Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng và các quan khách cắt băng khánh thành. Ảnh: Ngọc Hà
Phát biểu tại lễ khánh thành, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thay mặt Chính phủ đánh giá cao và biểu dương Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tổng công ty Điện lực Miền Nam (đại diện Chủ đầu tư), Bộ Công Thương, Chính quyền tỉnh Kiên Giang, huyện đảo Phú Quốc, Ngân hàng Thế giới, nhà thầu thi công và nhân dân huyện đảo Phú Quốc đã phối hợp cùng hỗ trợ nhau thực hiện việc đưa điện lưới quốc gia ra huyện đảo Phú Quốc trong thời gian sớm nhất. Thủ tướng khẳng định, mặc dù trong những năm qua, huyện đảo Phú Quốc có rất nhiều khó khăn về hạ tầng cơ sở nhưng thu nhập bình quân đầu người của Phú Quốc vẫn cao hơn bình quân cả nước. nay cùng với trục đường xuyên đảo, cụm cảng hàng không, cảng nội địa, cảng quốc tế và điện lưới quốc gia, Phú Quốc đã hội tụ các điều kiện về hạ tầng cơ sở để phát triển, nên nhất định Phú Quốc sẽ trở thành một hòn đảo trù phú, xinh đẹp. Tuy nhiên, các cấp các ngành vẫn phải tiếp tục hoàn thiện để Phú Quốc khai thác tiềm năng, thế mạnh hơn nữa, bền vững hơn nữa và vững chắc về an ninh.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng tặng bằng khen. Ảnh: Ngọc Hà
Niềm vui đón điện
Trở lại Phú Quốc trong những ngày đầu tháng 2, chúng tôi như được vui lây với cảm giác háo hức của người dân, khi đón dòng điện lưới quốc gia trong những ngày Tết Nguyên đán Giáp Ngọ mà theo người dân ở đảo Phú Quốc nói là “cái Tết đầu tiên được dùng điện thoải mái”.
Không khí cả đảo ngập tràn niềm vui, vì những năm qua, hơn 24 nghìn hộ dân, doanh nghiệp sinh sống, sản xuất kinh doanh trên đảo đều phải sử dụng nguồn điện diesel tại chỗ, toàn đảo có 19 tổ máy phát điện diesel với công suất khả dụng 10,9 MW do ngành điện quản lý. Sản lượng điện thương phẩm năm 2012 là 50 triệu kW giờ, mức tiêu thụ bình quân đầu người chỉ đạt hơn 500 kW giờ/người/năm, thấp hơn rất nhiều so với mức bình quân của cả nước (1.170 kW giờ).
Do sử dụng nguồn điện diesel nên giá thành điện rất cao. Trong khi đó, các máy phát điện thường xuyên bị lỗi, nguồn điện chập chờn, người dân ngoài việc phải mua điện với giá cao, nhưng vẫn thường xuyên chịu cảnh mất điện, khiến cho cuộc sống người dân càng thêm khó khăn và hạn chế rất nhiều đến phát triển kinh tế ở vùng đặc khu kinh tế.
Ông Nguyễn Văn Đáng ở Tổ 4 ấp Gành Dầu – xã Gành Dầu cho hay, khi nghe tin có điện lưới sắp về, ông mừng khôn siết, vì sắp tới sẽ không còn phải trả hàng trăm nghìn đồng tiền điện mỗi tháng, trong khi chỉ dám sử dụng 1 ngọn đèn cho ánh sáng sinh hoạt. Ông sinh ra và lớn lên ở Cà Mau và ra Đảo Phú Quốc gần 20 năm, lần đầu tiên ông được dùng điện cả ngày lẫn đêm. Ông nói, từ hôm có điện lưới quốc gia, gần 1 tháng nay, ngày nào cũng có nhà mua sắm ti-vi, tủ lạnh, máy giặt, nồi cơm điện, quạt điện …
Cũng như bao người dân khác ở huyện đảo Phú Quốc háo hức khi được sử dụng nguồn điện lưới quốc gia, chị Nguyễn Thị Trinh ở tổ 5 ấp Gành Dầu, Gành Hào đã mua tivi từ 28 Tết. Có tivi, các con chị, hằng tối không còn phải đi xa để được xem tivi.
Anh Đào Văn Luyện ở tổ 5 ấp Gành Dầu kinh doanh Internet và cafe nói, với giá điện chỉ bằng 1/3 giá khi chưa có dự án, anh cũng giảm giá các dịch vụ, thay vì trước đây thu 7.000đồng/giờ dịch vụ Internet thì bây giờ chỉ còn 4.000 đồng/giờ.
Công nhân Điện lực Phú Quốc vận hành cấp điện tại trạm biến áp 110kV Phú Quốc. Ảnh: Ngọc Hà
Mở thêm nhiều cơ hội
Nếu chỉ để du lịch sinh thái và sản xuất nước mắm, có lẽ điện cũng chưa đến nỗi cần lắm đối với cư dân Phú Quốc. Tuy nhiên, với việc Chính phủ phê duyệt quy hoạch tổng thể phát điện đến năm 2020, hòn đảo này đang được đầu tư để trở thành mẫu hình đặc khu hành chính-kinh tế trực thuộc Trung ương trong tương lai gần. Dự án cáp ngầm dẫn điện xuyên biển được xây dựng nhắm đến mục tiêu đáp ứng năng lượng điện cho một Phú Quốc đang phát triển để trở thành đặc khu kinh tế quan trọng của cả nước và mang tầm cỡ châu Á. Lần đầu tiên tại Việt Nam, một dự án cáp ngầm dẫn điện xuyên biển được xây dựng với chiều dài gần 56 km, nối từ đất liền ra đảo Phú Quốc - Kiên Giang. Đây cũng là công trình đứng đầu Đông Nam Á về quy mô.
Mục tiêu đề ra ở lĩnh vực thế mạnh của tỉnh Kiên Giang là du lịch phải đạt từ 2-3 triệu lượt khách/năm trong 10 năm tới. Bên cạnh đó, việc đưa vào hoạt động sân bay Phú Quốc mới đây cùng hơn 150 dự án đã và đang thực sự đưa huyện đảo hoang sơ thành đại công trường. Như vậy, một trong những khó khắn lớn nhất của Phú Quốc chính là nguồn năng lượng phục vụ cho nhu cầu phát triển đang ngày tăng nhanh.
Trước đây, nguồn phát điện chính tại chỗ của huyện đảo Phú Quốc là bằng máy diesel nhưng liên tục quá tải. Dù chính quyền địa phương đã tăng công suất lên gấp 8 lần trong vòng 10 năm qua (từ 7,6 triệu KWh lên 45 triệu KWh) nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu điện đang tăng rất cao trên đảo. Trong khi đó, ngành điện phải bù lỗ trung bình 100 tỉ đồng/năm do chênh lệch lớn giữa giá bán và chi phí sản xuất. Nếu tiếp tục nâng công suất máy phát diesel, địa phương sẽ gặp rất nhiều khó khăn do chi phí đầu tư quá lớn, giá điện thương phẩm cao (khoảng 5.000 đồng/KWh) và gây ô nhiễm môi trường, không phù hợp với định hướng quy hoạch du lịch xanh. Vì vậy, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công Thương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) lập dự án xây dựng tuyến cáp ngầm 110 KV, công suất 131MVA xuyên biển Hà Tiên - Phú Quốc, giao cho Tổng Công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC) làm chủ đầu tư. Bản hợp đồng thiết kế, cung cấp và lắp đặt hệ thống cáp ngầm xuyên biển 110 KV nối Hà Tiên - Phú Quốc đã ký kết với Tập đoàn Prysmian Powerlink S.r.l của Ý. Tập đoàn Prysmian Powerlink S.r.l bắt đầu sản xuất cáp bọc cho thông tin điện báo và dẫn điện từ năm 1879. Tập đoàn này phục vụ các công ty điện lực và các nhà điều hành lưới điện trên toàn thế giới, trong đó có nhiều dự án cáp điện lực ngầm xuyên biển tại Úc, Ý, Indonesia, Thái Lan... với những mạch cáp ngầm dài hơn 400 km và độ sâu lắp đặt tới 1.600 m.
Sau một thời gian dài khảo cứu thực địa, nhà thầu đã gấp rút sản xuất sợi cáp liền mạch để đưa sang Việt Nam cho kịp thi công và có thể cung cấp điện lưới quốc gia vào tháng 6-2014 cho huyện đảo Phú Quốc.
Nhân dân và các thành phần kinh tế trên huyện đảo được hưởng giá điện theo giá đất liền (chỉ bằng 1/3 so với giá khi chưa có dự án), cụ thể là giảm được giá điện từ mức bình quân 5.037,66 đ/kWh về bằng giá đất liền bình quân khoảng 1.783,81 đ/kWh. Ước năm 2014 sản lượng điện thương phẩm trên huyện đảo hơn 80 triệu kWh (tăng 1,5 lần so với 2013), nhân dân và khách hàng sử dụng điện trên đảo đã giảm chi một khoản tiền hơn 230 tỷ đồng do giá bán điện giảm.
Ngoài việc cung cấp điện cho các nhu cầu hiện tại, Dự án cáp ngầm 110kV xuyên biển này còn đảm bảo cấp điện cho các phụ tải quan trọng như: Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc, cảng biển quốc tế An Thới, cảng nội địa Dương Đông, cấp điện cho nhân dân các xã Gành Dầu, Bãi Thơm và nhiều khu vực khác chưa có điện trên đảo, cũng như phục vụ cho phát triển sản xuất, kinh doanh và dịch vụ du lịch mà Phú Quốc đang có lợi thế và nhu cầu sử dụng điện rất lớn.
Người dân xã Gành Dầu (huyện đảo Phú Quốc) lần đầu tiên được sử dụng điện lưới quốc Gia. Ảnh: Ngọc Hà
Lời hứa với dân đảo
Vì lời hứa với dân là Tết Nguyên đán Giáp Ngọ, người dân huyện đảo Phú Quốc sẽ có điện lưới quốc gia mà hơn 100 CBCNV Tổng công ty Điện lực miền Nam đã phải đón tết trên đảo để đưa dòng điện từ lưới điện quốc gia đến từng hộ dân. Trước khi có điện lưới quốc gia, toàn huyện đảo mới chỉ có 88,4% số hộ dân được sử dụng điện từ nguồn diesel. Để cung cấp điện cho từng hộ sử dụng, Tổng công ty Điện lực Miền Nam và Công ty Điện lực Kiên Giang đã gấp rút đầu tư lưới điện hạ thế và sửa chữa lưới điện phân phối trên đảo Phú Quốc. Đặc biệt, đầu tư các tuyến đường dây trung hạ áp để cấp điện cho 728 hộ dân chưa có điện ở hai xã Gành Dầu và Bãi Thơm, Dự án vay vốn Ngân hàng Tái thiết Đức, Dự án Cấp điện các hộ dân chưa có điện chủ yếu là đồng bào Khmer sẽ nâng tỷ lệ số hộ dân được sử dụng điện tăng lên đạt khoảng 94%.
Sau khi Dự án Cáp ngầm 110kV Hà Tiên - Phú Quốc đi vào hoạt động, lưới điện trên huyện đảo Phú Quốc đã được kết nối với hệ thống điện lưới quốc gia, Huyện đảo sẽ được đáp ứng nhu cầu điện tốt nhất. Do đó, các khách hàng và nhân dân đang sử dụng điện sẽ không bị hạn chế công suất, việc này sẽ làm cho phụ tải có những sự đột biến, nhu cầu công suất tăng mạnh. Mặt khác, hiện nay Công ty Điện lực Kiên Giang đã tiếp nhận các yêu cầu cung cấp điện từ các khách hàng và dự kiến phụ tải của huyện đảo sẽ tăng từ 12 MW lên 30MW.
Để đảm bảo cung cấp điện ổn định, liên tục và đáp ứng nhu cầu sử dụng điện của nhân dân, các tổ chức, khách hàng sử dụng điện trên huyện đảo Phú Quốc trong thời gian tới. Tổng công ty Điện lực miền Nam đã, đang thực hiện nhiều công tác để hoàn thiện hệ thống lưới điện trên Đảo như: Đầu tư mới các lộ ra trạm 110kV Phú Quốc, Cải tạo nâng cấp các đường dây trung thế trục chính, Phát triển hệ thống lưới điện đến các xã chưa có điện và đặc biệt là việc thực hiện lắp máy biến áp thứ 2 (40MVA) của trạm 110kV Phú Quốc sẽ hoàn thành trong quý 2 năm 2014; tổ chức quản lý vận hành hệ thống cáp ngầm đảm bảo an toàn và liên tục.
Dự án cáp ngầm 110kV xuyên biển Hà Tiên-Phú Quốc là tiền đề quan trọng trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy, thu hút đầu tư phát triển và chỉ sau 1 tháng điện lưới quốc gia đưa được ra đảo, điều dễ nhận thấy là sự chuyển mình nhanh chóng của Phú Quốc để trở thành một đặc khu kinh tế quan trọng của cả nước. /