Một công viên điện mặt trời khổng lồ ở Kozani, Hy Lạp. Ảnh: Reuters
Thời tiết nhiều nắng và công suất lắp đặt điện mặt trời tăng nhanh chóng đã giúp sản lượng điện mặt trời của châu Âu tăng mạnh, giải tỏa phần nào cơn khát năng lượng của khu vực.
Theo báo cáo của Công ty tư vấn Ember (Anh), trong những tháng nhu cầu năng lượng lên cao điểm trong mùa hè (từ tháng 5 đến tháng 8), sản lượng điện mặt trời ở EU đạt mức cao kỷ lục 99,4 terawatt-giờ (TWh), tăng 28% so với 77,7 TWh vào cùng kỳ năm 2021.
Tỷ trọng điện mặt trời trong cơ cấu tổng sản lượng điện ở EU đã tăng lên 12,2% trong giai đoạn từ tháng 5 đến tháng 8 trong năm nay so với 9,4% trong cùng kỳ năm ngoái, vượt qua tỷ trọng 11,7% của điện gió và tỷ trọng 11% của thủy điện. Trong khi đó, tỷ trọng nhiệt điện than là 16,5%.
Các kỷ lục về tỷ trọng điện mặt trời đã bị phá vỡ ở 18 trong số 27 nước thành viên EU trong mùa hè này, với Hà Lan xếp hạng cao nhất về tỷ trọng điện mặt trời ( 22,7%) trong cơ cấu tổng sản lượng điện, tiếp theo là Đức (19,3%) và Tây Ban Nha ( 16,7%).
Theo báo cáo, nước EU ghi nhận mức tăng sản lượng điện mặt trời lớn nhất kể từ năm 2018 là Ba Lan, với mức tăng 26 lần, sau đó là mức tăng gấp 5 lần ở Phần Lan và Hungary.
Các nhà phân tích của Ember ước tính EU sẽ phải mua thêm 20 tỉ mét khối khí đốt vào mùa hè này nếu không có năng lượng mặt trời, tương ứng với 29 tỉ euro dựa trên giá khí đốt hàng ngày từ tháng 5 đến tháng 8. Chỉ riêng mức tăng trưởng điện mặt trời 22 TWh hàng năm đã giúp tiết kiệm được 4 tỉ mét khối khí đốt, tương đương 6 tỉ euro.
Các số liệu nhấn mạnh vai trò quan trọng của các nguồn năng lượng tái tạo trong nỗ lực của châu Âu nhằm cắt giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch nhập khẩu, gây ô nhiễm trong những tháng và năm tới.
Sản lượng điện năng lượng mặt trời của EU tăng kỷ lục trong bối cảnh cuộc khủng hoảng khí đốt đang gia tăng ở khu vực này với các vấn đề về nguồn cung và giá cao kỷ lục khi châu Âu tìm cách giảm phụ thuộc vào nguồn cung khí đốt của Nga
Theo báo cáo của Ember, giá khí đốt chuẩn ở châu Âu giao ngày hôm sau giao dịch ở mức cao lịch sử 313 euro/ MWh vào ngày 29-8, và đạt trung bình 148 euro/MWh trong trong giai đoạn từ tháng 5 đến 8, tăng 110 euro so với cùng kỳ năm ngoái.
Pawel Czyzak, nhà phân tích cấp cao của Ember, nói: “Khi châu Âu rung chuyển bởi cuộc khủng hoảng khí đốt, năng lượng mặt trời mang lại sự hỗ trợ rất cần thiết. Các khoản đầu tư vào công suất năng lượng mặt trời đã được đền đáp. Mỗi TWh điện mặt trời giúp giảm tiêu thụ khí đốt đáng kể và tiết kiệm hàng tỉ euro cho người dân châu Âu”.
Phân tích của Ember cho thấy tăng trưởng sản lượng điện mặt trời kỷ lục ở EU trong những tháng qua phần lớn là nhờ công suất lắp đặt điện mặt trời tăng 15% hàng năm từ 104 GW vào năm 2018 lên 162 GW vào năm 2021. Các nhà phát triển đang xây dựng các trang trại năng lượng mặt trời mới trên khắp châu Âu với tốc độ nhanh chóng, giúp lượng điện mà họ sản xuất sẽ phá kỷ lục vào mỗi mùa hè trong ít nhất một thập niên tới.
Theo Ember, tốc độ triển khai điện mặt trời mạnh mẽ cần phải tiếp tục duy trì để giúp đạt được các mục tiêu năng lượng tái tạo cần thiết của EU vào năm 2030. Các dự báo gần đây cho rằng công suất lắp đặt điện mặt trời trong những năm tới ở EU chỉ đáp ứng được ít hơn một nửa công suất cần thiết.
“Rõ ràng là chúng ta cần nhiều năng lượng mặt trời nhất có thể. Nghị viện EU có cơ hội hoàn hảo để thúc đẩy điện mặt trời bằng cách thông qua mục tiêu đưa tỷ trọng năng lượng tái tạo trong tổng sản lượng điện của khu vực lên 45% vào năm 2030, đưa châu Âu vào lộ trình hướng tới 600 GW công suất mặt trời trở lên vào năm này”, Czyzak nói.
Dolf Gielen, Giám đốc công nghệ và đổi mới tại Cơ quan Năng lượng tái tạo quốc tế (IREA), cũng cho rằng lý do chính giúp sản lượng điện mặt trời đạt mức cao kỷ lục là nhờ việc triển khai thêm nhiều trang trại điện mặt trời trên khắp châu Âu.
“Công suất mở rộng mỗi năm khoảng 15%. Vì vậy, điều đó mang lại cho bạn mức tăng ít nhất 15% và có thể nhiều hơn một chút vì hiệu suất của các tấm quang năng mới cao hơn”, ông nói.
Tỷ trọng điện mặt trời trong tổng sản lượng điện ở châu Âu cũng tăng lên nhờ hạn hán, vốn làm hạn chế sản lượng thủy điện và hạt nhân từ các quốc gia như Pháp.
Tuy nhiên, hoạt động sản xuất không liên tục của điện mặt trời có nghĩa là nó phải được bổ sung với các nguồn điện khác có thể sản xuất điện vào ban đêm, chẳng hạn như các nhà máy nhiệt điện khí hoặc than. Các nước châu Âu đang tìm cách nâng cao năng lực dự trữ năng lượng để đối phó với sản lượng năng lượng tái tạo ngày càng tăng cao.