Đóng gói bóng đèn com-pắc tiết kiệm điện ở Công ty cổ phần bóng đèn phích nước Rạng Đông
Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (2006-2010) đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 14-4-2006. Các cơ quan, tổ chức được giao trách nhiệm thực hiện, có sự hỗ trợ của Quỹ môi trường toàn cầu (GEF) và Tổ chức Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP), đang triển khai trên toàn quốc Dự án chiếu sáng công cộng hiệu suất cao tại Việt Nam.
Nhiều giải pháp lớn về khoa học, quản lý, tổ chức... được nghiên cứu, triển khai đồng bộ làm chuyển biến nhận thức, tập quán của nhân dân. Ðầu những năm 90 thế kỷ trước, cả nước ta chỉ mấy thành phố lớn là được đầu tư xây dựng hệ thống chiếu sáng với quy mô hạn chế. Ðến nay đã có 646 đô thị lớn nhỏ được chiếu sáng công cộng với tổng điện năng tiêu thụ 290 GW giờ, tuy nhiên cũng mới chiếm khoảng 1% tổng điện năng tiêu thụ toàn quốc.
Theo tính toán, với yêu cầu phát triển đô thị như hiện nay thì tốc độ tăng trưởng hằng năm từ 10 đến 20%, như vậy, đến năm 2013, tổng công suất điện năng dành cho chiếu sáng công cộng sẽ vào khoảng 1.624 GW giờ, gấp bốn lần so với hiện nay.
Theo tài liệu bước đầu của Chiến lược phát triển chiếu sáng đô thị, do Bộ Xây dựng công bố, đến năm 2020, chúng ta phải chiếu sáng 6.500 km đường đô thị, với khoảng 195 nghìn đèn các loại, công suất 29,2 MW thì vốn đầu tư cho chiếu sáng rất lớn.
Theo Tập đoàn Ðiện lực Việt Nam, nước ta hiện nay điện dùng cho sinh hoạt chiếm 41,7% (2005), tỷ lệ cao này là yếu tố chính gây mất cân đối của hệ thống điện trong giờ cao điểm.
Theo tài liệu khoa học khác, trong phạm vi toàn cầu, chiếu sáng đường phố chiếm 10%, chiếu sáng dân dụng 26% thì hao phí điện năng trong dân dụng ở nước ta hiện nay quá lớn.
Theo Tập đoàn Ðiện lực, nếu thay đèn dây tóc bằng đèn com-pắc thì lượng điện tiêu thụ giảm bớt 80% mà ánh sáng đèn vẫn tương đương. Một chuyên gia của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tính toán, trên mặt bằng giá cả hiện nay, nếu thay một triệu bóng đèn dây tóc 60 W bằng đèn com-pắc 11 W cho ánh sáng tương đương thì tốn 1,5 triệu USD tiền mua bóng mới, mà không cần xây dựng một nhà máy điện công suất 50 MW phải đầu tư tới 50 triệu USD.
Những con số so sánh nêu trên cho thấy tiết kiệm điện dân dụng tự nó đặt ra như một nhu cầu cấp bách của toàn xã hội trên bước đường phát triển. Thông qua giải pháp công nghệ đơn giản, trong tầm tay, và nếu được áp dụng rộng rãi, thì hiệu quả sẽ rất lớn.
Tiết kiệm điện năng không có nghĩa là chịu sống trong cảnh tù mù. Mọi người đều biết, do chiếu sáng không hợp lý và không đủ độ sáng cần thiết, đã gây nên hệ quả đáng buồn trong xã hội. Tình trạng các em học sinh cận thị ngày càng đông, một số mắc chứng loạn thị... rõ ràng do ánh sáng tại phòng học và tại nhà chưa đủ, chưa đúng cách, trong khi các em đang phải học rất nhiều giờ ngày cũng như đêm.
Mục tiêu của chúng ta là sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Chiếu sáng hiệu suất cao là tiết kiệm, nhưng vẫn tạo được môi trường ánh sáng tiện nghi, phục vụ tốt mọi hoạt động của con người, góp phần thúc đẩy phát triển bền vững.
Việc thực hiện thành công Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đòi hỏi nghiên cứu, ứng dụng một loạt nhóm giải pháp, như tăng cường quản lý nhà nước về sử dụng năng lượng; đẩy mạnh giáo dục, truyền thông, vận động nhân dân cùng tham gia; phổ biến các trang thiết bị hiệu suất cao, tiết kiệm năng lượng, từng bước loại bỏ các trang thiết bị hiệu suất thấp; sử dụng năng lượng hợp lý trong sản xuất, tại các tòa nhà, trong giao thông vận tải, v.v.
Trong hàng loạt giải pháp ấy thì giáo dục, truyền thông là hết sức quan trọng. Thông qua giải pháp này sẽ phổ biến thông tin, kiến thức đến từng người dân, vận động cộng đồng, thúc đẩy mọi cá nhân, tổ chức sử dụng năng lượng tiết kiệm mọi lúc, mọi nơi. Ðó không phải là giải pháp tiết kiệm đơn thuần cho Nhà nước, cho xã hội về kinh tế, mà thông qua đó, toàn dân bằng sự tham gia tích cực, tự giác của mình, cống hiến vào sự phát triển nhanh, mạnh và bền vững của đất nước, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái của toàn cầu.
* KS Nguyễn Ðoàn Thăng, Phó Chủ tịch Hội chiếu sáng Việt Nam:
Trên cơ sở thành công của mô hình trình diễn chiếu sáng trường học, bệnh viện của Dự án VEEPL, Chương trình chiếu sáng 405 lớp học thuộc 27 tỉnh do WB tài trợ, EVN giao cho Công ty cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Ðông tiến hành bằng việc sử dụng các đèn huỳnh quang T8-36W, Ballast tổn hao thấp và bộ chao đèn chuyên dụng cho lớp học, điện năng tiêu tốn giảm 20-30%, nhưng độ rọi trên bàn học tăng lên gấp hai lần, bảng không bị lóa. Mô hình đã nhanh chóng lan tỏa tới hơn 10.000 lớp học của 80 trường trên địa bàn 61 tỉnh, thành phố trong toàn quốc.
* PGS, TS Lê Văn Doanh, Ðại học Bách khoa Hà Nội:
Theo ước tính, Việt Nam có khoảng 80 triệu đèn ống huỳnh quang T10 và chấn lưu sắt từ tổn hao cao 12W (so với chấn lưu tổn hao thấp 6W). Nếu thay toàn bộ đèn huỳnh quang T8 (36/32W) sẽ giảm công suất tiêu thụ tổng cộng là 1.040MW. Nếu thay 50 triệu bóng đèn sợi đốt 60W hiện nay bằng đèn com-pắc11W (có quang thông tương đương) sẽ tiết kiệm 2.450MW. Như vậy, lượng điện năng tiết kiệm từ hai loại bóng đèn trên là 3.490MW, lớn hơn công suất tiêu thụ tại miền bắc hiện nay là 2.500MW.
* Ông Phạm Ðức Tiến, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Nhà nước một thành viên Chiếu sáng và Thiết bị Ðô thị Hà Nội (HALIPUCO):
Ðể chương trình chiếu sáng công cộng hiệu suất cao thành công, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp về công nghệ và quản lý. Với chiếu sáng bên ngoài (đường phố, vườn hoa...) có vai trò to lớn của nhà quản lý, quy hoạch. Với chiếu sáng bên trong từng gia đình, quan trọng là nhận thức cộng đồng, tập quán tiêu dùng. Nhà nước cần có tiêu chuẩn quốc gia về sản phẩm chiếu sáng tiết kiệm năng lượng và chế tài đủ mạnh; đặc biệt khi áp dụng cho khu vực chiếu sáng công cộng.
Công ty dệt - may Hà Nội (Hanoisimex) đã thay thế 14.000 bộ đèn huỳnh quang cũ bằng bộ đèn T8 và Ballast tổn hao thấp của Rạng Ðông, điện năng tiêu thụ giảm 17%, mỗi năm tiết kiệm 720.000KWh điện, giảm 800 triệu đồng tiền điện, độ rọi trên bàn máy tăng 20%.
Khách sạn New World TP Hồ Chí Minh đã thay thế 4.700 bóng đèn dây tóc 40W bằng đèn com-pắc của Rạng Ðông sản xuất, mỗi năm tiết kiệm 338.400KW giờ điện, giảm 333 triệu đồng tiền điện.