Chủ đầu tư và nhà thầu cần nỗ lực triển khai công tác điều chỉnh giá để góp phần đảm bảo tiến độ công trình
Trước những khúc mắc trong quá trình triển khai Thông tư số 09/2008/TT-BXD ngày 17/4/2008 của Bộ Xây dựng về hướng dẫn điều chỉnh giá và hợp đồng xây dựng do biến động giá nguyên, nhiên liệu và vật liệu xây dựng, vừa qua, EVN đã phối hợp với Ngân hàng Thế giới (WB) tổ chức Hội thảo điều chỉnh giá hợp đồng theo Thông tư 09.
Tại Hội thảo, các công ty điện lực miền, các ban quản lý dự án đã tập trung trao đổi làm rõ các nội dung trong Thông tư 09 cũng như những thách thức trong việc triển khai thông tư này. Những khó khăn được đề cập đến như: Theo thông tư 09, việc xác nhận khối lượng thi công được điều chỉnh giá theo thời điểm phải thực hiện trên cơ sở thời gian giao mặt bằng, thời gian giao vật tư, thời gian giao bản vẽ thi công, thời gian thi công thực tế. Nhưng việc nhà thầu không đến nhận vật tư, bản vẽ thi công để thi công, không thi công khi đã đủ điều kiện đã ảnh hưởng đến việc điều chỉnh giá cho cả khối lượng đã thi công; Dự toán điều chỉnh giá được lập trên cơ sở khối lượng theo thời điểm phải thực hiện sau khi giao mặt bằng và bản vẽ thi công sẽ khác với khối lượng thời điểm thực tế thi công. Vì vậy, khi thanh toán, thời điểm tính chênh lệch không phù hợp với thời điểm xác nhận. Hay như, đối với các công trình đi qua nhiều tỉnh, thành thì phải tách vật tư các loại theo từng tỉnh, thành cụ thể, vậy trong trường hợp chỉ có một khối lượng rất nhỏ cột điện, đường dây đi qua tỉnh liền kề nếu phải tính theo đơn giá của tỉnh đó sẽ không thuận tiện cho người thực hiện công việc. Việc xác định giá điều chỉnh có bao gồm chi phí vận chuyển vật liệu đến chân công trường thường không có đơn giá, định mức theo quy định ban hành nên không Thực tế tồn tại là đối với những khối lượng điều chỉnh đã được thực hiện, việc kiểm soát hóa đơn mua vật tư của nhà thầu có sử dụng để thanh toán cho dự án khác là rất khó khăn do hóa đơn mua vật tư của nhà thầu có khi không ghi cụ thể là cung cấp cho công trình nào. Việc kê hóa đơn sử dụng cho công trình nhà thầu phải cam kết hoàn toàn chịu trách nhiệm.
Chia sẻ những khó khăn trong việc điều chỉnh hợp đồng xây dựng, một đại diện của Ngân hàng thế giới cho biết thêm: Hợp đồng là tài liệu tham chiếu đầu tiên, quy định rõ quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng, cũng như việc chia sẻ rủi ro và nghĩa vụ của các bên. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp những khó khăn của hợp đồng được mô tả chưa đúng, hầu như chỉ quy cho nguyên nhân tăng giá, trong khi đó trên thực tế nguyên nhân còn nằm ở chỗ khác. Các yếu tố làm trầm trọng thêm ảnh hưởng của việc tăng giá bao gồm: Chậm trễ trong đấu thầu, chậm trễ trong việc lấy ý kiến phê duyệt và giao thầu, chậm bàn giao mặt bằng thi công, năng lực quản lý của chủ đầu tư còn hạn chế, năng lực tài chính và sản xuất của nhà thầu còn thấp, chậm thanh toán tiền cho nhà thầu… tất cả những yếu tố này khiến cho việc giải quyết vấn đề điều chỉnh giá càng thêm khó khăn.
Tại Hội thảo, đại diện Ban Quản lý Đấu thầu, Ban Kinh tế dự toán EVN cũng đã giải thích rõ những thắc mắc của các ban quản lý dự án, các công ty điện lực miền xoay quanh các nội dung liên quan đến Thông tư 09 như: Xác định rõ hơn đối tượng áp dụng của Thông tư 09, các thắc mắc liên quan đến bản chào của nhà thầu có đề xuất tỷ lệ giảm, các công trình áp dụng theo đơn giá của tỉnh, biên độ chênh lệch giá, trường hợp trúng thầu từ 2006 nhưng 2008 mới có mặt bằng thì sẽ giải quyết thế nào…
Phát biểu ý kiến chỉ đạo tại Hội thảo, Phó TGĐ EVN - ông Dương Quang Thành cho rằng: Chính từ vấn đề phức tạp của công tác điều chỉnh giá và hợp đồng xây dựng nên các ban quản lý dự án, các công ty điện lực miền cần tập trung nghiên cứu kỹ các văn bản pháp lý liên quan đến điều chỉnh giá để có biện pháp xử lý công việc hiệu quả. Việc phối hợp chặt chẽ với các nhà thầu trong giải quyết vấn đề điều chỉnh giá, điều chỉnh hợp đồng cũng là một giải pháp tốt nhằm nhanh chóng tháo gỡ khó khăn, đảm bảo tiến độ thi công các công trình điện. Với các vấn đề liên quan trong công tác điều chỉnh giá, hợp đồng xây dựng thuộc thẩm quyền giải quyết của của EVN, Ban Kinh tế dự toán, Ban Quản lý đấu thầu sẽ nghiên cứu trình Hội đồng quản trị xem xét thông qua.