Ba giàn máy nước nóng sử dụng năng lượng mặt trời trên nóc tòa nhà Viện Dầu khí Việt Nam.
Việt Nam là nước giàu nguồn tài nguyên này với năng lượng bức xạ mặt trời trung bình đạt 4-5kWh/m2 mỗi ngày. Tuy nhiên, việc khai thác NLMT ở nước ta rất hạn chế, tiêu biểu là ở Hà Nội.
Nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa, nguồn NLMT của Hà Nội khá dồi dào với khoảng 1.400-2.000 giờ nắng mỗi năm. Ví dụ rõ nhất tình trạng NLMT chưa được sử dụng nhiều ở Thủ đô chính là việc các khu chung cư chưa tận dụng được nguồn NLMT; với hệ thống đèn chiếu sáng công cộng, nước sạch dùng trong sinh hoạt... giải pháp này chưa được tính tới. Một trong những nguyên nhân khiến cho việc sử dụng NLMT khó khăn là yếu tố kinh tế bởi các giải pháp xây dựng tòa nhà cao tầng tiết kiệm năng lượng thường có chi phí cao do công nghệ mới và chưa có sự hỗ trợ của Nhà nước về cơ chế.
Để khuyến khích đưa NLMT vào các chung cư mới, cần nhiều giải pháp hỗ trợ. Về mặt kỹ thuật, khi thiết kế phải bảo đảm mái nhà và các tường bên có diện tích rất lớn, không bị cây xanh và công trình liền kề che chắn để có được nguồn thu bức xạ mặt trời đáng kể. Các giải pháp hỗ trợ kỹ thuật về mặt thiết kế để có thể khai thác nguồn NLMT một cách hiệu quả nhất trong nhiều thời điểm của năm cũng phải được nghiên cứu. Việc đưa ra những ý tưởng về kiến trúc và quy hoạch cũng rất quan trọng. Cụ thể là về mặt kiến trúc, cần nghiên cứu mô hình trình diễn tại các tòa nhà có các mặt đứng và mái có khả năng lắp đặt các tấm pin mặt trời đạt hiệu quả cao nhất mà vẫn tuân thủ các quy tắc thiết kế cũng như kiểu dáng của toà nhà. Về mặt quy hoạch, các khối nhà cần tạo điều kiện thuận lợi trong việc đón ánh mặt trời, đặc biệt là vào giờ cao điểm. Tấm thu bức xạ mặt trời chỉ tham gia vào hệ thống bao che, sẽ không ảnh hưởng gì về mặt kết cấu.
Cần đánh giá cụ thể tiềm năng về NLMT tại Hà Nội. Ý tưởng khai thác NLMT phục vụ dân dụng cần cụ thể hóa thành các nhiệm vụ thiết kế cụ thể khi xây dựng chung cư mới. Cũng cần nghiên cứu xây dựng các mô hình trình diễn để gợi ý các ý tưởng thiết kế mới. Nhưng quan trọng nhất vẫn là cơ chế khuyến khích nhà đầu tư và trong cộng đồng dân cư nhằm khai thác có hiệu quả nguồn năng lượng này cho các nhà chung cư cao tầng mới tại Hà Nội. Ngoài việc xây dựng cơ chế khuyến khích, cần nghiên cứu các chế tài bắt buộc khi bắt đầu lập dự án đầu tư và thiết kế các công trình xây dựng nhà cao tầng nhằm sử dụng có hiệu quả NLMT, giảm dần năng lượng hóa thạch.
Kinh nghiệm từ nước ngoài cho thấy phát triển năng lượng tái tạo phải gắn với hỗ trợ về vốn, về giá. Cụ thể là miễn thuế nhập khẩu thiết bị, ưu đãi giá cao nhất, ban hành hệ số phát thải quốc gia. Nhà nước cũng cần có cơ chế thiết bị mua điện nếu dân dùng thừa; lập cơ quan điều hành chung về phát triển năng lượng tái tạo. Tiềm năng và khả năng khai thác NLMT tại Hà Nội là rất lớn và đây là lúc thành phố cần xây dựng những định hướng lớn thông qua các đề tài nghiên cứu khoa học giúp đưa nguồn tài nguyên này sớm đi vào đời sống.
Theo: Hà Nội mới