Điều không thể tưởng tượng nổi ấy là tâm điểm của các cuộc thảo luận về biến đổi khí hậu. Một thông điệp “xanh”, tức là sử dụng ít năng lượng hơn, sẽ không thể giải quyết nổi vấn đề trừ phi ngừng phát triển kinh tế. Nếu không làm như vậy thì bất cứ sự tiết kiệm năng lượng nào đều không có nghĩa lý gì do mức tiêu thụ theo đầu người cao hơn. Và nếu như lời tiên đoán khủng khiếp của các nhà hoạt động môi trường trở thành hiện thực trong bối cảnh giá dầu thế giới tăng cao kỷ lục thì kết cục của thế giới đang tới rất gần, do nguồn dầu mỏ sắp cạn kiệt.
Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người đều bi quan như thế. Trong suy nghĩ của nhóm các nhà vật lý, sinh học và kỹ sư, một thế giới thay thế đang dần được định dạng. Báo cáo đặc biệt về vấn đề này đã mô tả rằng, kế hoạch về sự kết thúc của nền kinh tế phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch đang được đặt ra và đó không phải là sự tự trừng phạt. Những phương án mới về công nghệ năng lượng đang lôi cuốn con người và chính con người đã cam kết về một thế giới với sự thay đổi từ trong nhận thức, song thế giới mới được hứa hẹn sẽ rất tiện nghi, thậm chí còn tiện nghi hơn cả ngày nay.
Thời điểm hệ trọng
Nguồn năng lượng thay thế được coi như một giải pháp cho tình hình hiện nay. Các cối xay gió và tấm pin năng lượng Mặt Trời được xem là cách sản xuất đủ lượng điện cần thiết cho một thế giới đầy tư lợi, nơi các tuốcbin hoạt động suốt đêm ngày. Tuy nhiên, những yếu tố của nguồn năng lượng mới cũng phải được nghiên cứu kỹ, để nó vừa có lợi cho môi trường, vừa có lợi cho túi tiền của người tiêu dùng.
Để thay thế dầu mỏ, nhân tố rẻ cũng có vấn đề. Nhiên liệu sinh học hay pin năng lượng cung cấp cho xe hơi trong tương lai có thể còn cao hơn giá dầu hiện nay. Tuy nhiên, giá hôm nay khác với giá ngày mai. Giá dầu có thể giảm, song giá nhiên liệu sinh học có thể lại tăng lên. Giá điện có thể rẻ hơn giá dầu trong tương lai, và ngày mai thôi, ô tô điện có thể dễ dàng nạp điện từ ổ cắm thay vì phải bơm xăng như hiện nay. Khác với ô tô chạy bằng pin nhiên liệu hyđrô, một sản phẩm mới mà Honda vừa cho ra mắt, ô tô chạy bằng pin điện không cần ống dẫn mới để cung cấp năng lượng. Đường dây hiện nay thừa sức để người ta có thể sử dụng tốt hơn tính năng của các trạm điện.
Giá cả luôn đúng
Các nguồn năng lượng truyền thống dần được thay thế. Phong điện đang đảm trách vai trò như của khí đốt tự nhiên - nguồn năng lượng đang tăng giá theo giá dầu. Giá phong điện đã gần bằng giá than. Giá năng lượng Mặt Trời sau một vài năm thấp hơn, dự kiến cũng sẽ ngang với giá phong điện khi hệ thống hiện đại hơn được đưa vào vận hành. Cả hai ngành công nghiệp phong điện và năng lượng Mặt Trời đã rất “thành công” trong việc đẩy giá thành sản phẩm lên cao, khiến than trở thành nguyên liệu phát điện rẻ nhất, cho dù nguồn năng lượng này phải trả thuế vì nó sản sinh ra nhiều khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Tuy nhiên, cho dù không có khoản thuế này, các chủ doanh nghiệp nhiều tham vọng vẫn mơ tưởng về nguồn năng lượng thay thế rẻ hơn than.
Vấn đề về năng lượng thay thế đã được bàn thảo khá nhiều trong những năm đầu thập niên 1970. Khi đó, giá dầu thô tăng cao kỷ lục và đi kèm với đó là nỗi lo về giới hạn nguồn cung tự nhiên sắp đi vào hồi kết. Trên báo chí ngày đó ngập tràn các tin, bài về năng lượng Mặt Trời, chuyển đổi nền kinh tế sang sử dụng pin nhiên liệu và hyđrô.
Tuy nhiên, trên thực tế thì dầu không thiếu, chính các yếu tố chính trị đã thao túng nguồn cung này. Có sự khác nhau về nguyên nhân tăng giá dầu mỏ hồi những năm đầu thập niên 1970 và bây giờ. Đầu tiên, giá dầu tăng hiện nay là do nhu cầu cao trên toàn thế giới, khiến yêu cầu về nguồn năng lượng thay thế trở nên cấp bách hơn bao giờ hết. Thứ hai là sau 35 năm, đã có sự sàng lọc kỹ càng hơn về công nghệ. Rất ít người còn tin tưởng vào sự hợp nhất các nguồn năng lượng cho dù việc xây dựng các nhà máy điện hạt nhân chạy bằng urani đang quay trở lại thời thịnh vượng và ý tưởng về một nền kinh tế hyđrô do Honda khởi xướng bị giảm tiếng vang nhanh chóng. Sau chặng đường 35 năm thì năng lượng từ gió, Mặt Trời và pin sạc công nghệ cao đang trở nên hấp dẫn hơn cả.
Các nguồn năng lượng thay thế đang bắt đầu được nghiên cứu một cách thận trọng với hy vọng lạc quan rằng nó ngày càng phát triển vững vàng hơn. Các nền kinh tế lớn đang huy động đội ngũ kỹ sư để nghiên cứu vận hành tốt hơn và rẻ hơn nguồn năng lượng thay thế. Thực tế này khiến nhiều nhà phân tích cho rằng “cuộc cách mạng” năng lượng thay thế sẽ tạo tiếng vang hơn cả sự bùng nổ về công nghệ thông tin.
Không biết khi nào nguồn năng lượng thay thế đủ để chặn đứng sự tập trung của khí CO2 trong bầu khí quyển, hiện đang ở mức nguy hiểm. Trước mắt, chính phủ các nước giầu cần khuyến khích phát triển nguồn năng lượng thay thế bằng cách đánh thuế khí CO2 và bỏ trợ giá nhiên liệu hóa thạch. Còn sự cạnh tranh sẽ làm nốt phần còn lại, đó là giúp ngành công nghiệp năng lượng thay thế có “đủ lông đủ cánh” để cạnh tranh với nhau và cạnh tranh được với các công ty nhiên liệu hóa thạch lớn. Hãy để cho “trăm hoa cùng đua nở”./.