Hầu hết các hồ thủy điện đang cạn nước. Ảnh: internet
Tại cuộc họp giao ban của Bộ Công Thương vừa qua, ông Đậu Đức Khởi, Phó Tổng giám đốc EVN tỏ ra rất lo ngại về tình hình lũ năm nay thấp hơn giá trị trung bình nhiều năm nên không đảm bảo mực nước cho các hồ thủy điện. Theo ông Khởi, mặc dù thời gian gần đây đã xuất hiện một số cơn bão và có mưa trên diện rộng nhưng chủ yếu là ở dưới hạ nguồn nên tình hình nước về trên các hồ thuỷ điện vẫn thấp hơn nhiều so với trung bình nhiều năm. Thông thường, vào thời kỳ lũ chính vụ (từ 16/7 đến 25/8), lưu lượng nước về các hồ lúc cao nhất lên tới trên 9.000 m3/s, thế nhưng năm nay nước về hồ Hoà Bình chỉ đạt 4.500 m3/s. Vì vậy, đến nay mực nước của hồ Hòa Bình còn khoảng 100 m, thấp hơn cùng kỳ năm 2009 là 10m. Mức nước hồ Tuyên Quang đạt 103,49m, thấp hơn cùng kỳ năm 2009 là 2m.
Theo các chuyên gia của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn trung ương, chưa năm nào lại ít lũ và đỉnh lũ ở các sông miền Bắc lại thấp như năm nay. Dự báo, từ nay đến giữa tháng 9 vẫn chưa có mưa lớn trên thượng nguồn nên mực nước các hồ rất khó cải thiện.
Về nguyên nhân dẫn đến thiếu nước, các chuyên gia cho rằng, một phần do mưa ít, một phần do việc điều tiết vận hành của các nhà máy thủy điện thượng nguồn phía Trung Quốc đã làm thay đổi lớn đến chế độ dòng chảy từ Trung Quốc về Việt Nam. Bên cạnh đó, việc khai thác không có kế hoạch rừng phòng hộ đầu nguồn cũng làm mất đi khả năng giữ nước và điều tiết nước của hệ thống sông, hồ khi có lũ về.
Tình hình các hồ thủy điện miền Nam và miền Trung còn căng thẳng hơn. Nhiều hồ đang ở mực nước chết hoặc nhỉnh hơn mực nước chết từ 0,1 đến 0,3m. Các hồ chứa thủy điện Ialy chỉ đạt cao trình khoảng 497m, thấp hơn cùng kỳ mọi năm tới 15m. Lưu lượng nước về hồ thủy điện A Vương hiện chỉ đạt khoảng 58,7m3/giây, mực nước trong hồ đạt cao trình trên dưới 350m, cao hơn mực nước chết chừng 10m (yêu cầu mực nước dâng bình thường là 380m).
Riêng hồ thủy điện Sơn La đến nay mới chỉ tích nước đến cao trình 160m, trong khi mực nước chết của hồ là 175m. Nhằm đạt mục tiêu tích được 190m để phát điện vào cuối năm nay, Thủy điện Sơn La đang đóng chín cửa xả, chỉ còn để ba cửa đưa nước xuống Hòa Bình. Trong khi năm 2009 được coi là năm khô hạn nghiêm trọng thì mực nước hồ vẫn còn đạt được 109m, còn mực nước trung bình nhiều năm thời kỳ này đạt tới 117m, thế nhưng năm nay mực nước đo tại hồ Hòa Bình chỉ còn khoảng 100m. Với mực nước này chắc chắn sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới kế hoạch sản xuất 8,5 tỉ kWh năm 2010 của Thủy điện Hòa Bình.
Theo EVN, nếu thời tiết vẫn không mưa, không có lũ thì việc thiếu hụt mực nước các hồ không chỉ ảnh hưởng đến tình hình cấp điện năm nay mà có thể sẽ ảnh hưởng cả đến việc cung ứng điện và chống hạn trong mùa khô năm sau. Ông Đặng Hoàng An, Phó Tổng giám đốc EVN cho biết, hiện EVN vẫn khai thác các nhà máy thủy điện trên tinh thần đảm bảo kế hoạch tích nước cho mùa khô năm sau. Đồng thời, tiếp tục mua điện Trung Quốc ở mức cao, huy động tối đa các nguồn nhiệt điện than, turbin khí, huy động nhiệt điện chạy dầu theo tình hình vận hành cụ thể.