Người dân ở xã đảo Lại Sơn vẫn dùng máy phát điện để phục vụ cuộc sống sinh hoạt hàng ngày.
Nếu thời tiết thuận lợi và thi công đúng kết hoạch, dòng điện lưới quốc gia vượt biển trên không sẽ cung cấp điện cho gần 10.000 dân xã đảo Lại Sơn, Kiên Hải, Kiên Giang vào những tháng đầu năm 2016.
Chú trọng phát triển kinh tế biển đảo
Đảo Lại Sơn (còn gọi là Hòn Rái) nằm trong vịnh Hà Tiên, cách TP. Rạch Giá khoảng 60 km, diện tích tự nhiên trên 1.095 ha. Lại Sơn có 2.000 hộ dân, chủ yếu sinh sống bằng nghề khai thác, đánh bắt hải sản, trồng trọt, chăn nuôi và dịch vụ. Hiện nay 90% số hộ dân trên đảo dùng điện từ nguồn diesel, thời gian phát điện 12 giờ/ngày, các ngày lễ tết mới phát điện 24/24 giờ. Do đó các hoạt động sản xuất, kinh doanh, sinh hoạt của người dân gặp nhiều trở ngại.
Ông Đặng Tùng Long - Chủ tịch UBND xã Lại Sơn cho biết, dòng lưới lưới quốc gia về với Lại Sơn là ước nguyện của người dân hàng trăm năm qua. Điện về không chỉ đêm đến cho cuộc sống sinh hoạt của người dân ở đảo thuận lợi, mà còn là động lực khơi dậy tiềm năng kinh tế biển, du lịch vốn rất tiềm tàng ở vùng đất cực Nam của Tổ quốc.
Với mục tiêu tiêu phát triển kinh tế biển đảo, xây dựng hệ thống đảo trở thành tuyến phòng thủ bảo vệ chủ quyền quốc gia, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo ngành điện lập dự án đầu tư kéo đường dây trung thế nối lưới điện quốc ra các đảo gần bờ của tỉnh Kiên Giang, trong đó có xã Lại Sơn. Ngày 4/9/2015, tại ấp Xẻo Nhàu, xã Tân Thạnh, huyện An Minh, tỉnh Kiên Giang, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã phát lệnh khởi công Dự án cấp điện lưới quốc gia vượt biển trên không ra xã đảo Lại Sơn. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, dự án đường dây 110kV trên không vượt biển có quy mô lớn nhất, lần đầu tiên được thực hiện tại Kiên Giang trên 24,5km, có khả năng cung cấp sản lượng điện thương phẩm hàng trăm triệu kWh/năm.
Dự án này nằm trong chuỗi dự án cấp điện lưới quốc gia cho các xã đảo thuộc tỉnh Kiên Giang. Đây là giải pháp lâu dài, cơ bản để tăng khả năng cung cấp nguồn điện, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội cho xã đảo Lại Sơn và một số đảo nằm cận kề của Kiên Giang. Nếu thời tiết thuận lợi, chủ đầu tư, nhà thầu thực thi đúng tiến độ thì gần 10.000 dân xã đảo Lại Sơn sẽ được dùng điện lưới quốc gia vào dịp Tết Nguyên đán 2016. Đây là sự nỗ lực rất lớn của Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, đặc biệt là Tổng công ty Điện lực miền Nam.
Phát huy tiềm năng kinh tế
Ông Nguyễn Văn Hợp - Tổng Giám đốc Tổng công ty Điện lực miền Nam- EVNSPC (chủ đầu tư dự án) - cho biết, dự án cấp điện cho xã Lại Sơn thực hiện trong năm 2015 và 2016, kinh phí 468 tỷ đồng, với 2 hạng mục: xây dựng mới đường dây 110kV An Biên - Lại Sơn dài 43,9 km (đoạn trên đất liền dài 19,4 km, đoạn trên biển dài 24,5 km), công suất truyền tải 70MVA và xây dựng mới trạm biến áp 110kV Lại Sơn (quy mô công suất 2x25MVA). Kế hoạch cấp điện cho 2.000 hộ dân vào dịp 30/4/2016 nhưng phấn đấu để Tết này người dân Lại Sơn có điện dùng.
Trong gần 10.000 dân ở đảo Lại Sơn, trong đó gần 80% sống gắn bó với nghề biển. Theo ông Huỳnh Trịnh Hà, một ngư dân sống lâu năm tại Lại Sơn, nghề biển ở Lại Sơn chủ yếu là đánh bắt cá, làm nước nắm, đóng tàu và dịch vụ hậu cần nghề cá. Lại Sơn có 4 làng chài (làng Bãi Thiên Tuế, Bãi Nhà, Bãi Bắc và Bãi Giếng), cuộc sống nơi đây tương đối khá nhưng chưa làm giàu được vì giá điện rất cao.
Chủ tịch UBND xã Lại Sơn Đặng Tùng Long cho biết, cùng với nghề cá, Lại Sơn còn có tiềm năng lớn để phát triển du lịch vì có bãi biển bao quanh đảo sạch đẹp, thắng cảnh núi rừng hoang sơ, nhiều di tích lịch sử và người dân đảo luôn thân thiện. Điện lưới quốc gia đến với đảo Lại Sơn thật sự là cú hích để tiềm năng kinh tế nơi này phát triển. Khi có điện ổn định, sẽ thu hút đầu tư từ các doanh nghiệp trong đất liền đóng thêm tàu mới, mở nhà máy chế biến thủy sản, mở rộng dịch vụ đưa đón khách quốc tế đến tham quan.
Việc kéo điện lưới quốc gia ra các xã đảo gần bờ tỉnh Kiên Giang được thực hiện sau thành công của dự án kéo cáp ngầm cung cấp điện cho huyện đảo Phú Quốc, được EVNSPC thực hiện trước đó. Đại diện EVNSPC nhấn mạnh rằng các dự án này đều nhằm góp phần thực hiện “Chiến lược biển đảo Việt Nam đến năm 2020 với mục tiêu phát triển kinh tế biển, đảo và ven biển đồng thời xây dựng hệ thống đảo trở thành tuyến phòng thủ vững chắc bảo vệ chủ quyền quốc gia các vùng biển, đảo của Tổ quốc”.
Sau công trình đường điện tuyến Thổ Sơn – Hòn Tre dài 12,8 km, ngày 4/9/2015, EVNSPC tiếp tục khởi công công trình cấp điện ra xã đảo Lại Sơn, huyện Kiên Hải, tỉnh Kiên Giang.
Đây là công trình có đoạn đường dây 110kV trên không vượt biển dài nhất Việt Nam với 24,5km, lần đầu tiên được xây dựng trên vùng biển Kiên Giang. Đại diện EVN SPC khẳng định, việc đưa điện lưới quốc gia tới các xã đảo thuộc huyện Kiên Hải, Kiên Lương và thị xã Hà Tiên của tỉnh Kiên Giang là thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế biển, đảo và ven biển, đồng thời xây dựng hệ thống đảo trở thành tuyến phòng thủ vững chắc bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền quốc gia các vùng biển, đảo của Tổ quốc như chủ trương của Đảng tại Nghị quyết Trung ương 2 khóa X về Chiến lược Biển Việt Nam đến năm 2020.