Khó chồng lên khó
Từ Hà Nội lên Na Hang khoảng 300 km với những cung đường ngoằn ngoèo, nhiều khúc cua tay áo. Nhờ có những câu chuyện tiếu lâm, những trận cười nghiêng ngả giúp tôi bớt đi phần nào mệt mỏi. Tôi nghe loáng thoáng mấy nhà báo đã từng lên Na Hang “an ủi” nhau: Gian khổ thế này chưa thấm vào đâu, phải đến tận nơi mới hiểu thế nào là công việc và cuộc sống của thợ truyền tải Na Hang.
Nằm khá xa khu dân cư, “đại bản doanh” của những người thợ đường dây nép giữa trảng rừng được bao quanh bởi những triền núi nhấp nhô. Tiếp chúng tôi trong căn nhà lợp tạm, anh Vi Văn Lâm - Đội trưởng đội Đường dây Na Hang - vui vẻ: “Các anh chị thông cảm vì trụ sở còn sơ sài lắm. Có thể tóm tắt lại mấy từ: Khó chồng lên khó!”.
Anh Lâm cho biết, đội đường dây 220KV Na Hang chỉ có 13 người, nhưng quản lý vận hành 113 km đường dây 220kV mạch kép trên địa hình toàn rừng sâu, núi cao. Để giữ cho đường dây thông suốt, hàng ngày, các anh phải băng rừng, lội suối để phát dọn hành lang tuyến, phát hiện, xử lý sự cố. Khổ nhất là vào mùa mưa bão, cả đội phải trực 24/24 giờ, chuẩn bị sẵn sàng để kịp thời phát hiện và xử lý những cây cao có khả năng đổ gẫy, đắp kè lại những móng cột có nguy cơ bị xói lở, khơi thông nguồn lạch, khe suối để đảm bảo thoát nước. Điển hình là vụ sạt lở móng cột năm 2008. Vì trời mưa to, đường bị bùn ngập đến đầu gối, ô tô không thể vào tận chân cột, các anh phải chia nhau mang vác thiết bị, cuốc bộ 2 ngày 1 đêm mới đi được hơn 12 km đường rừng đến nơi xảy ra sự cố. Làm việc cật lực, ăn uống “dã chiến” với bánh mì và nước lọc. Thế nhưng vẫn chưa vất vả bằng đêm mưa bão tháng 5/2007. 23 giờ nghe tin trận bão gây sự cố, các anh phân công nhau cứ 2 người 1 cặp lần đên từng cột điện để phát hiện vị trí gây sự cố. Lúc vào còn dễ, khi quay ra nhiều người mất phương hướng vì cây đổ ngổn ngang, Đã thế, điện thoại, bộ đàm đều không liên lạc được. Nhiều anh bị lạc, phải mò mẫm cả đêm trong rừng. Đội trưởng thì cứ loanh quanh ở nơi hẹn tập kết không dám về nhà. Gần 4 giờ sáng, đội trưởng mới thở phào nhẹ nhõm khi điểm quân không thiếu ai.
Chưa kể đến những khó khăn về công tác đền bù, giải phóng mặt bằng hành lang tuyến. Giải thích không dễ vì ở đây có tới 16 dân tộc với những khác biệt về ngôn ngữ, phong tục, tập quán. Các anh phần lớn là dân miền xuôi, nên phải học tiếng địa phương để nói chuyện với bà con, tìm hiểu phong tục tập quán từng dân tộc, xây dựng mối quan hệ với chính quyền địa phương, với trưởng thôn, già bản để tranh thủ sự giúp đỡ, tạo điều kiện của họ trong công việc...
|
Chính các anh đã tạo nên sức hút cho Na Hang. 13 người lính đường dây đã, đang và sẽ luôn gắn bó với Na Hang như ngôi nhà thứ hai của mình, để rồi những lúc đi xa, bỗng lại bùng lên nỗi nhớ Na Hang. |
Đến vị trí 217 đường dây 220kV Hà Giang - thủy điện Tuyên Quang, là vị trí gần trụ sở, dễ đi nhất nhưng chúng tôi vẫn không khỏi “choáng” khi thấy đường đi nhỏ hẹp, không có vật dụng, thiết bị an toàn nào trợ giúp. Bên trái là cỏ lau um tùm, bên phải là lòng hồ sâu hun hút. Do tối hôm trước vừa mới có trận mưa nhỏ nên đường đi khá trơn, lại chưa quen địa hình, chúng tôi thận trọng dò từng bước mà vẫn bị trượt chân. Tôi chỉ đi người không mà còn vậy, anh em nơi đây còn phải mang vác thiết bị lên tuyến thì sự hiểm nguy còn nhân gấp bội. Các anh còn thường xuyên treo mình trên cột cao giữa thời tiết khắc nghiệt, đối mặt với hiểm nguy từ thú dữ, rắn, vắt rình rập bên cạnh đường đi.
Quyết tâm “bám trụ”
Na Hang thật vất vả và gian khổ, vì vậy cũng không khó hiểu khi một số anh em mới vào nghề đã sớm nản lòng, bỏ “rừng” về “phố”. Thế nhưng, “lửa thử vàng, gian nan thử sức”, trong khó khăn, gian khổ mới thấy hết được bản lĩnh, tâm huyết và nhiệt tình của 13 anh em trong đội. Riêng đội trưởng Lâm đã có hơn 20 năm trong nghề truyền tải, 6 năm làm bạn với miền rừng núi này. Người ít, việc nhiều, Tết cũng phải thay nhau trực, hầu như thời gian các anh dành cho gia đình rất ít. Đã rất nhiều lần anh Lâm muốn xin chuyển nghề để đỡ đần cho vợ con nhưng công việc bộn bề cứ cuốn anh đi. Ngoảnh lại đã hơn 20 năm. Nhưng chính anh lại “trấn an” chúng tôi: “Các anh chị cứ yên tâm, chúng tôi xác định đã nhận công việc thì phải làm tốt. Cấp trên sẽ luôn ghi nhận và có những chế độ quan tâm xứng đáng”. Đội trưởng Lâm không chỉ truyền tình yêu công việc cho anh em trong đội, mà còn truyền lửa nhiệt huyết cho chúng tôi ở đây.