Một nhà máy thủy điện trên dòng Sê San.
Dải Trường Sơn với đỉnh cao Ngọc Linh 2.517m, là đỉnh cao thứ hai của cả nước, nơi khởi nguồn của hàng chục con sông, Thu Bồn, Trà Khúc, Lại Giang… Duy chỉ Sê San nước chảy về tây.
Thượng nguồn Sê San là hai dòng sông Đăk Bla và Pô Cô, một dòng mang nước ở tây bắc một dòng lấy nước tây nam Ngọc Linh.
Tôi là một trong số ít người có cơ hội đi từ khởi nguồn đến tận cuối dòng sông Sê San. Đêm mùa xuân, dòng sông như chú trăn khổng lồ dát bạc vùng vẫy giữa đại ngàn. Ngày Tây Nguyên oi bức, oằn mình trong nắng gió cháy da ròng rã sáu tháng mùa khô, dòng Sê San mang lại sự sống cho vạn vật.
Theo khảo sát của ngành điện lực, Sê San có tiềm năng thủy điện lớn thứ hai trong nước sau hệ thống sông Đồng Nai song đến nay, Sê San có số công trình thủy điện nhiều nhất cả nước.
Năm 1993, đại công trình thủy điện Yaly công suất 720 MW mở bước ngoặt lớn trong quá trình chinh phục Sê San.
Sau Yaly là các công trình thủy điện lớn khác liên tục mọc lên như Sê San3, Sê San 3A, Sê San4, Plei Krông, Sê San 4A, tới đây là thủy điện thượng Kon Tum đầu nguồn Đăk Bla. Mỗi công trình lớn hàng năm sản xuất lượng điện trị giá từ vài trăm đến vài nghìn tỷ đồng, giải quyết hàng vạn công lao động. Riêng nguồn thuế tài nguyên nước, Gia Lai, Kon Tum mỗi năm ngân sách thu được hàng trăm tỷ đồng.
Ngoài các công trình thủy điện công suất hàng trăm MW, những dòng suối trên lưu vực Sê San đóng góp hàng trăm thủy điện vừa và nhỏ. Người Pháp từng làm thủy điện ở Măng Đen-Kon Plông (Kon Tum), người Mỹ làm thủy điện nhỏ ở Đăk Tô-Tân Cảnh, Ia Grai phục vụ nhu cầu tại chỗ…
Bây giờ nhiều doanh nghiệp biết cách khai thác và kinh doanh nguồn nước bằng những công trình thủy điện hạch toán lời lỗ, liên tục được khởi công. Vài ba năm lại đây, lưu vực Sê San có hàng trăm thủy điện nhỏ đã và đang xây dựng như Ia Grai, Đăk Pxi. Đăk Rinh….
Sê San - dòng sông chảy ngược. Từ những ngày đầu cư dân Việt lên đây đã quyết tâm tìm bằng được dòng sông này cắm lều chõng định cư. Bây giờ những cánh đồng lúa bát ngát, những vườn cà phê, hồ tiêu trĩu quả…