Thị trường điện cạnh tranh: Chưa tác động tới người tiêu dùng
Thứ năm, 30/6/2011 | 14:24 GMT+7
<p style="text-align: justify;">Chuẩn bị cho ngày khởi động thị trường phát điện cạnh tranh (VCGM) thí điểm vào 1/7 tới, các đơn vị liên quan đã hoàn tất công tác chuẩn bị cơ sở hạ tầng, tập dượt các kỹ năng, thao tác trong quá trình tính toán, chào giá bán điện ra thị trường và thanh toán</p>
<p> </p>
<p style="text-align: center;"> </p>
<p style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;"><span style="color: rgb(0, 0, 128);">A0- Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia</span></span></p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><span style="font-size: small;">Để thị trường VCGM đảm bảo thành công, không gây hỗn loạn thị trường, công tác chuẩn bị cơ sở hạ tầng và thực hiện vận hành thí điểm đã và đang được tiến hành hết sức thận trọng. Mục tiêu lớn nhất của giai đoạn thí điểm là thử nghiệm, tập dượt và đánh giá sự biến động của chi phí khâu phát điện và doanh thu của các nhà máy. Theo đó, thị trường VCGM thí điểm sẽ kéo dài từ 1/7/2011 đến hết 2011 và được chia làm 3 giai đoạn nhỏ: Giai đoạn 1 (khoảng 1- 2 tháng đầu) sẽ vận hành theo thị trường ảo. Tất cả các nhà máy thuộc đối tượng tham gia VCGM đều phải tham gia chào giá. </span></p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><span style="font-size: small;">Tuy nhiên, việc chào giá, lập lịch và thanh toán chỉ thực hiện trên giấy để các đơn vị làm quen. Việc điều độ và thanh toán thực tế vẫn thực hiện theo hợp đồng như hiện nay. Thời gian này các nhà máy chưa bị bất kỳ ảnh hưởng nào đến chi phí phát điện. Giai đoạn 2 (khoảng 1-2 tháng tiếp theo) việc chào giá, xếp lịch và huy động sẽ bắt đầu thực hiện theo bản chào nhưng việc thanh toán vẫn thực hiện theo giá hợp đồng hiện tại. Vì vậy sẽ ảnh hưởng một phần đến chi phí phát điện và doanh thu của các nhà máy điện. Giai đoạn 3 (khoảng 4-5 tháng tiếp theo) sẽ thực hiện chào giá, xếp lịch và huy động theo bản chào, việc tính toán thanh toán sẽ theo thị trường nhưng chỉ thực hiện thanh toán thực tế theo thị trường với các đơn vị có đủ điều kiện tham gia thị trường VCGM. Khi đó, các nhà máy tham gia thị trường điện sẽ chịu tác động trực tiếp đến giá điện và doanh thu.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="font-size: small;"><br />
Một trong những vấn đề được dư luận quan tâm nhất hiện nay là liệu có đảm bảo tính công khai, minh bạch trên thị trường VCGM? Bởi lẽ, EVN đang quản lý trên 60% tổng công suất đặt toàn hệ thống. Toàn bộ khâu truyền tải, điều độ và phân phối đều do các đơn vị hạch toán phụ thuộc, hạch toán độc lập trực thuộc EVN nắm giữ. Tuy nhiên, ông Ngô Sơn Hải, giám đốc Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) cho biết, tất cả các thông tin vận hành, điều độ, bảng chào giá của các đơn vị đều được công khai trên trang website của trung tâm. Trước 15 giờ ngày hôm trước, A0 sẽ công bố công suất huy động, giá chào của các nhà máy và danh sách các tổ máy được huy động. Đồng thời, cảnh báo khả năng thiếu công suất có thể xảy ra nếu có sự trục trặc từ các tổ máy. Tất cả các đơn vị liên quan đều có thể truy cập. Kể  cả các hóa đơn thanh toán cũng sẽ được công khai để các đơn vị kiểm tra đối chiếu trước khi thực hiện thanh toán thực sự.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="font-size: small;"><br />
Khác với các mặt hàng khác, khi tham gia thị trường, các doanh nghiệp sẽ phải cố gắng giảm giá để nâng cao sức cạnh tranh. Tuy nhiên, với thị trường điện, do giá điện hiện nay chưa phù hợp, chưa đảm bảo tích lũy và tái sản xuất cho doanh nghiệp, chưa khuyến khích, thu hút đầu tư, trong khi công suất nguồn chưa đủ. Vì vậy, EVN phải tận mua tất cả các nguồn dù giá thấp hay cao. Đo đó, thời điểm trước mắt, giá điện các nhà máy chào bán có thể sẽ không rẻ, thậm chí còn cao hơn. Tuy nhiên, người tiêu dùng chưa bị ảnh hưởng bởi vì việc tăng giá điện bán lẻ tới người tiêu dùng hiện nay vẫn do Chính phủ hoặc Bộ Công Thương quyết định. Hy vọng về lâu dài, thị trường điện sẽ khuyến khích đầu tư vào nguồn tốt hơn, hệ thống điện có nguồn dự phòng, hoạt động điện lực tốt hơn, người tiêu dùng sẽ có cơ hội lựa chọn và khi đó, giá điện sẽ có xu hướng rẻ hơn.<br />
</span></p>
Ngọc Loan