Thị trường điện lực Việt Nam đã và đang được hình thành với các thành phần tham gia là các nhà máy điện, các công ty truyền tải điện, các công ty phân phối phối điện và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).
Các chuyên gia năng lượng cho biết, đặc điểm chính của thị trường điện hiện nay là EVN vẫn đang nắm phần lớn tài sản, năng lực sản xuất kinh doanh. Gía bán điện theo các Hợp đồng mua bán điện dài hạn với các Nhà đầu tư nước ngoài của các nhà máy IPP và BOT với giá mua điện bao gồm giá cố định và giá thay đổi có sản lượng cam kết hàng năm; đồng thời có xét đến ảnh hưởng của giá nhiên liệu cũng như hiệu suất của quá trình điều độ. Đối với giá bán điện theo các Hợp đồng mua bán điện dài hạn với các nhà đầu tư trong nước và các nhà máy công nghiệp với giá điện một thành phần, không có bao tiêu sản lượng, không có điều chỉnh giá theo giá nhiên liệu hay hiệu suất hoạt động theo huy động của nhà máy. Riêng giá điện có thành phần chi phí biến đổi là của các nhà máy thành phần thuộc EVN vận hành trực tiếp hoặc của các Công ty TNHH một thành viên của EVN.
Cơ chế điều độ là cơ chế tập trung do Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia của EVN thực hiện trên mục tiêu tối đa hoá lợi ích cho EVN trên cơ sở xem xét một số đặc điểm của các hợp đồng mua bán điện và đặc điểm của hệ thống điện Việt Nam tại thời điểm vận hành. Theo các chuyên gia trong ngành, 4 công ty truyền tải điện trong tương lai sẽ sát nhập thành một công ty duy nhất, hoạt động trên cơ sở chi phí không bị điều chỉnh bằng các hợp đồng về trách nhiệm và quyền lợi của mình trên thị trường điện.
Từ ngày 1/7/2004, thị trường điện nội bộ đã được hình thành với 14 nhà máy của EVN tham gia đã tạo ra một sân chơi tập cho các nhà máy điện. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, để hoạt động cạnh tranh trên thị trường điện được diễn ra một cách minh bạch và thể hiện được quy luật cung-cầu, các cơ quan chức năng cần sớm ban hành một quy định về vận hành thị trường điện, có như vậy sẽ đảm bảo các mục tiêu đề ra trong từng giai đoạn phát triển của thị trường điện./.
Mai Phương - CTV