Thực hiện chỉ thị tiết kiệm điện của Bộ Quốc phòng, Viện Quân y 103 (Học viện Quân y) là đơn vị đầu tiên thực hiện thay thế các thiết bị chiếu sáng trong điều trị bằng loại thiết bị tiết kiệm năng lượng.
Biện pháp quyết liệt, kết quả khả quan
Nhiều đơn vị đã có những quy định nghiêm ngặt, biện pháp mạnh và hiệu quả trong tiết kiệm sử dụng điện, từ việc giáo dục ý thức tiết kiệm cho cán bộ, chiến sĩ, công khai tiêu chuẩn điện cho từng đối tượng, khoán kinh phí sử dụng đến từng bộ phận, ban hành nội quy sử dụng điện, thay thế hệ thống dây đã cũ nát, thay thiết bị có công suất lớn bằng thiết bị ít tiêu thụ điện... đến những biện pháp khen thưởng, xử phạt, đưa vào tiêu chí đánh giá việc hoàn thành nhiệm vụ năm... Theo đánh giá của Tổng cục Hậu cần, nhiều đơn vị có phong trào tiết kiệm điện tốt như: Quân khu 1, Quân khu 2, Quân khu 4, Binh đoàn Quyết Thắng, Binh đoàn Tây Nguyên...
Tìm hiểu tại Quân chủng Phòng không - Không quân, một trong những đơn vị có phong trào tiết kiệm điện khá hiệu quả, chúng tôi nhận thấy ngoài chỉ tiêu tiết kiệm 10% mà Bộ đã khấu trừ vào chỉ tiêu hạn mức hằng năm, Quân chủng còn thực hiện nhiều biện pháp để việc sử dụng điện thực sự có hiệu quả, trong đó phân cấp trách nhiệm rõ ràng. Quân chủng đã ban hành quy chế quản lý sử dụng điện với yêu cầu, các đơn vị từng bước thay thế thiết bị tiêu thụ nhiều điện năng bằng các thiết bị tiêu thụ ít điện năng. Việc thực hiện tắt điện khi ra khỏi phòng và hết giờ làm việc được đưa vào quy chế thi đua. Các thiết bị như máy vi tính, máy phô tô, máy in, ti vi... phải tắt điện chứ không được để ở trạng thái chờ (trừ các phòng trực sở chỉ huy, thông tin, cơ yếu). Phòng làm việc, sinh hoạt tăng cường sử dụng ánh sáng và thông gió tự nhiên, tắt bớt đèn chiếu sáng khi số người trong phòng làm việc giảm, cắt toàn bộ nguồn điện chiếu sáng biển hiệu, tên cơ quan, đơn vị, biển quảng cáo, pa nô, áp phích và chỉ đấu lại nguồn điện sáng khi cần thiết. Hệ thống đèn chiếu sáng, thời gian chiếu sáng được điều chỉnh hợp lý, trong đó mùa hè bật từ 19 giờ và tắt lúc 5 giờ sáng, mùa đông bật từ 18 giờ và tắt lúc 6 giờ sáng. Toàn quân chủng thống nhất không sử dụng máy điều hòa nhiệt độ khi thời tiết dưới 30 độ C, chỉ để chế độ làm mát từ 25 độ trở lên, chế độ làm nóng không cao quá 20 độ C, tắt điều hòa 30 phút trước khi hết giờ làm việc... Năm 2007, được phép của Bộ, Quân chủng đã lắp đặt thêm 435 bộ điều hòa nhiệt, 114 bình tắm nóng lạnh phục vụ phi công trong khi định mức tiêu chuẩn điện năng cho phi công vẫn giữ nguyên... Kết thúc năm 2007, Quân chủng tiết kiệm được 251 triệu đồng (chưa tính 10% Bộ khấu trừ vào chỉ tiêu hạn mức được cấp năm 2007).
Trao đổi với chúng tôi, Thượng tá Trần Đình Trụ, Phó trưởng phòng Doanh trại (Quân chủng Hải quân) cho biết, nội dung tiết kiệm điện được cụ thể hóa thành phong trào thi đua với những biện pháp rất cụ thể. Chỉ tiêu tiết kiệm điện được tính hệ số 2 trong phong trào thi đua “Xây dựng và quản lý doanh trại chính quy xanh, sạch, đẹp”. Mặc dù Bộ Quốc phòng mới chỉ bảo đảm được 70% điện năng theo định mức nhưng phần thiếu hụt còn lại Quân chủng luôn cố gắng bảo đảm bằng những biện pháp tiết kiệm và sử dụng điện hợp lý để không phải bù lỗ nhiều.
Đối với Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, việc đưa vào sử dụng các thiết bị máy móc hiện đại đồng thời triển khai lắp các thiết bị nhằm nâng cao chất lượng khám và điều trị cho người bệnh, trong đó có nhiều người là cán bộ cao cấp, người nước ngoài thì cũng đồng nghĩa với việc lượng điện năng tiêu thụ tăng nhanh, trong khi chỉ tiêu được giao không còn phù hợp với thực tế. Trước thực tế đó, lãnh đạo Bệnh viện đã có những quy định sử dụng điện rất chặt chẽ, đồng thời công bố cụ thể định mức của từng cá nhân và tập thể để có những biện pháp tiết kiệm.
Phong trào tiết kiệm điện trong toàn quân đã đạt được những kết quả rất khả quan. Qua phong trào thi đua "Ngành hậu cần quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy" năm 2007 cho thấy, Quân khu 5 tiết kiệm được 4,43 tỷ đồng, Quân khu 7 tiết kiệm được 3,67 tỷ đồng, con số này ở Quân khu 9 là 545 triệu đồng, Binh đoàn Hương Giang là 1,37 tỷ đồng, Binh đoàn Cửu Long là 2,16 tỷ đồng. Binh chủng Pháo binh được 1,82 tỷ đồng... Từ năm 2002 đến 2007, toàn quân tiết kiệm được 36,7 triệu KWh điện (giá trị khoảng 36 tỷ đồng). Kết quả thực hành tiết kiệm được các đơn vị đưa vào củng cố doanh trại, góp phần nâng cao đời sống bộ đội.
Vẫn còn những khó khăn, trở ngại
Mặc dù chỉ thị tiết kiệm điện và những biện pháp để thực hiện chỉ thị này đã được triển khai nhưng tình trạng lãng phí điện vẫn xảy ra ở một số cơ quan, đơn vị. Một số cán bộ, chiến sĩ tỏ ra băn khoăn, thắc mắc, chưa thống nhất cao với các biện pháp thực hiện tiết kiệm điện ở đơn vị. Sau khi trao đổi với lãnh đạo, chỉ huy và cơ quan chuyên môn, chúng tôi nhận thấy, hầu hết các biện pháp tiết kiệm điện của đơn vị là đúng và phù hợp với tình hình cụ thể. Việc một số quân nhân chưa “mặn mà” với chủ trương tiết kiệm, vẫn còn hiện tượng sử dụng điện lãng phí có nhiều nguyên nhân, nhưng một trong những nguyên nhân rất quan trọng đó là công tác giáo dục, nâng cao nhận thức cho người sử dụng điện, đưa việc sử dụng điện có hiệu quả đi vào nền nếp, chuyển biến từ ý thức thành hành động còn hạn chế. Mặc dù hầu hết các đơn vị đã xây dựng được các quy định về sử dụng điện với các nội dung rất cụ thể nhưng không phải ở đâu cũng thực hiện triệt để.
Bên cạnh đó là sự tổn thất điện năng do hệ thống đường dây cũ và thiết bị sử dụng điện lạc hậu vẫn còn cao. Việc thay thế thiết bị sử dụng điện cũ, tiêu thụ nhiều điện năng bằng các thiết bị hiện đại, tiêu thụ điện năng ít ở nhiều đơn vị vẫn gặp khó khăn do nguồn kinh phí eo hẹp.
Khắc phục theo hướng nào?
Hiện nay, các đơn vị quân đội đang thực hiện bàn giao lưới điện trung, cao thế có điện áp từ 6 đến 35KV và các trạm biến áp từ 6 đến 35/0,4KV cho các công ty điện lực, điện lực các địa phương trực thuộc tập đoàn Điện lực Việt Nam quản lý. Đây là một trong những biện pháp nhằm nâng cao chất lượng quản lý và sử dụng điện. Đến nay, hầu hết các cơ sở doanh trại trong toàn quân đã được sử dụng điện lưới quốc gia. Để tiết kiệm điện hiệu quả đòi hỏi vẫn phải tiếp tục triển khai các biện pháp một cách chặt chẽ và quyết liệt hơn.
Chỉ tiêu tiết kiệm điện năng 10% được phân bổ theo chỉ thị tiết kiệm điện của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đang được thực hiện nghiêm túc. Tiết kiệm điện không phải chỉ làm theo đợt, theo "mùa vụ" mà phải làm thường xuyên. Các đơn vị cần tiếp tục nghiên cứu, quán triệt, tìm tòi biện pháp sáng tạo để phong trào có hiệu quả hơn nữa. Thực hiện mục tiêu đến năm 2012, 100% bộ đội ở các đơn vị vùng rét đậm khu vực phía Bắc được tắm nước nóng về mùa đông nhưng không làm gia tăng chỉ tiêu hạn mức sử dụng điện, Tổng cục Hậu cần đã chỉ đạo triển khai nhiều biện pháp. Một trong những biện pháp đang được thực hiện là sử dụng thêm những nguồn năng lượng khác mà khí bi-ô-ga là một trong những thay thế hữu hiệu. Rất nhiều đơn vị đã sử dụng khí bi-ô-ga đưa vào đun nấu, thắp sáng có hiệu quả tốt. Ngoài ra những nguồn năng lượng khác như thiết bị sử dụng năng lượng mặt trời, sức gió còn rất nhiều tiềm năng.
Về chủ trương lớn, Tổng cục Hậu cần chỉ đạo khi thiết kế nhà và công trình doanh trại, chủ đầu tư phải yêu cầu các tổ chức tư vấn xây dựng thực hiện các giải pháp như: Tận dụng tối đa điều kiện tự nhiên và các giải pháp không gian kiến trúc thích hợp nhằm giảm tiêu hao điện năng cho chiếu sáng, thông gió, làm mát và sưởi ấm. Sử dụng các trang thiết bị sử dụng điện tiết kiệm năng lượng, các vật liệu cách nhiệt được sản xuất theo tiêu chuẩn tiết kiệm năng lượng để hạn chế việc truyền nhiệt qua tường, cửa ra vào và cửa sổ. Khuyến khích các đơn vị thiết kế sử dụng các thiết bị năng lượng mặt trời, năng lượng gió.