Cách đây 60 năm, vào ngày 21/12/1954, hơn hai tháng sau ngày tiếp quản Thủ đô, Bác Hồ đã đến thăm Nhà máy điện Yên Phụ và Nhà máy đèn Bờ Hồ. Tại buổi gặp mặt thân tình này, Bác đã có những lời căn dặn có ý nghĩa lịch sử đối với CBCNV ngành điện. Để khắc ghi thời khắc trọng đại ấy, ngày 21/12 hằng năm đã được chọn là Ngày truyền thống ngành Điện lực Việt Nam. Những ngày này đối với CBCNV ngành điện luôn có nghĩa trọng đại và đầy cảm xúc…
EVNCPC, tiền thân là Công ty Điện lực miền Trung được thành lập ngày 07/10/1975, sau ngày đất nước thống nhất, chặng đường 39 năm xây dựng và phát triển cũng đã để lại những dấu ấn lớn, có ý nghĩa quan trọng, có tính nền tảng đối với sự nghiệp phát triển Điện lực miền Trung và ngành điện Việt Nam. Nhìn lại chặng đường 39 năm xây dựng và phát triển, thế hệ Điện lực miền Trung ngày hôm nay biết ơn và tự hào về những di sản mà các thế hệ cha anh đã để lại. Các thế hệ lãnh đạo, CBCNV Tổng công ty qua các thời kỳ đã xây dựng được những nguồn lực thật quý báu. Đó là tinh thần làm việc hăng say, quên mình vì nhiệm vụ chung. Đó là ý chí kiên cường, không ngại khó ngại khổ, mà luôn tìm giải pháp để vượt qua. Đó là sức mạnh đoàn kết - như một nguồn lực quý báu được kế thừa và gìn giữ, nhờ đó phát huy được tối đa sức mạnh của tập thể để đạt được những thành tựu lớn, thể hiện qua từng giai đoạn phát triển của Tổng công ty.
Với những nỗ lực của Điện lực miền Trung trong đầu tư, phát triển lưới điện và công tác điện khí hóa nông thôn, diện mạo Điện lực miền Trung đã có những thay đổi lớn. Nếu năm 1976, tổng công suất đặt các nguồn diesel là 75,4MW, thì đến nay, công suất cực đại toàn hệ thống điện miền Trung - Tây Nguyên đã đạt 2.047 MW, tăng hơn 25 lần. Đường dây các cấp điện áp năm 1976 là 1.668 km, đến nay đã gần 73.000km, tăng gần 44 lần. Sản lượng điện thương phẩm những ngày đầu thành lập chỉ chưa đầy 100 triệu kWh, năm 2014 dự kiến trên 12 tỷ kWh, tăng hơn 120 lần. Tốc độ tăng trưởng điện thương phẩm những năm qua đạt bình quân trên 12%/năm. Trên địa bàn 13 tỉnh thành phố miền Trung và Tây Nguyên hiện đã có 100% số huyện, 99,74% số xã, 98,23% số hộ được sử dụng điện lưới quốc gia, cao hơn mức bình quân chung của cả nước và hoàn thành vượt mức yêu cầu mà Quốc hội và Chính phủ đề ra.
Song song với quá trình phát triển hệ thống điện, Điện lực miền Trung đã trưởng thành cùng với sự phát triển của bộ máy và mô hình tổ chức. Ngày 07/10/1975, Công ty Điện lực miền Trung được thành lập theo Quyết định số 1867-QĐ/TCCB-3 của Bộ Điện và Than. Ngày 09/05/1981, Công ty Điện lực miền Trung được Bộ Điện lực quyết định đổi tên thành Công ty Điện lực 3. Năm 1993, Công ty Điện lực 3 được Chính phủ thành lập lại theo quyết định số 148/QĐ-TTg trực thuộc Bộ Năng lượng. Năm 1995, Tổng Công ty Điện lực Việt Nam được thành lập, Công ty Điện lực 3 được chuyển từ Bộ Năng lượng về trực thuộc Tổng Công ty Điện lực Việt Nam, đồng thời nhiều đơn vị trực thuộc Công ty Điện lực 3 đã được chuyển về trực thuộc Tổng công ty Điện lực Việt Nam, đó là các Sở truyền tải điện 1, 2; các Ban QLDA Thủy điện IaLy, Vĩnh Sơn, Sông Hinh; Trung tâm Điều độ hệ thống điện miền Trung, Trường Trung học điện 3... Từ năm 1989 đến nay, việc tách các tỉnh ở miền Trung đã dẫn đến tách các đơn vị Điện lực, từ 06 đơn vị Điện lực thành 13 đơn vị Điện lực tỉnh, thành; một số đơn vị được chuyển thành Công ty cổ phần; trong đó, năm 2005 Công ty CP Điện lực Khánh Hòa và Công ty CP Cơ điện miền Trung chuyển về trực thuộc Tổng Công ty Điện lực Việt Nam. Năm 2006, Tập đoàn Điện lực Việt Nam được thành lập; Điện lực Đà Nẵng được tách ra trở thành Công ty TNHH một thành viên Điện lực Đà Nẵng trực thuộc Tập đoàn.
Ông Đặng Ngọc Tùng, Ủy viên BCH TW Đảng, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thừa ủy nhiệm Chủ tịch nước trao tặng Huân chương Độc lập hạng Ba cho Tập thể Công đoàn EVNCPC.
Ngày 05/02/2010 Bộ Công Thương ra quyết định số 739/QĐ-BCT thành lập Công ty mẹ - Tổng công ty Điện lực miền Trung (tên viết tắt là EVNCPC) trên cơ sở chuyển đổi mô hình hoạt động của Công ty Điện lực 3 trước đây và tiếp nhận quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước của EVN tại Công ty TNHH MTV Điện lực Đà Nẵng và Công ty cổ phần Điện lực Khánh Hoà, hoạt động theo hình thức công ty mẹ - công ty con. EVNCPC có 21 đơn vị thành viên, trong đó có 16 đơn vị trực thuộc và 05 công ty con. Ngoài ra, còn các Công ty liên kết do Tổng công ty nắm giữ dưới 50% vốn điều lệ. Các công ty cổ phần thủy điện do Tổng công ty sáng lập và góp vốn đầu tư trong những năm qua hoạt động rất hiệu quả.
Với sự nhạy bén và quyết tâm chính trị mạnh mẽ, từ những năm 2000, lãnh đạo EVNCPC - lúc bấy giờ là Công ty Điện lực 3 đã quyết định đầu tư xây dựng các nhà máy thủy điện vừa và nhỏ trên địa bàn; đến nay đã có 09 nhà máy đi vào vận hành với tổng công suất lắp đặt 340MW, sản lượng bình quân hằng năm 1,4 tỷ kWh. Các dự án thủy điện có suất đầu tư tốt, sản lượng điện ổn định, vừa góp phần bổ sung nguồn điện tại chỗ vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao. Với mức cổ tức hằng năm 20 - 30%, việc đầu tư thủy điện đã mang lại hiệu quả thiết thực cho các cổ đông, mà đa số trong đó là CBCNV ngành điện. Đối với EVNCPC, mức cổ tức gần 100 tỷ đồng mỗi năm từ các công ty cổ phần thủy điện đã góp phần cải thiện đáng kể tình hình tài chính của Tổng công ty.
Đến nay, EVNCPC là doanh nghiệp nhà nước có tổng tài sản 18.679 tỷ đồng, doanh thu hằng năm hơn 18.000 tỷ đồng; đội ngũ lao động gần 12.000 người, với trên 3,3 triệu khách hàng sử dụng điện, hoạt động trên địa bàn rộng, có diện tích gần 1/3 và số dân xấp xỉ 15% so với cả nước. Cùng với sự tăng trưởng về qui mô nguồn, lưới điện và sản lượng điện cung cấp, nhiều mặt hoạt động khác cũng được mở rộng và phát triển đáng kể. Bộ máy tổ chức sản xuất và nguồn nhân lực từng bước được củng cố phát triển phù hợp với sự phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật Điện lực. Hầu hết CBCNV, đặc biệt là cán bộ kỹ thuật, cán bộ quản lý đã nỗ lực học tập rèn luyện, nâng cao trình độ chuyên môn, đáp ứng tốt nhiệm vụ được giao; nhiều khoá đào tạo về kỹ năng lãnh đạo quản lý, chuyên môn nghiệp vụ thường xuyên được tổ chức để cập nhật kiến thức cho đội ngũ cán bộ quản lý từ Tổng công ty đến các đơn vị thành viên; bồi dưỡng kiến thức kỹ thuật nâng cao cho các kỹ sư chuyên ngành; bồi dưỡng nghiệp vụ kinh doanh và dịch vụ khách hàng, kiểm tra thợ bậc cao, kiểm tra, sát hạch qui trình qui phạm, an toàn điện… Nhiều cán bộ quản lý và chuyên viên của Tổng công ty và các đơn vị đã tốt nghiệp Tiến sĩ, Thạc sĩ, học thêm bằng đại học thứ 2… Nhờ vậy, đã đảm đương tốt các nhiệm vụ được cấp trên giao cho Tổng công ty, nhiều đồng chí đã trưởng thành và được đề bạt giữ những trọng trách của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, của Tổng công ty và nhiều đơn vị bạn trong ngành điện. Trong quá trình xây dựng và phát triển của Tổng công ty Điện lực miền Trung từ khi thành lập đến nay, mỗi một giai đoạn đều có một bối cảnh kinh tế xã hội và môi trường hoạt động điện lực đặc thù. Đặc biệt, trong những khó khăn thách thức của từng giai đoạn, Tổng công ty đã ghi nhận sự xuất hiện của những nhân tố xuất sắc trong vai trò lãnh đạo, đầu tàu dìu dắt tập thể vượt qua khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ, đồng thời củng cố và xây dựng được đoàn kết nội bộ, trên dưới một lòng vì sự phát triển chung của Tổng công ty và ngành điện Việt Nam.
Với những kết quả đã đạt được trong hơn 39 năm qua, đã có nhiều tập thể và cá nhân trong Tổng công ty được Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quí: 02 tập thể Anh hùng Lao động (ĐL Khánh Hoà và Công ty Điện lực 3); 17 Huân chương Độc lập; 142 Huân chương Lao động; 243 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; 05 CSTĐ toàn quốc; 252 CSTĐ Bộ Công Thương; nhiều Cờ thưởng luân lưu và Bằng khen của Bộ Công Thương, EVN, UBND các tỉnh thành phố và các Bộ ngành Trung ương; nhiều tập thể được tặng danh hiệu tập thể lao động giỏi, xuất sắc.
EVNCPC sẽ tiếp tục phấn đấu đáp ứng đầy đủ nhu cầu sử dụng điện cho phát triển kinh tế xã hội và sinh hoạt của nhân dân trong khu vực các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên với chất lượng và dịch vụ ngày càng tốt hơn; thực hiện có hiệu quả chương trình tối ưu hóa chi phí, trong đó chú trọng tăng năng suất lao động, tăng giá bán điện bình quân, giảm tỷ lệ tổn thất điện năng; đảm bảo tiến độ dự án đầu tư các công trình nguồn và lưới điện theo quy hoạch và kế hoạch đề ra. Phấn đấu cân bằng tài chính, bảo toàn và phát triển vốn đồng thời đảm bảo việc làm và nâng cao đời sống CBCNV. Trong thời gian tới, Tổng công ty cũng sẽ nỗ lực thực hiện lộ trình xây dựng lưới điện thông minh theo đề án đã được phê duyệt, đồng thời tiếp tục chuẩn bị các điều kiện để tham gia vào thị trường bán lẻ điện cạnh tranh, theo kế hoạch, sẽ được Chính phủ triển khai thí điểm vào năm 2021.
Nhân dịp này, ông Đặng Ngọc Tùng, Ủy viên BCH TW Đảng, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thừa ủy nhiệm Chủ tịch nước đã trao tặng Huân chương Độc lập hạng Ba cho Tập thể Công đoàn EVNCPC; Huân chương Lao động hạng Hai cho Tập thể Công ty Điện lực Gia Lai; Huân chương Lao động hạng Ba cho 2 tập thể và 7 cá nhân có thành tích xuất sắc.