Mô hình giải pháp kết nối thiết bị qua kênh truyền APN Private.
PC Đắk Lắk luôn chuẩn bị sẵn các phương án ứng phó, phòng ngừa với nguy cơ bị mất kiểm soát hệ thống, chiếm quyền điều khiển; đồng thời, điều này cũng đòi hỏi các kỹ sư SCADA, Công nghệ thông tin phải liên tục có những giải pháp đảm bảo an ninh mạng hữu hiệu hạn chế tối đa các rủi ro.
Từ năm 2015, PC Đắk Lắk đã kết nối từ xa các thiết bị đóng cắt trên lưới điện trung thế (Recloser, LBS…) thông qua modem truyền thông trên mạng 3G/Internet để thiết lập các kết nối VPN về TTĐK. Tuy nhiên, với thời đại công nghệ số hiện nay, việc bảo mật thông tin càng có ý nghĩa quan trọng trong quá trình sử dụng không gian mạng. Giải pháp kết nối Internet công cộng dường như quá nhiều rủi ro, hacker có thể xâm nhập vào mạng nội bộ của TTĐK.
Vì vậy, Công ty đã triển khai giải pháp kênh truyền VPN qua SIM 3G APN Private hoàn toàn tách biệt với môi trường Internet, thay thế hoàn toàn các SIM 3G/Internet công cộng trước đây. Với đặc thù địa hình khu vực Đắk Lắk, phạm vi quản lý tương đối lớn, địa hình khó khăn, vì vậy giải pháp kết nối mạng không dây 3G dường như là tối ưu nhất, đảm bảo đường truyền hầu như tại mọi vị trí. Điều này đưa đến những hiệu quả rõ rệt trong công tác vận hành lưới điện, giảm thiểu thời gian mất điện, thuận tiện cho việc xử lý sự cố, từ đó đảm bảo độ tin cậy cung cấp điện trên khu vực. Nhưng song song với giải pháp này, để đảm bảo số lượng kết nối mở rộng cũng như bảo mật đường truyền, đòi hỏi phải nâng cao chất lượng đường truyền và an toàn an ninh mạng.
Tính đến trước khi thực hiện giải pháp SIM 3G APN Private, PC Đắk Lắk có hơn 200 thiết bị đã kết nối về TTĐK thông qua modem 3G/Internet; tuy nhiên, tính báo mật của hệ thống cũng như chất lượng kết nối của việc sử dụng đường truyền Internet công cộng còn rất nhiều hạn chế. Đặc biệt, độ tin cậy của nó chưa cao khi kết nối, dữ liệu phải đi qua nhiều thiết bị của các nhà cung cấp dịch vụ di động và dịch vụ Internet. Từ hiện trạng đó, PC Đắk Lắk phối hợp với nhà mạng Viettel đưa ra và thực hiện giải pháp kênh truyền VPN qua SIM 3G APN Private để giải quyết những tồn tại của mạng Internet trước đây. Khi áp dụng hệ thống kênh truyền VPN qua SIM 3G APN Private, dữ liệu sẽ không đi vào môi trường Internet công cộng, mà đi trực tiếp từ nhà cung cấp dịch vụ di động đến hệ thống mạng nội bộ tại TTĐK.
Hiện nay, dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến cực kỳ phức tạp, một số địa bàn trong tỉnh Đắk Lắk đang áp dụng Chỉ thị số 16/CT-TTg về các biện pháp cấp bách phòng, chống dịch COVID-19. Do đó, việc triển khai thực hiện công việc trên các thiết bị SCADA trên lưới điện đang gặp nhiều khó khăn. Việc đảm bảo song song vừa hoàn thành công việc và đảm bảo an toàn cho CBCNV đang là một bài toán khó. Tuy nhiên, với những nỗ lực trong công tác, tính đến tháng 8/2021, Phòng Điều độ của PC Đắk Lắk đã triển khai thay thế và mở rộng đường truyền VPN qua SIM 3G APN Private lên đến gần 400 thiết bị trung thế trên địa bàn. Con số này dự kiến sẽ còn tăng lên nhiều trong thời gian tới khi các thiết bị trong dự án đầu tư mới đi vào hoạt động, góp phần đảm bảo vận hành tin cậy và an toàn cho công tác điều độ hệ thống điện.
Có thể thấy, với việc triển khai hệ thống mạng qua SIM 3G APN Private tại PC Đắk Lắk, khả năng bị tấn công và can thiệp hệ thống đang được cải thiện và nâng cao tính bảo mật hệ thống so với trước đây. Đây là tiền đề tốt cho việc triển khai nhiều dự án mới trong tương lai, mở rộng quy mô cũng như chất lượng của TTĐK của PC Đắk Lắk trong thời gian tới, hướng đến việc hoàn thiện lộ trình xây dựng lưới điện thông minh trên địa bàn tỉnh.