Thủy điện Buôn Kuốp
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hầu hết các công trình nguồn điện chậm tiến độ, trong đó nổi bật là năng lực nhà thầu yếu về tài chính, thiết bị công nghệ, thiếu cán bộ quản lý, điều hành giỏi và công nhân tay nghề cao, giàu kinh nghiệm, gần đây lại gặp thêm khó khăn trong việc giải ngân. Trong nửa đầu năm nay, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) có 14 dự án thuỷ điện và nhiệt điện đang thi công, nhưng không thể giải ngân tiếp. Các dự án nguồn điện hiện chưa thu xếp được vốn, gồm: Thủy điện Huội Quảng - Bản Chát có công suất lắp đặt 780 MW; Nhiệt điện Uông Bí mở rộng 2 (công suất 300 MW); Nhiệt điện Quảng Ninh 2 (công suất 600 MW). Các dự án lưới điện 220 - 500 kV cũng chưa thu xếp được vốn. Để giải quyết một phần nhu cầu vốn, EVN đã phải tạm bố trí một phần vốn để thanh toán cho khối lượng thực hiện xong đã có phiếu giá mà ngân hàng chưa thanh toán.
Bốn ngân hàng có nguồn tín dụng lớn đối với ngành Điện là Ngân hàng Ngoại Thương, Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Đầu tư và Phát triển Việt Nam. Song đến hết tháng 6/2008, việc cung ứng vốn để thi công, xây lắp nhiều dự án thuỷ điện, nhiệt điện, lưới điện vẫn gặp nhiều khó khăn, trong đó có việc các bên chưa thống nhất được lãi suất vốn vay. Nếu tình trạng này kéo dài thì chỉ riêng việc chưa giải ngân được nhu cầu vốn vay thương mại từ nay đến cuối năm, các dự án Thuỷ điện Bản Vẽ, Buôn Kuốp, Srepok 2, Sông Tranh 2, Sê San 4, A Vương, An Khê- Kanak, Sông Ba Hạ, Đồng Nai 3 và 4 và dự án Nhiệt điện Uông Bí mở rộng 2 có tổng công suất lắp đặt 2.443 MW với sản lượng điện trung bình gần 11 tỷ kWh/năm sẽ bị chậm tiến độ ít nhất một năm. EVN không đủ khả năng triển khai tiếp các dự án Thuỷ điện Huội Quảng - Bản Chát, có sản lượng điện hàng năm đến trên 3 tỷ kWgiờ nằm trong Quy hoạch điện VI đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, khiến công trình trọng điểm này có thể chậm tiến độ ít nhất một, hai năm, dẫn đến kéo dài tình trạng nước ta tiếp tục thiếu điện gay gắt.
Nhằm khắc phục tình trạng nói trên, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã chỉ đạo các ngân hàng liên quan phải thực hiện đúng các hợp đồng tín dụng đã ký với EVN; kịp thời giải ngân các khoản vay trên cơ sở đàm phán điều chỉnh lại mức lãi suất phù hợp với tình hình mới, đảm bảo lợi ích hài hòa giữa ngân hàng và EVN, dứt khoát không để những vướng mắc làm ảnh hưởng đến tiến độ xây dựng các công trình nguồn điện. Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cũng đã và đang chỉ đạo sát sao Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, Tập đoàn Than và Khoáng sản, Tổng Công ty Sông Đà, Tổng Công ty Lắp máy Việt Nam tập trung nguồn lực thi công, lắp đặt các nguồn điện do mình làm chủ đầu tư để đưa vào vận hành đúng tiến độ, nhằm góp phần giảm thiểu tình trạng thiếu điện gay gắt hiện nay.
Thực hiện sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, EVN đang cùng với nhà thầu tập trung mọi nguồn lực thi công, lắp đặt 28 công trình nguồn điện sẽ đưa vào vận hành trong năm nay và năm 2009. Trong đó, các công trình Thuỷ điện A Vương (công suất 210 MW), Buôn Kuốp (công suất 280 MW), Pleikrong (công suất 100 MW), Sông Ba Hạ (công suất 220 MW) và Tuyên Quang (2 tổ máy 2 và 3 công suất 228 MW) đi vào hoạt động trong 6 tháng cuối năm nay. Đồng thời, đôn đốc sửa chữa máy biến áp đầu cực của Nhà máy Nhiệt điện Uông Bí mở rộng 1 (công suất 300 MW) để sớm trở lại hoạt động ổn định, an toàn.
Tình hình thiếu điện gay gắt hiện nay chỉ được cải thiện một phần đáng kể khi 2 nhà máy nhiệt điện khí Cà Mau và Nhơn Trạch I, do Tập đoàn dầu khí Quốc gia Việt Nam làm chủ đầu tư có tổng công suất 1.950 MW vận hành ổn định liên tục. Cuối tháng 7 này, lưới điện quốc gia có thêm 150 MW công suất khả dụng của Nhà máy nhiệt điện khí Nhơn Trạch I (do Lilama làm tổng thầu EPC khởi công ngày 24/03/2007, công suất thiết kế 450 MW, gồm 2 tuabin khí 150 MW và một tuabin hơi 150 MW. Sau 14 tháng thi công, tổ máy tuabin khí số I công suất 150 MW đã hoà vào lưới điện quốc gia ngày 22/05/2008 và bàn giao cho chủ đầu tư ngày 30/06/2008. Tổ máy tuabin khí số 2 đã phát điện đến công suất thiết kế 150 MW vào cuối tháng 7/2008. Dự kiến, tháng 3/2009, tổ máy tuabin hơi công suất 150 MW sẽ chính thức hoà lưới điện quốc gia. Khi vận hành toàn bộ 3 tổ máy, Nhà máy điện khí Nhơn Trạch I sẽ cung cấp cho lưới điện quốc gia mỗi năm 2,5 tỷ kWh. Nhà máy nhiệt điện khí Cà Mau I và II có tổng công suất lắp đặt 1.500 MW với sản lượng điện bình quân mỗi năm lớn hơn Nhà máy thuỷ điện Hoà Bình. Trong đó, Nhà máy nhiệt điện khí Cà Mau I công suất 750 MW đã chính thức vận hành và phát điện thương mại đầu quý 2 năm nay và Nhà máy Nhiệt điện khí Cà Mau II công suất 750 MW đã chính thức hoà vào lưới điện quốc gia giữa tháng 6 năm nay./