Thủy điện Hòa Bình trước ngày xả nước. Ảnh: MH
Tổng thời gian xả đợt 1 là 5 ngày. Cụ thể, đợt 1 lấy nước từ 5h ngày 18/1 đến 18h ngày 22/1/2012 và đợt 2 lấy nước từ 5h ngày 1/2 đến 18 giờ ngày 9/2/2012, thời gian lấy nước từ 18/01- 22/01/2012 phục vụ cấy xuân sớm, tưới mạ xuân muộn, trữ nước.
Tổng lượng xả nước từ 3 hồ trong 2 đợt dự kiến khoảng 2,80 tỷ m3, phân bổ lưu lượng xả các hồ: Thác Bà bình quân 440 m3/s, tổng lượng xả khoảng 532,22 triệu m3; hồ Tuyên Quang bình quân 460 m3/s, tổng lượng xả khoảng 556,42 triệu m3; hồ Hòa Bình bình quân 1.400 m3/s tổng lượng xả là 1693,44 triệu m3.
Sau khi xả cả hai đợt tập trung, dự kiến mực nước hồ thủy điện Sơn La giảm giảm 3,02m, Hòa Bình giảm 2,82m, Tuyên Quang giảm 6,88m và Thác Bà giảm 2,32m; trong đó mức nước hồ Hòa Bình có thể thay đổi tuỳ thuộc vào huy động sản lượng từ nhà máy thủy điện Sơn La. Mực nước hạ dụ sông Hồng tại trạm Hà Nội sẽ thường xuyên duy trì ở mức 2,2 m.
Ông Lê Văn Chuyển - Phó Ban kinh doanh EVN cho biết, hai đợt xả nước tập trung lần này các hồ thủy điện dự kiến khoảng 2,8 tỷ m3 nước, tương đương với khoảng 700 triệu kWh, do vậy, EVN sẽ phối hợp chặt chẽ với các bên liên quan để tận dụng tối đa nguồn nước xả từ các hồ thủy điện.
Trạm bơm dã chiến Phù Sa - Sơn Tây (Hà Nội). Ảnh: Ngọc Hà
Các địa phương sẵn sàng đón nước
Theo dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, vụ Đông Xuân 2011-2012 vẫn là năm thiếu nước và khô hạn. Mực nước trên sông Hồng tại trạm đo Hà Nội trong tháng 12/2011 đã xuống đến mức +1,0 đến 1,1m. Hiện nay đã bước vào đầu mùa khô nhưng mực nước tại các hồ thủy điện đều chưa đạt mực nước thiết kế. Vì vậy, việc xả nước của các hồ chứa là Hòa Bình, Thác Bà và Tuyên Quang phục vụ chống hạn cho vụ Xuân này là rất hạn chế.
Vụ Xuân 2012, tại 12 tỉnh đồng bằng và trung du Bắc bộ có kế hoạch gieo cấy 670.000 ha, chiếm trên 1/5 diện tích vụ Đông Xuân cả nước và chiếm từ 60-70% sản lượng lương thực cả năm của toàn vùng; trong đó, diện tích tưới gần 667.600 ha.
Để tận dụng tối đa nguồn nước, các Công ty Khai thác công trình thủy lợi (KTCTTL) đã tập trung duy tu bảo dưỡng máy bơm, sửa chữa cống và công trình điều tiết trong hệ thống, tổ chức vận hành thử và kết hợp cấp nước tưới cây vụ đông. Các Công ty KTCTTL và địa phương đã tổ chức nạo vét; một số hệ thống đã được mở nước để trữ vào trục kênh chính như hệ thống Bắc Đuống, Sông Nhuệ, Bắc Hưng Hải, Bắc Nam Hà, một số nơi vùng triều theo dõi diễn biến mặn, tranh thủ nước triều cao lấy nước để thau chua và trữ vào kênh dẫn.
Tại Trạm bơm La Khê (thuộc Công ty Đầu tư phát triển thủy lợi sông Đáy- Hà Nội), hệ thống thủy lợi đã sẵn sàng nhận nước. Trạm cũng đã lắp đặt xong 10 trạm bơm dã chiến để đảm bảo điều kiện lấy và dẫn nước vào ruộng, ngay cả trong trường hợp lưu lượng dòng chảy suy giảm, mực nước bị hạ thấp. Trạm cũng đã chủ động bơm nước từ 1/1 để cung cấp cho các vùng xa.
Công ty TNHHMTV thủy lợi Sông Tích-Hà Nội) đã nạo vét các cửa khẩu lấy nước từ sông Đà, sông Hồng; nạo vét cửa cống, bể hút trạm bơm, kênh mương; lắp đặt hoàn thành trạm bơm dã chiến Phù Sa với 21 tổ máy, trạm bơm Xuân Phú với 3 tổ máy…
Theo tính toán của EVN, dự kiến mực nước các hồ thuỷ điện sau 2 đợt xả nước là hồ thủy điện Sơn La giảm 3,02m; hồ thủy điện Hòa Bình giảm 2,82m; hồ thủy điện Thác Bà giảm 2,32m và hồ thủy điện Tuyên Quang giảm 6,88m.
Tuy nhiên, số liệu dự kiến này có thể thay đổi tùy thuộc vào khả năng nhận nước của hệ thống thủy lợi, diễn biến các đợt triều cường, mức nước hạ du trước và trong các đợt lấy nước cũng như diến biến thời tiết ở miền Bắc cũng như thủy văn đối với mỗi hồ thủy điện…
Mặc dù năm nay, mực nước tại các hồ thủy điện lớn ở Bắc Bộ được cải thiện hơn so với năm ngoái, song thời tiết và thủy văn năm nay vẫn thất thường. Trước tình hình khó khăn về nguồn nước, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chỉ đạo các tỉnh, thành phố triển khai lắp đặt các trạm bơm dã chiến và chủ động bơm tưới, trữ nước vào ao, đầm, vũng trũng thấp và các kênh dẫn; đồng thời nạo vét cửa cống, bể hút trạm bơm, kênh mương và thủy lợi nội đồng, đảm bảo điều kiện để lấy nước và dẫn nước vào ruộng, ngay cả trong trường hợp lưu lượng dòng chảy suy giảm và mực nước bị hạ thấp.
Ngoài thời gian lấy nước, các hệ thống thủy lợi cũng phải tranh thủ khi nguồn nước dồi dào tổ chức lấy và trữ nước vào kênh dẫn các cấp, ao, đầm vùng trũng thấp để có đủ nguồn nước phục vụ gieo cấy, kiên quyết không để phát sinh thêm nhu cầu xả nước ngoài 2 đợt xả này.