Đập tràn công trình TĐ Sơn La - hạng mục do Cty CP Sông Đà 7 thi công xây dựng
Đó là cơ sở quan trọng để Bộ LĐTBXH ban hành thông tư hướng dẫn thực hiện chế độ tiền lương, phụ cấp lương và ăn giữa ca tại các công trình TĐ đặc thù. Song, trước việc tăng giá của nhiều mặt hàng thiết yếu trên thị trường, đời sống của CNLĐ càng khó hơn, cần được sự động viên tiếp tục ngay từ các chế độ, chính sách.
Kiến nghị của CĐ và chuyên môn
Trong tổng số hơn 245.000 CNVC-LĐ tại các đơn vị thuộc Bộ XD, thì số LĐ làm việc tại vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, nơi có nhiều người dân tộc thiểu số (chủ yếu khu vực SXKD) chiếm khoảng 21%. Vì thế, CĐXD VN chú trọng đến đối tượng này và tăng cường tham gia kiểm tra, giám sát thực hiện chế độ chính sách đối với NLĐ. Trên cơ sở đó kiến nghị với cơ quan quản lý những giải pháp nhằm khắc phục khó khăn, tồn tại để đảm bảo quyền lợi NLĐ.
Đợt kiểm tra tại các công trình TĐ Sê San 3, Sê San 3A, Sê San 4 (Gia Lai), A Vương (Quảng Nam) và Bản Vẽ (Nghệ An) - do CĐXD VN và Bộ XD tổ chức với sự tham gia của chuyên môn và CĐ TCty Sông Đà, TCty Licogi-đã tập trung vào các nội dung: Sử dụng, quản lý LĐ; thực hiện chế độ tiền lương, thu nhập của CNLĐ; chế độ BHXH, BHYT; công tác BHLĐ; chăm lo đời sống, sinh hoạt của CNLĐ. Qua kiểm tra cho thấy còn nhiều khó khăn đối với DN và NLĐ, do vậy đoàn kiểm tra đã có một số kiến nghị. Trong đó, đề nghị Nhà nước và các bộ, ngành chức năng nghiên cứu tạo điều kiện về cơ chế, chính sách để thu hút LĐ, nhất là các kỹ sư giỏi, CN tay nghề cao. Nhà nước đã có các chế độ tiền lương và phụ cấp đặc thù cho các công trình được xây dựng ở vùng sâu, vùng xa, hải đảo... vì vậy khi lập dự toán cho các công trình được xây dụng ở các vùng, miền đó, các ngành và đơn vị cần tính toán xét duyệt đầy đủ các chế độ tiền lương và phụ cấp đặc thù ngay từ khi lập dự toán và áp dụng ở mức cao nhất để đảm bảo thu nhập và đời sống NLĐ, đồng thời để động viên NLĐ gắn bó làm việc tại công trình. Chế độ ăn ca ở một số công trình TĐ được tính vào tổng dự toán công trình, song quá trình tổ chức thực hiện còn nhiều khó khăn, thậm chí tiền ăn ca phải chịu thuế VAT...
Chế độ chính sách: Cần tiếp tục được điều chỉnh
Theo thoả thuận của Bộ LĐTBXH tại các văn bản 4414 (2003), 4424 (2007), 4576 (2007) thống nhất để CNVC trực tiếp tham gia xây dựng các công trình: Hồ chứa nước Cửa Đạt (Thanh Hoá); TĐ Buôn Kuốp, Buôn Tua Sa (Đắc Lắc), Ngòi Phát (Lào Cai) được hưởng chế độ tiền lương, phụ cấp lương như quy định tại các Thông tư số 28/2005 và số 12/2007 của Bộ LĐTBXH. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau. Ngày 7.5.2008, Bộ XD đã có ý kiến với Bộ LĐTBXH về thực hiện chế độ ăn giữa ca tại các công trình TĐ. Hiện nay, mức ăn giữa ca ấn định là 5.000đ/người/ngày (không phải chịu thuế VAT nữa) không còn phù hợp với giá cả thị trường và sau nhiều lần Nhà nước điều chỉnh mức lương tối thiểu chung, nên chất lượng bữa ăn giữa ca không đảm bảo như các công trình trước đây. Bộ XD đề nghị nên áp dụng mức ăn giữa ca 20.000đ/người/ngày.
Trên cơ sở báo cáo thực trạng chế độ phụ cấp đối với CNVC-LĐ ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số, mới đây Bộ XD đã có văn bản gửi Bộ Nội vụ kiến nghị sửa đổi các chế độ phụ cấp, trợ cấp hiện hành theo hướng mở rộng quan hệ tiền lương tối thiểu và tối đa từ 1-30 lần để tiếp cận quan hệ tiền lương giữa các nước phát triển trong khu vực về phụ cấp thu hút, một số công trình đặc biệt được liên bộ cho phép áp dụng phụ cấp thu hút mức tối đa không quá 30% lương cấp bậc, chức vụ, lương chuyên môn, nghiệp vụ theo Thông tư liên tịch số 10/2005/TTLT-BNV-BLĐTBXH-BTC nhằm khuyến khích NLĐ đến làm việc ở vùng sâu, vùng xa. Nhưng khi ban hành chế độ phụ cấp này vẫn duy trì cơ chế bao cấp “xin-cho”. Ngoài các yếu tố tiền lương và phụ cấp theo quy định của pháp luật, phải kể đến các chi phí khác như đào tạo lại, chỗ ở của gia đình, gián đoạn công việc do tính chất nghề nghiệp, tuyển LĐ, thưởng theo lương, chi phí bảo hiểm...
Dù còn một số vướng mắc, nhưng phải khẳng định rằng mức lương và phụ cấp áp dụng trong thời gian qua đã bước đầu thu hút động viên được cán bộ và NLĐ đến làm việc tại các vùng sâu, vùng xa. Với trách nhiệm của CĐ ngành, theo Trưởng ban
CS-KT CĐ XDVN Nguyễn Văn Hào, dự kiến thời gian tới CĐ ngành tiếp tục phối hợp với Bộ XD và một số bộ, ngành liên quan tổ chức, kiểm tra thực hiện chế độ chính sách, trong đó có chế độ đặc thù đối với các công trình TĐ để thực thiện các chế độ chính sách theo đúng các văn bản đã quy định.