Vận hành trực tuyến lưới điện tại 21 tỉnh thành phía Nam. Ảnh minh họa: Ngọc Hà - TTXVN.
Đây là một trong những bước quan trọng thực hiện chiến lược phát triển lưới điện thông minh theo đề án được Chính phủ phê duyệt.
Số hóa lưới điện miền Nam
Hiện nay EVN SPC đang quản lý khoảng 200 trạm biến áp 11kV với mỗi trạm cung cấp điện cho từ vài ngàn đến vài chục ngàn khách hàng tùy quy mô trạm, gồm hàng chục ngàn km đường dây điện truyền tải phân phối. Khi lưới điện xảy ra sự cố, các nhân viên kỹ thuật phải thông qua khách hàng phản ánh hoặc phải dò tìm thủ công để xác định nguyên nhân sau đó mới đề ra phương án sữa chữa.
Với trung tâm điều hành SCADA của EVN SPC, trung tâm này sẽ kết nối với hệ thống SCADA với các Công ty điện lực trực thuộc tại các tỉnh thành, từ đó giúp quá trình vận hành, xử lý, ngăn ngừa sự cố trên hệ thống lưới điện quả hơn nhiều so với cánh quản lý vận hành truyền thống trước đây.
Cụ thể, với hệ thống điều hành SCADA gần như toàn bộ các trạm biến thế, lưới điện được số hóa trên hệ thống máy tính. Chỉ cần theo dõi qua hệ thống máy tính, các nhân viên trực biết được tình hình vận hành thực tế trên lưới điện như: điện áp, dòng điện, công suất… để điều hành nguồn điện ổn định, hợp lý nhất.
Trường hợp sự cố hệ thống điện gặp sự cố, hệ thống SCADA cấp báo để các đơn vị quản lý đề ra các phương án khắc phục trong thời gian nhanh nhất.
Đáng chú ý, trong điều kiện mưa, gió, bão lũ… cần phải thao tác cắt điện các đường dây cũng như thực hiện cấp điện trở lại, nhân viên trực chỉ cần thao tác trên hệ thống SCADA mà không phải đến trực tiếp ra hiện trường.
Đối với những sự cố như vậy, trước khi có hệ thống SCADA thì muốn biết có sự cố thông thường phải nhờ người dân báo bị mất điện và mất thêm khá nhiều thời gian mới có thể dò tìm ra chính xác nguyên nhân, vị trí xảy ra sự cố. Vì vậy quá trình khắc phục sẽ kéo dài hơn.
Ông Hồ Quang Ái, Phó Tổng Giám đốc EVN SPC cho biết, việc xây dựng hệ thống SCADA là phù hợp với sự phát triển hiện đại hóa, tự động hóa trong ngành điện. Việc dưa vào hoạt động Trung tâm Điều hành SCADA nhằm đảm bảo cho việc quản lý và vận hành một hệ thống hiện đại, thực hiện kế hoạch khai thác hiệu quả và phát triển hệ thống SCADA của EVN SPC.
Kết nối hệ thống SCADA với điều độ hệ thống miền Nam
Dự án xây dựng hệ thống SCADA kết nối hệ thống lưới điện được EVN SPC triển khai từ năm 2012 có giá trị đầu tư lên tới 15,3 triệu USD với nguồn vốn từ Ngân hàng Thế giới (WB), sử dụng công nghệ từ tập đoàn Siemens (Đức). Quy mô dự án gồm một hệ thống SCADA chính, một hệ thống dự phòng kết nối lưới điện, trạm biến áp tại 21 tỉnh thành phía Nam.
Đến nay số lượng trạm biến áp kết nối với SCADA là 164 trạm. Từ chuyển giao kỹ thuật nước ngoài, các cán bộ EVN SPC tiếp tục kết nối toàn bộ 200 trạm biến áp trong năm 2017. Hệ thống SCADA này cũng sẽ kết nối đồng bộ về Trung tâm điều độ hệ thống điện miền Nam nhằm chia sẻ dữ liệu và thực hiện điều độ khi có yêu cầu.
Trong thời gian tới, EVN SPC tiếp tục nghiên phát triển giai đoạn hai cho hệ thống SCADA theo hướng thông minh hơn. Cụ thể ngoài việc phát hiện sự cố, hệ thống SCADA mới sẽ được lập trình tự động cắt điện trong phạm vi nhỏ nhất.
Mặt khác so với cách quản lý vận hành trước đây (mỗi trạm biến áp có khoảng 10 người trực), với hệ thống SCADA việc bật mở các thiết bị đóng cắt…điều thực hiện thao tác trên máy tính, vì vậy EVN SPC sẽ giảm số lượng người trực tại các trạm này còn khoảng hai người một trạm. Thời gian tới, EVN SPC cũng chuẩn bị đưa vào vận hành các trạm 110 kV không người trực.
Trong 6 tháng đầu năm 2017, EVN SPC đã thực hiện được khối lượng đầu tư với tổng giá trị là 2.631 tỷ đồng, đạt 32,42% và giải ngân được 2.096 tỷ đồng, đạt 25,82% so với kế hoạch. Về tiến độ, EVN SPC đã khởi công được 26/16 công trình; hoàn thành đóng điện đưa vào vận hành 19/11 công trình lưới điện 110kV.
Tổng khối lượng đã đưa vào vận hành bao gồm 25km đường dây xây dựng mới, 43km đường dây cải tạo nâng cấp và tổng dung lượng tăng thêm là 870MVA.