Đảm bảo tiến độ cần sự nỗ lực từ nhiều phía
Tiền ẩn nguy cơ chậm
Trong 23 dự án, NPT giao Ban A miền Bắc quản lý 14 dự án và Ban A miền Trung quản lý 9 dự án. Theo ông Trần Quốc Lẫm - Phó Tổng giám đốc NPT, đa số các dự án này đều là các công trình đồng bộ với nguồn điện được đưa vào vận hành trong năm 2009 và một vài năm tới. Vì vậy, việc đảm bảo thi công công trình đúng tiến độ đã và đang là đường “găng” quan trọng đối với Tổng công ty. Hơn nữa, Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng yêu cầu các dự án lưới điện phải hoàn thành trước dự án nguồn để đón điện từ các nhà máy hòa vào lưới điện quốc gia. Tuy nhiên, tính đến ngày 6/5/2009, ngoại trừ đường dây 220 kV Quảng Ninh - Hoành Bồ (2x20,3 km), đoạn đường dây 220 kV, 500 kV đấu nối với Nhà máy Nhiệt điện Quảng Ninh phục vụ cho công tác phát điện của tổ máy số 1 được hoàn thành đóng điện, thì hầu hết các dự án còn lại đều phải lùi thời gian đóng điện hoặc thay đổi kế hoạch khởi công. Đường dây 500 kV Quảng Ninh - Thường Tín và Trạm biến áp 500 kV Quảng Ninh dự kiến hoàn thành trong tháng 6/2009, song đến nay mới đóng điện phía 220 kV Trạm biến áp 500 kV, phía 500 kV đang lắp đặt thiết bị. Phần đường dây, toàn tuyến có 361 vị trí cột với 148,7 km đường dây, thì cũng mới đúc dựng được 354 vị trí cột và kéo xong 107,2 km. Rồi các đường dây 220 kV vào Thủy điện Sê San 4-Pleku, Buôn Kuốp, Buôn TuaSrah, nhánh rẽ vào Thủy điện An Khê, Srêpok… cũng đang gặp nhiều vướng mắc, khó có thể hoàn thành đúng tiến độ như dự kiến.
“Nút thắt” giải phóng mặt bằng
Có lẽ đây là vướng mắc lớn nhất của hầu hết các dự án. Ngoài dự án đường dây 500 kV Sơn La – Hiệp Hòa chuẩn bị khởi công, đường dây 220 kV Quảng Ninh - Hoành Bồ, đoạn 220 kV- 500 kV đấu nối với Nhà máy Nhiệt điện Quảng Ninh đã đóng điện, còn 6 dự án đang triển khai đều bị ách tắc bởi thiếu mặt bằng. Theo NPT, để có mặt bằng đúc móng dựng cột đã khó, song khi triển khai kéo dây thì sự khó khăn, căng thẳng còn tăng hơn gấp bội. Ông Bùi Quang Cảnh, Phó Giám đốc Công ty Xây lắp điện 4 - đơn vị thi công đường dây 220 kV Quảng Ninh - Hoành Bồ than thở: “Cột đã dựng, muốn kéo dây thì phải vào khu đất nhà dân, dân cản thế là mất phí, kéo dây thì phải dựng dàn giáo lại phí, căng dây lên vướng vào mái nhà làm xô ngói, rơi ngói lại phải đền tiền… Có khi nào giá mấy viên ngói lên tới cả triệu đồng không?”.
NPT và các đơn vị thi công đều rất nỗ lực giải quyết những vướng mắc
Ông Phan Ngọc Đào - Phó trưởng Ban A miền Bắc cho biết, công tác đền bù giải phóng mặt bằng vô cùng gian truân và phức tạp. Người dân và chính quyền địa phương đều nắm rõ chính sách của Nhà nước mà cụ thể là quy định của Nghị định 106, nhưng muốn họ thực hiện lại không hề đơn giản”. Chưa nói đến công trình đi qua địa bàn nhiều tỉnh, chỉ đơn cử đường dây 220 kV Bản Lả - Vinh nằm trọn trong tỉnh Nghệ An mà tính chất phức tạp cũng không kém phần khủng khiếp. Toàn tuyến với 173,8 km mà chỉ còn 12 hộ dân kiên quyết không nhận đền bù, đưa ra những yêu cầu rất “oái oăm” như: Di chuyển ra khỏi hành lang trong khi đủ điều kiện tồn tại trong hành lang; đòi cấp bìa đỏ ở lô đất tái định cư rồi mới cho thi công; UBND xã yêu cầu bồi thường xây sân vận động… khiến cho tiến độ xây dựng đường dây liên tục bị kéo dài, gây thiệt hại rất lớn cho chủ đầu tư cũng như các nhà thầu. Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ chưa phát điện, nếu không, thiệt hại cho nền kinh tế đất nước còn đến mức nào?
Cần giải pháp đồng bộ
Để giải quyết dứt điểm những tồn tại, đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án lưới điện trọng điểm khu vực miền Bắc, miền Trung, NPT đã chỉ đạo các ban chức năng của Tổng công ty phối hợp chặt chẽ với các Ban quản lý dự án khẩn trương hoàn thành các thủ tục xét thầu, sớm phê duyệt kết quả các gói thầu và yêu cầu nhà thầu triển khai thực hiện. Những trường hợp đặc biệt, cần sự trợ giúp từ Tổng công ty, NPT sẽ cử cán bộ trực tiếp cùng tham gia quá trình xem xét hồ sơ với các Ban quản lý dự án để rút ngắn thời gian xét thầu. Đồng thời, lãnh đạo NPT sẽ thường xuyên kiểm tra, họp giao ban công trường với Ban quản lý dự án và các đơn vị tham gia thi công để kịp thời giải quyết những vướng mắc phát sinh.
Năng lực lưới truyền tải điện hiện chưa đáp ứng kịp tốc độ phát triển của các nguồn điện. Năm 2009, với dự kiến hệ thống điện sẽ được bổ sung 3.351 MW, thì NPT cùng với việc nỗ lực tháo gỡ khó khăn, tăng cường hơn nữa năng lực quản lý, cần tích cực thu xếp đủ nguồn vốn, đáp ứng tiến độ thanh toán; đồng thời nỗ lực kêu gọi sự ủng hộ của người dân, chính quyền các địa phương để dự án sớm có mặt bằng, đảm bảo tiến độ thi công công trình.
Đất nước đang chờ điện, các nguồn điện mới đang lần lượt vào vận hành, nếu không có lưới điện thì hậu quả sẽ tai hại biết bao. Nên chăng, mỗi người dân, mỗi địa phương hãy gạt bỏ lợi ích cá nhân, cục bộ địa phương, hy sinh cái lợi nhỏ trước mắt để góp phần tạo nên sự phát triển bền vững cho đất nước ngày mai.
Các dự án lưới điện trọng điểm miền Bắc, miền Trung
Lưới 500 kV:
. Đường dây: Sơn La - Hòa Bình và Sơn La - Nho Quan, Sơn La - Hiệp Hòa, Quảng Ninh -Thường Tín, Thủy điện Sơn La - Trạm 500 kV Sơn La; đấu nối Nhiệt điện Quảng Ninh.
. Trạm biến áp: Quảng Ninh, Sơn La, Hiệp Hòa.
Lưới 220 kV:
. Đường dây Bản Lả - Vinh, Hải Phòng- Vật Cách, Hải Phòng - Đình Vũ, Quảng Ninh - Hoành Bồ, Quảng Ninh - Cẩm Phả, Sekaman3 - Thạch Mỹ, rẽ nhánh TĐ An Khê, TĐ Sêrêpok3, Buôn kuốp -Buôn TuaSrah, Buôn TuaSrah - Đắc Nông, Sêsan4 - Plêiku.
. Trạm biến áp: Thái Bình, Hải Dương, Phủ Lý, Vân Trì, Thành Công, trạm cắt Thạch Mỹ.