Hiệu chỉnh chạy không tải tổ máy số 4 - Thủy điện Sơn La. Ảnh: Ngọc Hà
Khu vực cửa nhà máy lác đác vài bóng người qua lại. Con đập kỳ vĩ cao tới 138,1m với cao trình đỉnh đập 228,1m trầm mặc nằm vắt qua dòng sông Đà trông thật nhàn hạ thư thái. Chỉ tới khi xuống dưới hầm máy mới thấy không khí làm việc hối hả thật sự của công trường. Bóng áo xanh của những người thợ LiLama pha lẫn màu áo nõn chuối của thợ Sông Đà, màu áo ghi của các kỹ sư giám sát và màu áo cam đặc trưng của thợ điện tạo nên bức tranh đa màu sắc thật vui nhộn. Trời rét căm căm nhưng lưng áo ai cũng ướt đẫm mồ hôi vì nóng và tiếng ồn chát chúa của máy móc động cơ xen lẫn âm thanh đều đều của 3 tổ máy đang vận hành, tổ máy 4 vừa chạy không tải thành công đang được hiệu chỉnh để chuẩn bị hòa lưới vào 21/12. Trong hầm máy, hàng nghìn công nhân Lilama 10 vẫn miệt mài lắp đặt roto cho tổ máy 5, chuẩn bị stato cho tổ máy 6 để đảm bảo hoàn thành công trình vào năm 2012. Hỏi về tiến độ, mấy anh thợ trẻ của Lilama cười phấn khởi: Còn nhiều vất vả nhưng chắc chắn sẽ hoàn thành đúng tiến độ. Thành công đến 4 tổ máy là kinh nghiệm “đầy mình” rồi. Với 2 tổ máy còn lại chỉ là vấn đề thời gian thôi..
Ông Nguyễn Hồng Hà, trưởng Ban quản lý dự án Thủy điện Sơn La cho biết: Ngoài việc lắp đặt các tổ máy, các hạng mục của tuyến áp lực như cửa nhận nước, đập không tràn, công trình xả lũ đều được hoàn thành nghiệm thu đưa vào vận hành tham gia chống lũ theo quy trình. Công tác nghiệm thu, thanh toán đảm bảo kịp thời. Công tác thu dọn, giải phóng lòng hồ đã hoàn thành đảm bảo đủ điều kiện tích nước hồ chứa theo quy định. Công tác vận chuyển thiết bị các tổ máy cũng đã nắm được phần chủ động. Hiện toàn bộ máy móc thiết bị của tổ máy 5,6 đã được đưa về vị trí tập kết tại công trường, chỉ còn bánh xe công tác của tổ máy số 6 sẽ về trong tháng 01/2012. Các hạng mục công trình xây dựng cũng đã cơ bản hoàn thành; thực hiện tích nước hồ chứa lên mực nước dâng bình thường 215m; các tổ máy 1,2, 3 đều hoạt động rất ổn định và đã đạt 5 tỷ kWh vào 15/12/2011. Các thông số quan trọng của tổ máy như độ đảo, độ rung, nhiệt độ tại ổ hướng, ổ đỡ tuốc bin, nhiệt độ máy phát đều đạt tiêu chuẩn kỹ thuật. Hệ thống các thiết bị điện đấu nối lưới điện quốc gia, như máy biến áp tăng áp từ 18 kV lên 500 kV, hệ thống phân phối 500 kV đều ổn định, chính xác, chưa có một sự cố nào xảy ra. Công việc hiệu chỉnh tổ máy 4 đang dược tiến hành rất khẩn trương để có thể phát điện hòa lưới vào tháng 21/12/2011. Cùng với việc tổ hợp và lắp đặt stato và ro to tổ máy số 5 và số 6, các hạng mục công trình chính và lắp đặt các thiết bị cơ khí thủy công đều đáp ứng tiến độ chống lũ và tích nước hồ chứa.
Đặc biệt, công tác quản lý chất lượng công trình được thực hiện đầy đủ. Qua các đợt kiểm tra đột xuất và định kỳ, Hội đồng nghiệm thu Nhà nước các công trình xây dựng đều kết luận chất lượng xây dựng công trình đạt theo yêu cầu thiết kế.
Về hệ thống điện đấu nối với Nhà máy thủy điện Sơn La, ông Trần Quốc Lẫm, phó TGĐ Tổng Công ty truyền tải điện quốc gia cho biết, đường dây 500kV Sơn La - Hiệp Hòa đã hoàn thành đổ bê tông 543 móng cột và dựng được 528/551 cột; thi công kéo dây được 180/269 km. Đã hoàn thành bàn giao mặt bằng phần móng 551/551 vị trí móng cột, riêng phần hành lang đường dây còn gần 50 km chưa được bàn giao. Trạm biến áp 500kV Hiệp Hoà đã đóng điện xong. Theo kế hoạch, tháng 3/2012, các tuyến đường dây sẽ đảm bảo vận hành đúng tiến độ phát điện tổ máy số 5 và 6.
Hiện Ban chỉ đạo Nhà nước đang yêu cầu các bên liên quan tập trung xây dựng và hoàn thiện các công trình hạ tầng tại các khu, điểm tái định cư (TĐC); đẩy mạnh nghiệm thu, thanh toán và bàn giao đưa vào sử dụng các công trình đã hoàn thành; hoàn thiện thủ tục để giải ngân vốn và quyết toán. Đẩy nhanh công tác thu hồi, giao đất sản xuất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân TĐC. Chuyển đổi ngành nghề cho các hộ dân TĐC phi nông nghiệp. Thực hiện tốt công tác khuyến nông, khuyến lâm, tổ chức tập huấn chuyển giao kỹ thuật nông, lâm nghiệp, hướng dẫn xây dựng phương án sản xuất cho các hộ dân TĐC để ổn định sản xuất và đời sống cho bà con tại nơi ở mới. Hoàn thành kiên cố hóa tuyến đường Quốc lộ 12; hoàn thành quyết toán các công trình giao thông tránh ngập trước tháng 8/2012.
Theo đánh giá của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải, việc lắp đặt thành công và đưa vào hoạt động tổ máy số 4 một lần nữa khẳng định tiến độ còn lại của công trường thủy điện Sơn La chắc chắn sẽ về đích đúng hẹn, góp phần giảm khó khăn cung cấp điện trong năm 2011 và 2012. Đây cũng là tiền đề quan trọng cho việc đảm bảo tiến độ của thủy điện Lai Châu, bởi vì, toàn bộ nhân lực vật lực ở Thủy điện Sơn La sẽ được Thủy điện Lai Châu tiếp quản. Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các lực lượng thi công trên công trình thủy điện Sơn La phát huy tinh thần làm việc có hiệu quả để đưa tổ máy số 4 chính thức phát điện lên lưới quốc gia vào ngày Truyền thống ngành Điện Việt Nam 21/12. Đồng thời, đưa tổ máy số 5 và 6 vào vận hành đúng tiến độ, đảm bảo tiến độ hoàn thành xây dựng và lắp đặt toàn bộ Nhà máy vào cuối năm 2012, đúng kế hoạch Quốc hội và chính phủ đã giao.
Ngọc Loan