Theo Bộ Công Thương, trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá toàn diện tình hình thực tế ngành điện Việt Nam, mục tiêu và khả năng thực hiện phát triển thị trường điện, hệ thống cơ sở pháp lý cho phép, với sự hỗ trợ trực tiếp của tư vấn quốc tế và sự tham gia góp ý của WB, ADB v.v… mô hình được lựa chọn để kiến nghị thực hiện cho giai đoạn thị trường phát điện cạnh tranh chính thức tại Việt Nam là mô hình thị trường chào giá theo chi phí - Cost-based pool (CBP).
Theo mô hình này, tất cả các nhà máy điện có công suất ≥ 30MW phải tham gia chào giá trên thị trường để được lập lịch huy động, trừ các nhà máy điện BOT có hợp đồng bao tiêu nhiều năm. Các đơn vị phát điện sẽ ký hợp đồng mua bán điện với đơn vị mua duy nhất theo hợp đồng mua bán điện mẫu được ban hành.
Mỗi loại nhà máy điện (nhiệt điện, thuỷ điện, thuỷ điện đa mục tiêu, BOT) sẽ phải chào giá lên thị trường ngày tới theo những quy tắc khác nhau với các mức giá trần và giá sàn khác nhau nhằm tránh tăng giá đột biến trong thị trường.
“Mô hình này sẽ đảm bảo cung cấp điện ổn định không gây ra những đột biến tăng giá điện; giảm thiểu được rủi ro cho các nhà đầu tư nhằm thu hút đầu tư phát triển nguồn điện mới, tăng dần tính cạnh tranh trong khâu phát điện giúp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh chung toàn hệ thống và; hạn chế khả năng lũng đoạn thị trường của các đơn vị phát điện lớn”- Lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết
Bộ Công Thương cũng đưa ra 3 phương án tái cơ cấu ngành điện cho phát triển thị trường phát điện cạnh tranh để đảm bảo phát triển đúng với mô hình chào giá theo chi phí.
Giá điện sẽ do Cục Điều tiết Điện lực xây dựng
Đây là một trong những chức năng, nhiệm vụ, quyền của Cục Điều tiết điện lực, Bộ Công Thương, vừa được Thủ tướng Chính phủ giao trong Quyết định số 153/2008/QĐ-TTg.
Theo quyết định này Cục Điều tiết Điện lực có nhiệm vụ tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Công Thương quản lý nhà nước về điều tiết hoạt động điện lực; tổ chức thực hiện nhiệm vụ điều tiết họat động điện lực nhằm cung cấp điện an toàn, ổn định, chất lượng, sử dụng điện tiết kiệm, có hiệu quả.
Cùng với đó, Cục cũng có nhiệm vụ trình Bộ trưởng Bộ Công Thương để trình Chính phủ phê duyệt giá bán lẻ điện, biểu giá bán lẻ điện; hoặc ban hành quy định điều kiện, trình tự, thủ tục cấp, sửa đổi, bổ sung, thu hồi và quản lý giấy phép hoạt động điện lực, quy định trình tự, thủ tục lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch chi phí tối thiểu và trình tự thực hiện, quy định về điều kiện, trình tự, thủ tục ngừng cấp điện, cắt điện hoặc giảm mức tiêu thụ điện
Ngoài ra, Cục còn có nhiệm vụ thẩm định quy hoạch phát triển điện lực tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư, công bố danh mục các dự án nguồn và lưới điện truyền tải cần đầu tư phát triển hàng năm theo quy hoạch được phê duyệt.
Theo dõi việc thực hiện kế hoạch các dự án đầu tư phát triển nguồn điện, lưới điện truyền tải, lưới điện phân phối theo quy hoạch và ban hành các loại giá và phí của hoạt động điện lực như khung giá phát điện, bán buôn điện, giá truyền tải điện, giá phân phối điện...