Các nguồn nhiệt điện rất dễ sự cố do các nhà máy phải chạy liên tục trong năm 2007
Để đáp ứng tốc độ tăng trưởng kinh tế nước ta ở mức 9% trong năm 2008 như dự báo, Ao tính toán, tốc độ tăng trưởng phụ tải năm 2008 cũng sẽ ở mức 15,8% (tăng 1,9% so với 2007), tương đương với sản lượng điện khoảng 80 tỷ kWh. Trong đó 5 tháng mùa khô đầu năm có thể đạt 31,8 tỷ kWh. Thời điểm cuối năm (tháng 11/2008), công suất đỉnh của hệ thống dự kiến ở mức 13.353 MW. Đồng thời, trong năm 2007, một số các tổ máy lớn bị sự cố như Phú Mỹ 3 (360 MW) của Công ty BOT Phú Mỹ 3, Phú Mỹ 2.2 (360 MW) của Công ty Năng lượng Mê Kông; chu trình đơn Nhà máy điện Cà Mau 1 (500 MW) của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam đang cho tách khỏi hệ thống để lắp đặt đuôi hơi… đã và đang đặt Hệ thống điện quốc gia trong tình trạng căng thẳng về cân bằng cung cầu.
Đói nước - thiếu điện
Có thể khẳng định đó là điều chắc chắn, bởi để đảm bảo cung cấp điện đầy đủ cho nền kinh tế - xã hội trong tháng 12/2007 vừa qua, hầu hết các hồ thuỷ điện quan trọng đều đã được “trưng dụng”. Cũng bởi vậy, nhẽ ra sau mùa mưa lũ là thời điểm “no đủ” của các hồ chính trong hệ thống như Hòa Bình, Trị An, Ialy, Thác Mơ… song mới bước vào đầu mùa khô 2008 nhưng các hồ trên đều không đạt mực nước dâng bình thường, ảnh hưởng không nhỏ đến sự an toàn cung cấp điện cho mùa khô năm nay. Chưa kể, trong thời gian nửa cuối tháng 1 và nửa đầu tháng 2/2008 mức nước hồ Hòa Bình sẽ tiếp tục giảm khoảng 7,5m do thực hiện 3 đợt xả để phục vụ đổ ải cho vụ Đông-Xuân 2008.
Ao đặt ra phương án cơ sở: Nếu Nhà máy nhiệt điện Cà Mau 1 vào vận hành trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 5/2008, thì về cơ bản hệ thống sẽ đáp ứng được nhu cầu cung cấp điện, vì sản lượng điện của Cà Mau 1 là sản lượng dự phòng cho hệ thống. Tuy nhiên, nếu khai thác nhiều thuỷ điện trong các tháng đầu năm có thể dẫn đến các hồ không còn nước để phát điện trước khi lũ về. Như vậy, hệ thống sẽ thiếu điện nghiêm trọng trong suốt thời gian trước khi lũ về, đặc biệt đối với hệ thống điện miền Bắc.
Đúng tiến độ, giữ nước và tiết kiệm điện
Rõ ràng, việc khai thác các hồ chứa thuỷ điện trong mùa khô năm nay phụ thuộc rất nhiều vào tiến độ vận hành Nhà máy Nhiệt điện Cà Mau 1. Vì, nếu Nhiệt điện Cà Mau 1 không vào vận hành trước tháng 6-2008, đồng thời lũ về hồ Hoà Bình lại chậm, thì nước ở các hồ sẽ chỉ giữ được ở mức cao hơn mực nước chết 2m, chỉ riêng hồ Hòa Bình là 5m và do đó khả năng tháng 6/2008 sẽ thiếu sản lượng.
Mới đầu mùa khô nhưng các hồ chính đều không đạt nức nước dâng bình thường
Dự kiến mùa khô năm nay chỉ có tổ máy số 1 và 2 Nhà máy Thuỷ điện Tuyên Quang được đưa vào vận hành trong tháng 2 và tháng 5/2008. Do đó, hệ thống điện miền Bắc sẽ phải trông chờ nhận “viện trợ” một lượng lớn điện năng từ nguồn phía Nam qua đường dây 500 kV, xấp xỉ 1,446 tỷ kWh trên tổng nhu cầu hệ thống điện miền Bắc là 11,467 tỷ kWh vào mùa khô, mới hy vọng có thể duy trì mực nước hồ Hòa Bình trên mức 80m trước khi có lũ về. Vì vậy, để bảo đảm điện vào cuối mùa khô, theo Ao, tối ưu nhất là thực hiện phương án giữ nước các hồ thuỷ điện miền Bắc, cụ thể hồ Thác Bà ở mức nước 48m (cao hơn mức nước chết 2m), hồ Hòa Bình giữ ở mức 85m (cao hơn mực nước chết 5m) vào cuối mùa khô.
Trong 5 tháng mùa khô, dự kiến khả năng phát tối đa của các nguồn nhiệt điện, mua điện Trung Quốc và thuỷ điện có tổng sản lượng khoảng 31,5 tỷ kWh. Như vậy, trong trường hợp Cà Mau 1 không đưa vào vận hành kịp thì hệ thống sẽ thiếu sản lượng khoảng 260 triệu kWh. Chưa kể còn một số yếu tố không lường trước được có thể ảnh hưởng đến sự thiếu hụt về sản lượng như: Tốc độ tăng trưởng phụ tải cao hơn dự kiến; xác xuất sự cố các tổ máy nhiệt điện (than, khí, dầu FO và DO); lượng nước về các hồ có thể nhiều hơn hoặc ít hơn so với giả thiết tính toán, vì vậy sản lượng thuỷ điện chênh lệch khoảng 400 triệu kWh.
Được biết, Chính phủ đã chỉ đạo phải đẩy nhanh tiến độ đưa Nhà máy nhiệt điện Cà Mau 1 vào vận hành để bảo đảm mục tiêu cung cấp đủ điện cho nền kinh tế, trước mắt là trong mùa khô năm 2008. Tuy nhiên, theo EVN, các nguồn nhiệt điện cũng rất dễ xảy ra sự cố do các nhà máy phải chạy rất căng thẳng trong cả năm 2007. Đó vẫn là nguyên nhân tiềm ẩn nguy cơ thiếu điện trên diện rộng nếu lũ không về trên các hồ lớn của hệ thống vào đầu tháng 6/2008. Vì vậy, ngoài việc triển khai theo phương án bảo đảm điện cho mùa khô của EVN thì vấn đề tiết kiệm điện vẫn cần được thực hiện nghiêm ngặt từ các cơ quan, ban ngành đến các hộ gia đình để hạn chế thấp nhất việc cắt điện do thiếu điện.