Các nhà đầu tư ngược xu thế luôn cố gắng khai thác các nguyên lý của tài chính hành vi (lý thuyết dựa trên các phân tích tâm lý để giải thích những diễn biến bất thường trên TTCK) để giúp họ cẩn trọng hơn đối với các quyết định đầu tư của mình.
Nhà đầu tư ngược xu thế tin rằng, một phản ứng nào đó của các nhà đầu tư có thể dẫn đến việc định giá sai trên TTCK mà họ có thể khai thác được. Chẳng hạn, những thông tin không tốt về một cổ phiếu có thể khiến số đông nhà đầu tư bán tháo cổ phiếu này, kéo giá cổ phiếu xuống quá sâu, trong khi lại đánh giá quá thấp triển vọng kinh doanh tốt trở lại của công ty đó. Việc xác định được và mua vào những cổ phiếu bị đánh giá thấp như vậy và bán chúng ra sau khi công ty này đã hồi phục có thể giúp nhà đầu tư thu được lợi nhuận cao hơn mức bình quân thị trường. Tương tự, sự lạc quan thái quá của thị trường có thể dẫn đến việc đánh giá giá trị cổ phiếu cao một cách vô lý và trong khi các nhà đầu tư khác đổ xô mua cổ phiếu này thì nhà đầu tư ngược xu thế lại tránh đầu tư vì tin rằng mức giá này sau đó chắc chắn sẽ giảm xuống. Những nguyên tắc chung này có thể áp dụng khi đầu tư vào một cổ phiếu, một ngành, hay toàn bộ thị trường.
Các nhà đầu tư ngược xu thế đôi khi còn được coi là những người ưa chuộng thị trường giá xuống hơn. Tuy nhiên, nhà đầu tư ngược xu thế không phải là người có cái nhìn bi quan về kỳ vọng toàn thị trường, lúc nào cũng tin rằng cổ phiếu trên thị trường đang bị định giá quá cao hay cho rằng, những quan điểm của số đông luôn luôn sai. Thay vào đó, họ tìm kiếm những cơ hội để tiến hành những khoản đầu tư cụ thể khi phần đông các nhà đầu tư khác có vẻ như đã sai khi đi theo hướng ngược lại.
Cũng giống như đầu tư giá trị, nhà đầu tư ngược xu thế luôn tìm kiếm những cổ phiếu bị thị trường đánh giá sai, mua vào những cổ phiếu bị đánh giá quá thấp. Tuy nhiên, nhà đầu tư giá trị thường xác định loại cổ phiếu cần đầu tư thông qua các chỉ số tài chính như giá trị sổ sách hay P/E. Trong khi đó, nhà đầu tư ngược xu thế, có thể cũng dựa vào những thước đo ấy, nhưng ngoài ra còn quan tâm nhiều đến những thước đo về cảm xúc, tâm lý của các nhà đầu tư khác đối với loại cổ phiếu đó, như các tin tức về phân tích chiều bán và dự báo lợi nhuận, khối lượng giao dịch, các bình luận của các phương tiện thông tin đại chúng về công ty và triển vọng kinh doanh của nó…
Lưu ý
Yếu tố quan trọng để trở thành nhà đầu tư ngược xu thế thành công là xác định đúng cổ phiếu đang quá rẻ và sẽ có thể tăng trở lại, đồng thời chọn được thời điểm mua - bán thích hợp. Để làm được điều đó, nhà đầu tư phải kết hợp nhuần nhuyễn cả kỹ năng phân tích kỹ thuật và phân tích cơ bản. Một yếu tố khác cũng rất quan trọng là năng lực tài chính của nhà đầu tư. Đầu tư vào cổ phiếu loại này đòi hỏi phải có sự đa dạng hóa danh mục để giảm bớt rủi ro và có thể phải bị đọng vốn trong một thời gian khá dài.