Khu vực 21 tỉnh/thành phía Nam từ Ninh Thuận đến Cà Mau là nơi có bức xạ cao với số giờ nắng trung bình cả năm khoảng 2.200 đến 2.500 giờ, là nguồn tiềm năng thuận lợi cho việc phát triển điện mặt trời mái nhà (ĐMTMN).
Hệ thống điện mặt trời mái nhà gồm các tấm pin nhận năng lượng từ ánh sáng mặt trời và chuyển hóa thành năng lượng điện. Vào ban ngày, khi có nắng mạnh, mức năng lượng mặt trời đạt đỉnh, hệ thống sẽ phát công suất tối đa. Nếu các thiết bị điện sử dụng không hết, phần điện dư được lên lưới điện và được ghi nhận bằng công tơ đo đếm 2 chiều để bán cho ngành Điện.
Sử dụng điện năng lượng mặt trời là giải pháp giúp giảm tiền điện, giảm áp lực nguồn cung cho hệ thống điện quốc gia, tiết kiệm chi phí tiền điện cho hộ gia đình, doanh nghiệp và giảm phát thải CO2 , bảo vệ môi trường xanh.
Tính từ năm 2016 đến nay, giá thành lắp đặt hệ thống điện mặt trời giảm sâu (giảm hơn 50% so với năm 2016) chủ yếu là do công nghệ chế tạo pin mặt trời (PMT) ngày càng hoàn thiện, hiệu suất ngày càng cao và các công nghệ phụ trợ khác như chế tạo bộ Inverters, khung dàn và công nghệ lắp đặt PMT đã đạt đến trình độ tiên tiến. Nhu cầu lắp đặt tăng cao, cùng với chính sách khuyến khích với nhiều ưu đãi của Chính phủ, nhiều doanh nghiệp tham gia cung cấp sản phẩm, điều này đã tạo thuận lợi cho những hộ thu nhập trung bình tiếp cận, lắp đặt hệ thống ĐMTMN. Qua thống kê, giá bình quân lắp đặt trọn gói khoảng 15 -18 triệu đồng/kWp, song song đó là chế độ bảo hành dài hạn các thiết bị từ 5-15 năm. Việc lắp đặt tương đối thuận lợi, trên mái ngói, mái tôn hoặc mái bê tông; thời gian lắp đặt nhanh và thực hiện dễ dàng.
Chính phủ đã và đang có nhiều nỗ lực trong việc thúc đẩy phát triển điện mặt trời, cụ thể là ban hành các cơ chế khuyến khích, ưu đãi. Hộ dân và doanh nghiệp có thể bán điện mặt trời cho ngành Điện theo giá quy định trong Quyết định số 11 năm 2017 và Quyết định số 13/2020 của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, giá mua điện mặt trời mái nhà (điện dư không tiêu thụ hết phát ra lưới điện) lắp đặt trong năm 2020 là 1.943 đồng/kWh, tương đương 8,38 USCent/kWh; thời gian áp dụng trong vòng 20 năm và được điều chỉnh hằng năm theo tỷ giá USD/VNĐ.
Hộ dân và doanh nghiệp lắp đặt điện mặt trời trên mái nhà được Điện lực gắn miễn phí công tơ đo đếm hai chiều để đo lượng điện dư phát lên lưới và ký Hợp đồng mua bán điện. Hàng tháng, ngành Điện chốt sản lượng điện phát lên lưới thể hiện trên công tơ đo đếm 2 chiều và chi trả tiền điện mua điện dư phát lên lưới điện. Phương thức thanh toán thuận lợi khi chuyển tiền mua điện vào tài khoản của khách hàng.
Hiệu quả nhiều mặt
Lắp đặt điện mặt trời mái nhà sẽ giúp hộ sử dụng điện ánh sáng sinh hoạt sử dụng trên 101 kWh mỗi tháng giảm sản lượng điện giá bậc thang cao (có giá từ 2014 đ/kWh đến 2.927 đ/kWh) theo biểu giá điện hiện hành, từ đó giảm chi phí tiền điện đáng kể, từ 30%-50%.
Đối với hộ tiêu thụ điện theo giá điện kinh doanh thì hiệu quả kinh tế nhiều hơn. Sản lượng điện mặt trời bổ sung vào hệ thống giúp doanh nghiệp giảm bớt sản lượng điện tiêu thụ phải trả theo giá kinh doanh là 2.666 đồng/kWh. Đặc biệt đối với hộ mua điện 3 giá thì trong giờ cao điểm từ 9g30 đến 11 giờ 30 trưa, lượng điện mặt trời phát ra lớn nhất trong ngày, sẽ giúp giảm nhiều sản lượng điện phải trả theo mức giá 4.587đồng/kWh trong giờ cao điểm. Điều này giúp doanh nghiệp giảm chi phí tiền điện, từ đó giảm giá thành sản phẩm, tăng lợi thế cạnh tranh.
Chất lượng điện của hệ thống điện năng lượng mặt trời mái nhà ổn định, với tiêu chí chất lượng và các thông số kỹ thuật như điện nhận từ lưới điện của ngành Điện khi hòa vào lưới điện chung (phương thức thông thường hiện nay áp dụng cho các hệ thống điện mặt trời mái nhà nối lưới không cần ắc quy), phát huy hiệu quả sử dụng, tiết kiệm chi phí và thân thiện với môi trường.
Đặc biệt với cơ chế hiện nay, ngành Điện đã tích cực tham gia vào tiến trình phát triển hệ thống điện mặt trời mái nhà, sẵn sàng tư vấn cho khách hàng các nội dung, thắc mắc liên quan việc lắp đặt hệ thống điện mặt trời trên mái nhà, người dân và doanh nghiệp chỉ cần liên hệ qua tổng đài chăm sóc khách hàng của ngành Điện.