Tại hội thảo, tư vấn PB Associates đã trình bày những kết quả thu được sau quá trình nghiên cứu các yếu tố cho thiết kế chi tiết thị trường điện ở Việt Nam, bao gồm: mô hình thị trường tổng thể, hệ thống văn bản pháp lý, điều kiện về cơ sở hạ tầng... Theo đánh giá của tư vấn, mô hình tổng thể thị trường điện đáp ứng mục tiêu xây dựng thị trường điện Việt Nam, đó là: cung cấp điện ổn định, thu hút đầu tư rộng rãi vào ngành điện nhất là đầu tư phát triển nguồn điện, giá điện phản ánh đúng chi phí và khuyến khích cạnh tranh nâng cao hiệu quả hoạt động, kinh doanh trong ngành điện.... Bên cạnh đó, tư vấn PB Associates cũng phân tích những điểm còn tồn tại trong thiết kế tổng thể, đề ra định hướng giải quyết cụ thể trong giai đoạn thiết kế chi tiết cấu trúc thị trường điện.
Tư vấn PB Associates cho rằng, việc áp dụng mô hình thị trường điều độ tập trung, chào giá theo chi phí (Cost-bassed Pool - CBP) sẽ giúp hạn chế sự biến động của giá thị trường, phù hợp với điều kiện Việt Nam khi mà nguồn điện dự phòng còn hạn chế. Cơ chế hợp đồng và cơ chế trả phí công suất giúp đảm bảo doanh thu ổn định cho nhà máy điện, hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư, từ đó khuyến khích đầu tư phát triển nguồn điện mới. Đặc biệt, cơ chế trả phí công suất theo từng giờ sẽ khuyến khích các nhà máy nâng cao độ sẵn sàng vào giờ cao điểm và lập lịch sửa chữa bảo dưỡng hợp lý. Tuy nhiên, mô hình thị trường điện hiện vẫn còn nhiều điểm tồn tại, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến dịch vụ, phân bổ sản lượng hợp đồng, phân nhóm các nhà máy nhiệt điện để tính giá trần...
Sau hội thảo này, Cục Điều tiết Điện lực sẽ cùng tư vấn PB Associates hoàn thiện Báo cáo đánh giá làm cơ sở sớm hoàn thành thiết kế cấu trúc chi tiết và Quy định vận hành thị trường phát điện cạnh tranh để trình Bộ Công Thương phê duyệt và triển khai các bước đưa Thị trường phát điện cạnh tranh hoàn chỉnh vào vận hành theo đúng lộ trình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt./.
Mai Phương