Tuy nhiên, dù vẹn nguyên cái khắc nghiệt của môi trường, của thiên nhiên, nhưng với nỗ lực quyết tâm của con người, xây dựng hạ tầng cơ sở làm đòn bẩy, đã thay đổi hoàn toàn diện mạo của Ninh Thuận – Bình Thuận ngày nay: Sáng sủa hơn, văn minh, hiện đại hơn.
Những kiến trúc trong quy hoạch đô thị mới đã thật sự đẩy lùi vào quá khứ hình ảnh thị xã Phan Rang hiu hắt buồn xưa.
Hệ thống lưới điện quốc gia cũng đã và đang kéo về sâu vào tận những xóm thôn thắp sáng cuộc sống của bà con người Chăm từng hàng trăm năm lầm lũi mưu sinh khắp vùng đồi trọc, núi đá miền Nam Trung bộ. Dưới chân đường ống thủy điện Đa Nhim, huyện Ninh Phước, từ năm 2000 đến nay đã bừng sáng nguồn điện, trở thành nơi quần tụ, định cư sinh sống của bà con người Chăm, an tâm phát triển các nghề truyền thống như dệt thổ cẩm, làm các sản phẩm gốm từ nguồn đất sét sông Quao. Nỗi bật là làng nghề gốm Bàu Trúc nằm sâu trong thị trấn Phước Dân, huyên Ninh Phước, cũng là làng gốm gia dụng và mỹ nghệ độc đáo của người Chăm cổ nhất Đông Nam Á. Từ khi 400 hộ dân nơi đây sinh hoạt bằng nguồn điện lưới quốc gia, đến nay làng Bàu Trúc đã có trên 80% bà con người Chăm an tâm phát triển nghề truyền thống, đưa sản phẩm gốm Bàu Trúc vươn ra khỏi miền quê cát trắng, xương rồng đến với nhiều nước trên thế giới. ..
Và cũng mấy ai ngờ được rằng một Phan Rang khô cằn từng được ví như là miền Viễn Tây của Việt Nam, nay đã là vùng đất phát triển của bạt ngàn vườn táo, của xanh mướt cây nho, một loại cây đỏng đảnh tưởng chỉ thích hợp với châu Âu. Đến năm 2016 này, toàn tỉnh Ninh Thuận đã có gần 1.000 hecta trang trại nho, cung cấp trên 60.000 tấn nho hàng năm. Nỗi bật là thương hiệu Nho Ba Mọi, cũng là tên của chủ nhân trang trại nady: Ông Nguyễn Văn Mọi. Nay tuổi đã ngoài 70, sau chặng đường dài đầy những thăng trầm ứng dụng khoa học kỹ thuật vào qui trình trồng trọt và phát triển của cây nho, thương hiệu Nho Ba Mọi với các loại nho và các chế phẩm từ nho đã có vị trí vững vàng trong các siêu thị cả nước, các hội chợ, triển lãm …v…v…
Một bất ngờ khi chúng tôi đến với Thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận. Phố biển này không chỉ còn là trạm dừng chân chốc lát của du khách trên đường ra Nha Trang, mà từ 15 năm gần đây Phan Thiết đã thật sự là địa chỉ đáng mơ ước trên bản đồ du lịch.
Điểm nhấn mạnh nhất trong sự thay đổi của Phan Thiết, Bình Thuận phải kể đến là các khu resort nghĩ dưỡng. Dọc chiều dài bờ biển Phan Thiết, những đồi cát hoang mạc xưa, nay là điểm du lịch trượt cát thú vị. Hàng hàng lớp lớp phi lao oằn mình trong nắng gió nay đã được thay thế bằng cả thành phố với hàng trăm resort, khách sạn, nhà hàng, thu hút hàng triệu khách du lịch trong và ngoài nước đổ về hàng năm.
Bình Thuận cũng là vương quốc của cây thanh long với diện tích lên đến 20.000 hecta, tập trung ở 2 huyện Hàm Thuận Bắc, Hàm Thuận Nam, mỗi năm cung cấp trên 500.000 tấn thanh long. 10 gần đây, 340 nhóm nông dân trồng thanh long Bình Thuận đã mạnh dạn đưa công nghệ trồng thanh long sạch theo tiêu chuẩn VietGap và GlobalGAP, đưa thanh long Việt Nam xuất khẩu, trở thành loại trái không có đối thủ cạnh tranh trên thương trường quốc tế.
Và nếu có dịp đến vùng trồng thanh long ban đêm, sự xúc động, ngỡ ngàng của chúng ta sẽ càng cao hơn nữa khi chói mắt nhìn thấy trùng điệp vườn thanh long được thắp sáng bóng đèn điện khắp trang trại kích thích cây cho sản phẩm trái mùa quanh năm để Bình Thuận ngày càng có thêm nhiều tỷ phú.
Đêm về, trên hệ thống cáp treo núi Tà Cú, Bình Thuận, lên đến độ cao 500m nhìn xuống, cả khu vực trồng thanh long bừng sáng như thành phố lộng lẫy, rực rỡ.
Ngắm nhìn thành phố lộng lẫy ánh điện, tôi cứ tự hỏi nếu không đủ nguồn điện, nếu thiếu những người thợ áo cam ngày đêm miệt mài kéo điện phủ khắp nơi, liệu vùng đất cát trắng xương rồng xưa có bừng sáng giàu đẹp như hôm nay?