Ban Chuẩn bị đầu tư dự án điện hạt nhân và năng lượng tái tạo: Sẵn sàng cho dự án nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam

PV: Xin ông cho biết tiến trình thực hiện của NRPB và các cơ quan có chức năng để sẵn sàng cho dự án điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam trong thời gian vừa qua?

Ông Phan Minh Tuấn - Trưởng ban NRPB

Ngoài ra, NRPB đã phối hợp với các cơ quan chức năng thực hiện các quy hoạch, báo cáo chuyên ngành liên quan để phục vụ công tác thẩm định báo cáo đầu tư theo yêu cầu của HĐTĐNN. Đó là các điều tra, đánh giá bổ sung địa chất địa điểm xây dựng; báo cáo đánh giá tác động môi trường; quy hoạch chi tiết địa điểm xây dựng Nhà máy ĐHN Ninh Thuận 1&2; quy hoạch tổng thể địa điểm xây dựng các nhà máy ĐHN ở Việt Nam; dự án lập quy hoạch phát triển ĐHN ở Việt Nam giai đoạn đến năm 2030; dự án Trung tâm tuyên truyền quảng bá Dự án Nhà máy ĐHN Ninh Thuận; cơ chế đặc biệt để thực hiện dự án ĐHN…

PV: Dường như đây là một khối lượng công việc quá lớn đối với một đơn vị chỉ có 45 CBCNV như NRPB. Được biết Dự thảo đề án đào tạo và phát triển nguồn nhân lực cho ĐHN đã được NRPB xây dựng. Ở đó có thể tìm được những lời giải xác đáng nhất cho bài toán nhân lực?

Ông Phan Minh Tuấn: Hiện tại, đề án đào tạo nhân lực đang trong quá trình triển khai, cập nhật, bổ sung các ý kiến đóng góp, cũng như chỉ đạo từ phía EVN. Song, lĩnh vực điện hạt nhân còn quá mới mẻ ở Việt Nam nên quá trình xây dựng và triển khai đề án cũng đang gặp một số khó khăn như: Việc xác định nhu cầu nhân lực cho các vị trí chức danh trong giai đoạn này rất khó, xây dựng chi phí cho các chương trình đào tạo cũng chưa có định mức cụ thể,…

Kinh nghiệm từ các nước phát triển ĐHN cho thấy, nhiều sự cố của các nhà máy ĐHN bắt nguồn từ sự bất cẩn của người vận hành, chứ không phải do thiết kế, kỹ thuật... ĐHN là một ngành công nghiệp đặc thù liên quan đến an toàn phóng xạ, nên những người tham gia lĩnh vực này phải được đào tạo rất bài bản, chặt chẽ. Vì thế, để sẵn sàng cho Nhà máy ĐHN trong tương lai, bên cạnh việc lựa chọn và quyết định một cách chính xác nhất về địa điểm, công nghệ,… đòi hỏi chuẩn bị rất kỹ lưỡng về nguồn nhân lực. Rất cần một đề án phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao, cơ chế thu hút và giữ chân nhân tài, sự quan tâm và đầu tư thích đáng về mọi mặt cho nguồn nhân lực…

PV: Một trong những công tác ảnh hưởng rất lớn đến thành công của các dự án điện hạt nhân mà các doanh nghiệp, tổ chức quốc tế đặc biệt coi trọng là thông tin tuyên truyền, vận động sự ủng hộ của xã hội và nhân dân khu vực dự án. Tuy nhiên, dường như đối với dự án ĐHN của Việt Nam, các hoạt động truyền thông vẫn chưa thực sự nổi bật. Phải chăng vì dự án đã đạt được sự đồng thuận quá lớn?

Ông Phan Minh Tuấn: Thực tế, NPRB luôn xác định: Từ khi dự án đang trong quá trình phê duyệt đến khi Nhà máy được chính thức xây dựng, đưa vào vận hành, thì công tác truyền thông luôn rất quan trọng, là một trong những trách nhiệm hàng đầu của chủ đầu tư đối với công chúng, đặc biệt là chính quyền và nhân dân địa phương – nơi Nhà máy đứng chân.

Trong thời gian qua, NPRB đã triển khai công tác thông tin tuyên truyền về ĐHN một cách liên tục, thường xuyên dưới các hình thức: hội thảo, triển lãm, tọa đàm, tham quan cơ sở hạt nhân, tiếp xúc cử tri tại nhiều nơi trong cả nước và khu vực dự kiến xây dựng Nhà máy. Đến nay, NRPB đã chủ trì tổ chức được 8 hội thảo khoa học quy mô lớn, hàng chục hội thảo bỏ túi quy mô nhỏ cho các đối tượng dân chúng địa phương khác nhau, tổ chức 2 chuyến tham quan Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt cho nhân dân địa phương, đồng tổ chức 3 cuộc Triển lãm về điện hạt nhân, tham gia một số hoạt động hỗ trợ địa phương như tặng quà học sinh, chương trình từ thiện hỗ trợ người nghèo, tài trợ cho các hoạt động lễ hội văn hóa truyền thống của địa phương. Tổng cộng NRPB đã tiếp xúc và cung cấp thông tin về dự án cho hơn 18000 lượt người. Nếu so sánh với các dự án ĐHN được thực hiện tại nhiều nước thì các hoạt động này vẫn còn rất nhỏ bé, ít ỏi, song tôi cho rằng, phải nhìn nhận tất cả các công tác này trong một bối cảnh chung vẫn còn những khó khăn của phát triển ĐHN tại Việt Nam. Đó là: Quy hoạch phát triển ĐHN ở Việt Nam, quy hoạch tổng thể xây dựng ĐHN ở Việt Nam vẫn chưa được phê duyệt; hệ thống văn bản pháp quy quy định hoặc hướng dẫn áp dụng, các cơ chế, chính sách… về ĐHN vẫn chưa hoàn thiện (dù Luật Năng lượng nguyên tử đã được ban hành, có hiệu lực từ 1/1/2009),… Và đối với EVN, việc áp dụng những căn cứ pháp lý để phê duyệt và tính toán chi phí cho các hoạt động truyền thông của dự án cũng gặp những khó khăn nhất định.

Tuy nhiên, với ý nghĩa, vai trò của ĐHN trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, sự quyết tâm của EVN với vai trò chủ đầu tư, phải khẳng định rằng những “khởi đầu nan” sẽ dần dần được khắc phục, để chuẩn bị tất cả một cách tốt nhất cho nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam trong tương lai. 

PV: Nhân dịp 2 năm thành lập NRPB, ông có điều gì cần gửi gắm, chia sẻ với độc giả của TCĐL?

Ông Phan Minh Tuấn: Nhân dịp này, tôi xin dành sự cảm ơn sâu sắc tới lãnh đạo Tập đoàn và các Ban chức năng của Tập đoàn đã tạo điều kiện thuận lợi và quan tâm chỉ đạo sâu sát tới các công tác chuẩn bị đầu tư Dự án NMĐHN Ninh Thuận, tới từng hoạt động của NRPB từ công tác đầu tư xây dựng cơ bản, chế độ thu hút và đãi ngộ nhân lực hoạt động trong lĩnh vực điện hạt nhân tới các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật, xem xét phê duyệt chương trình tuyên truyền về điện hạt nhân trong cộng đồng địa phương...

Ngoài ra, tôi cũng muốn bày tỏ lòng biết ơn tới các cấp chính quyền và nhân dân địa phương tỉnh Ninh Thuận vì sự ủng hộ nhiệt tình và phối hợp hiệu quả để NRPB có thể triển khai tốt các hoạt động thông tin tuyên truyền về điện hạt nhân trong thời gian qua.

Trong thời gian tới, NRPB còn phải đối mặt với rất nhiều thách thức như chuẩn bị thông tin giải trình với Quốc hội thông qua Báo cáo đầu tư, hoàn tất các nghiên cứu kỹ thuật bổ sung phục vụ dự án, chuẩn bị Dự án đầu tư, tiếp tục hoàn thiện cơ cấu tổ chức và cơ sở vật chất, chuẩn bị nguồn nhân lực, thúc đẩy các hoạt động thông tin đại chúng về điện hạt nhân... Với sự hỗ trợ của các cấp, Ban, ngành Trung ương và địa phương, sự chỉ đạo của Tập đoàn, tập thể cán bộ NRPB sẽ đoàn kết phấn đấu để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.

PV: Xin cảm ơn Ông!