Trong thị trường phát điện cạnh tranh, Bộ Công Thương yêu cầu tất cả các nhà máy điện có công suất từ 30MW trở lên, đấu nối vào lưới truyền tải điện, trừ các nhà máy BOT, sẽ phải tham gia thị trường. Các đơn vị phát điện này sẽ phải chào giá trong giới hạn giá trần và giá sàn.
Thị trường phát điện cạnh tranh sẽ vận hành năm 2010 (ảnh: VNN)
Giá trần thị trường do Cục Điều tiết điện lực phê duyệt hàng năm. Trong năm đầu tiên vận hành thị trường này, giá trần thị trường sẽ phải đảm bảo giá phát điện bình quân năm không vượt quá 5% so với giá phát điện bình quân của năm liền trước, đồng thời, tạo tín hiệu về nhu cầu điện năng của thị trường. Đồng thời, chỉ các tổ máy phát điện sử dụng nhiên liệu nội địa được xem xét trong tính toán giá trần thị trường.
Giá trần phải phù hợp với chi phí sản xuất điện năng của các công nghệ phát điện khác nhau. Trong đó, giá trần bản chào giá của các tổ máy nhiệt điện được xác định hàng năm, điều chỉnh hàng tháng. Giá sàn của các nhiệt điện là 1 đồng/kWh.
Giới hạn các bản chào giá sàn hay trần của các tổ máy thuỷ điện được xác định theo giá trị nước hàng tuần. Giá trần của nhà máy thuỷ điện bằng 110% giá trị nước của nhà máy tính toán hàng tuần, giá sàn của nhà máy thuỷ điện là 90% giá trị nước và không được thấp hơn 0 đồng/kWh.
Ngoài ra, quy định này cũng nêu rõ, đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện sẽ lựa chọn “nhà máy điện tốt nhất”để đưa vào huy động trong năm tới.
Nhà máy điện mới tốt nhất đáp ứng tiêu chí là nhà máy đã bắt đầu vận hành thương mại và phát điện toàn bộ công suất trong năm lên kế hoạch, là nhà máy sử dụng công nghệ nhiệt điện than hoặc tua-bin khí chu trình hỗn hợp, sử dụng nhiên liệu nội địa, có chi phí phát điện toàn phần trung bình cho 1 kWh là thấp nhất.
Các đơn vị phát điện phải cam kết hoà lưới đồng bộ lên hệ thống theo đúng lịch huy động công suất điện ngày tới của đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện. Nếu không thực hiện được việc hoà lưới tổ máy phát điện trong thời gian cam kết thì bị coi là vi phạm lệnh điều độ.
Các đơn vị phát điện sẽ bị đình chỉ quyền thành viên thị trường trong trong trường hợp không duy trì các điều kiện tham gia thị trường điện và không tuân thủ hoặc vi phạm quy định. Trong trường hợp này, đơn vị phát điện sẽ không được chào giá trên thị trường điện. Đơn vị mua bán điện có trách nhiệm sẽ chào giá thay cho đơn vị phát điện vi phạm.
Dự kiến năm 2010, thị trường phát điện cạnh tranh sẽ chính thức được vận hành. Theo Quyết định 276 của Thủ tướng, đây là cấp độ 1 của quá trình hình thành thị trường điện cạnh tranh hoàn chỉnh ở Việt Nam. Cấp độ 2 là hình thành thị trường ở khâu bán buôn và cuối cùng là khâu bán lẻ điện.
Quy định này được coi là mốc quan trọng đảm bảo vận hành thị trường phát điện cạnh tranh.