Thủy điện Yaly nằm trên sông Sê San, một trong các nhánh sông lớn của hạ lưu sông Mê Kông, được hợp thành bởi sông Dakbla và Krôngpoko, chảy qua địa phận hai tỉnh Gia Lai và Kon Tum. Hiện sông Sê San đã được quy hoạch xây dựng 6 công trình thủy điện (Ialy, Sê San 3, Sê San 3A, Sê San 4, Pleikrông, Thượng Kon Tum ) với tổng công suất 1.800MW, sản lượng điện bình quân hàng năm 8,5 tỷ kWh. Lớn nhất là Nhà máy thủy điện Yaly khởi công vào ngày 1/11/1993 với công suất lắp đặt 720MW, sản lượng điện trung bình 3,7 tỷ kWh/năm.
Nếu như trước đây, Yaly nổi tiếng bởi thác nước hùng vĩ thì nay lại hấp dẫn du khách bởi sự uy nghi của đập dâng, đập tràn xả lũ và một hồ nước nằm giữa núi rừng Tây nguyên rộng tới 64,5km², dung tích 1,03 tỷ m³. Nếu không phải mùa lũ thì nước trong xanh nhìn tận đáy hồ.
Đã từ lâu, Công ty Thủy điện Yaly đã kết hợp sản xuất với doanh thu dịch vụ du lịch, vừa tạo việc làm cho lao động, tăng thêm nguồn thu cho doanh nghiệp, vừa để tạo cơ hội quảng bá thương hiệu, giúp du khách hiểu thêm về vùng đất Tây Nguyên đầy nắng gió, ấm tình người này. Các hướng dẫn viên du lịch của công ty sẽ giúp du khách hiểu rõ về dòng Sê San, thác Yaly huyền thoại và Nhà máy Thủy điện Yaly với vai trò đặc biệt quan trọng trong việc cung cấp điện năng cho quốc gia...
6 tháng đầu năm 2013, Thủy điện Yaly đã thu hút gần 10.000 lượt khách đến tham quan (chiếm khoảng 53% tổng lượt khách du lịch đến Gia Lai). |
Để vào được Yaly, bạn phải qua một lớp an ninh nghiêm ngặt, sau đó đi bộ 330m trong lòng hầm tới gian vận hành máy có 4 tuabin chạy suốt ngày đêm. Đến nay, đường hầm ở Yaly vẫn được coi là đẹp nhất Việt Nam bởi sự hoành tráng, sạch sẽ với hệ thống ánh sáng vừa lộng lẫy vừa mờ ảo khiến đường hầm giống như cung điện ngầm. Có tới hơn 60% hạng mục công trình xây dựng ngầm trong lòng núi với độ sâu vài trăm mét, với rất nhiều thiết bị máy móc khổng lồ. Quy mô lớn, kiến trúc hài hòa ẩn giữa núi rừng như hòa quyện với cảnh sắc sơn thủy hữu tình của dòng Sê San khiến điểm tham quan Thủy điện Ialy luôn trở thành điểm nhấn trong tour du lịch Tây Nguyên với một sự hấp dẫn lạ kỳ.
Con đường đi lên đập dâng, cửa nhận nước cách nhà máy khoảng 8km. Đập dâng dài 1.190m, cao 69m, thân đập được thiết kế hình vòng cung như muốn giữ lại hình dáng thác Yaly huyền thoại ngày xưa. Đứng trên đập phóng tầm mắt về thượng nguồn, thả hồn theo làn nước trong xanh, bạn sẽ thấy mảnh đất Tây Nguyên này như còn quá nhiều bí ẩn chưa được khám phá. Vì vậy, chuyến đi thuyền ngược dòng sông Sê San thưởng ngoạn không khí rừng núi Tây nguyên là không thể bỏ qua. Dù đi vào mùa hè rất nắng nóng, nhưng chỉ sau vài phút lênh đênh trên mặt hồ là không khí đã mát rượi. Mặt hồ lăn tăn gợn sóng cho ta cảm giác thích thú, lâng lâng khi được ngắm thiên nhiên, mây trời, sông nước Tây Nguyên trong khung cảnh thanh bình. Gần cửa nhận nước là Đài tưởng niệm hình bát giác (tượng trưng 4 phương 8 hướng) tọa lạc trên đỉnh đồi cao, trang trọng và uy nghiêm, nơi tri ân 32 cán bộ, công nhân đã hy sinh trong 10 năm xây dựng công trình (1993-2003).
Ông Tạ Văn Luận, giám đốc Công ty Thủy điện Yaly - cho biết, do yêu cầu an ninh cho thủy điện YaLy nên rừng đầu nguồn ở đây được quản lý rất nghiêm ngặt, việc chặt phá rừng được kiểm soát tốt. Tuy nhiên, công ty rất vất vả trong việc tuyên truyền vận động bà con không đốt rừng, phá nương làm rẫy. Đặc biệt, hồ Yaly rất nhiều cá, chủ yếu là cá chép, cá mè và cá lóc. Đây là nguồn cung cấp thực phẩm rất lớn cho cả Kon Tum lẫn Gia Lai.